Ζώντας σε μία περίοδο που η φυσική απόσταση και η ψηφιακή αποξένωση γίνεται βασικό μέρος των εκφάνσεων της σύγχρονης ζωής, επιδιώκουμε να κρατήσουμε ζωντανή την αναγκαιότητα της φυσικής μας παρουσίας και επικοινωνίας, να βρούμε γέφυρες που συνδέουν τα σώματα σε ένα κοινό τόπο, σε ένα αρχαίο τόπο, σε έναν φυσικό χώρο, στο παρόν, στο παρελθόν και στο μέλλον. Πηγή έμπνευσης του νέου έργου Phrasis της Τζένης Αργυρίου, είναι η προσπάθεια δημιουργίας ενός συλλογικού σώματος, αλλά συγχρόνως και η δύναμη καθώς και οι δυνατότητες που αναδύονται μέσα από τον συγχρονισμό των σωμάτων σε έναν κοινό χώρο. Το σώμα λειτουργεί σαν αρχείο, αποτυπώνοντας αρχετυπικές ανάγκες του ανθρώπου που αφορούν τη σχέση τους με τους άλλους, τη φύση, το ιερό, το άγνωστο. Ανάγκες και επιθυμίες που πάντα υπήρχαν στο ανθρώπινο είδος και που τείνουν να παραμεληθούν. Η παράσταση ξεκινάει από την ιδέα ότι το σώμα αποτελεί έναν ιερό πυρήνα, απ’ όπου όλα εκκινούν. Το έργο αποτελείται από αποσπάσματα που συνδέονται μεταξύ τους, όχι με μια γραμμική συνέχεια, αλλά σαν αυτόνομα τμήματα ενός ενιαίου έργου που δεν γνωρίζεις ακριβώς την τελική του εικόνα. Τα θραύσματα αυτά μπορούν να ιδωθούν μεμονωμένα ή και συνδυαστικά αποκαλύπτοντας κάθε φορά μια νέα σχέση και νέες προοπτικές ανάγνωσης του έργου.
Το έργο Amnesialand (Γη της Αμνησίας) παρουσιάστηκε το 2018 στην έκθεση του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης
Θεσσαλονίκης «Resilient Futures» σε συνδιοργάνωση με το PCAI. Το 2010, ο Στέφανος Τσιβόπουλος συμμετείχε στη Manifesta 8, την ευρωπαϊκή νομαδική μπιενάλε, με το έργο ΄Amnesialand΄, μία πρωτότυπη παραγωγή γυρισμένη στη Μούρθια της νοτιοανατολικής Ισπανίας. Στο φιλμ συνθέτει αρχειακό υλικό με πρωτότυπες κινηματογραφήσεις στην περιοχή. Ο θεατής μέσω των αρχειακών ντοκουμέντων γίνεται μάρτυρας στιγμιότυπων της καθημερινής ζωής των κατοίκων σε μία περίοδο οικονομικής άνθησης της περιοχής λόγω της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου, ενώ ταυτόχρονα αντικρίζει και τη σημερινή εικόνα εξαθλίωσης και περιβαλλοντικής κρίσης που ακολούθησε την αποβιομηχάνιση στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, φαινόμενο που αλλοίωσε ακόμη και τη συλλογική μνήμη. Μονοκάναλη βιντεοπροβολή, 2010, 24’
Στη δημόσια συζήτηση θα γίνουν τοποθετήσεις από τους:
Ορέστη Ανδρεαδάκη, καλλιτεχνικό διευθυντή του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
Συραγώ Τσιάρα, αν. διευθύντρια, του MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Η ταινία ‘Kepler’ γυρίστηκε στην Τιφλίδα της Γεωργίας από τον video artist και κινηματογραφιστή Γιώργο Δρίβα. Ο KEPLER 186f είναι ένας νεοανακαλυφθείς μακρινός πλανήτης που γεννά προσδοκίες για ένα εντελώς διαφορετικό μέλλον, καθώς σύμφωνα με τους επιστήμονες έχει μέγεθος, ατμόσφαιρα και έδαφος αντίστοιχο με της Γης και δυνητικά θα μπορούσε να φιλοξενήσει ζωή. Με τα μάτια του καλλιτέχνη είναι ένας πλανήτης στον οποίο οι άνθρωποι θα μπορούσαν να μετοικήσουν όταν πλέον οι συνθήκες στη Γη θα ήταν αβίωτες ‘ o Kepler είναι ένα πολιτικό θρίλερ επιστημονικής φαντασίας. Μπορεί να διαδραματίζεται στο εδώ και τώρα ή στο αύριο σε κάποιο άλλο σημείο του πλανήτη.Μονοκάναλη βιντεοπροβολή, 2014, 14’ 20’’, παραχώρηση της Polyeco Contemporary Art Initiative (PCAI)
Στη δημόσια συζήτηση θα γίνουν τοποθετήσεις από τους:
Γιώργο Δρίβα, εικαστικό
Νίκο Μαραντίδη, κοινωνικό λειτουργό, συστημικό θεραπευτή
Θοδωρή Μάρκογλου, ιστορικό τέχνης επιμελητή, ΜΟΜus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Το βίντεο είναι μια συλλογή οπτικών στοιχείων από την ερημωμένη Αθήνα του εγγύς μέλλοντος. Οι κάτοικοι της πόλης έχουν εξαφανιστεί μυστηριωδώς, αφήνοντας πίσω τους ένα tableau mourant από οπλισμένο σκυρόδεμα, μεταλλικά και πλαστικά χαλάσματα που συνυπάρχουν με το ξακουστό μάρμαρο και την τοπική χλωρίδα και πανίδα. Βίντεο, 12’, 2014
Στη δημόσια συζήτηση θα γίνουν τοποθετήσεις από τους:
Μαρίνα Γιώτη, εικαστικό
Πέτρο Μαρτινίδη, ομότιμο καθηγητή του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Α.Π.Θ. συγγραφέα
Κατερίνα Σύρογλου, ιστορικό τέχνης, επιμελήτρια, ΜΟΜus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Το 1997 η αρχιτέκτονας Αλεξάνδρα Στράτου, η συνεργάτης της, αρχιτέκτονας Στέλλα Κωνσταντινίδη και η καλλιτέχνιδα Δανάη Στράτου, αποφάσισαν να εγκαταστήσουν το “Desert Breath” στην καρδιά της ερήμου. Πρόκειται για εικαστικό έργο τέχνης που δεσπόζει στην περιοχή Ελ Γκούνα της Αιγύπτου, στη μέση της Σαχάρας. Πρόκειται για ένα κολοσσιαίο έργο επιφάνειας 100.000 μ2, που αποτελείτο από δυο αλληλένδετες λογαριθμικές σπείρες 178 κώνων. Οι κώνοι της μιας σπείρας προεξείχαν από τη γη, ενώ της δεύτερης ήταν σκαμμένοι σε αυτήν. Όσο προχωρούσε κανείς από το κέντρο στις παρυφές του έργου οι κώνοι γίνονταν πιο μεγάλοι. Στο κέντρο υπήρχε μια μικρή κυκλική λίμνη. Παρότι το έργο βρίσκεται σε κατάσταση αργής αποσύνθεσης, παραμένει ορατό μετά από 17 χρόνια, ακόμη και από το διάστημα. Το 2010 η Δανάη Στράτου ίδρυσε το μη κερδοσκοπικό οργανισμό Vital Space, μια καλλιτεχνική / διεπιστημονική πλατφόρμα που δραστηριοποιείται διεθνώς με σκοπό να προσεγγίσει τα ζωτικά ζητήματα της εποχής μας και να προβάλει στο ευρύτερο κοινό την καλλιτεχνική οπτική.
Desert Breath, land art video documentation, 9’, 1997
Vital Space Istanbul, βίντεο, 12’, 2010
Στη δημόσια συζήτηση θα γίνουν τοποθετήσεις από τις:
Δανάη Στράτου, εικαστικό
Έλενα Καρκαζή, κλινική ψυχολόγο-οικογενειακή θεραπεύτρια-συστημική εκπαιδεύτρια και επόπτρια
Αρετή Λεοπούλου, ιστορικό τέχνης, επιμελήτρια, ΜΟΜus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Σκηνοθεσία, παραγωγή: Αδελφοί Γαζιάδη (1930)
Οι Απάχηδες των Αθηνών του Δημήτρη Γαζιάδη, σε μουσική του Νίκου Χατζηαποστόλου, είναι η πρώτη «άδουσα και ηχητική» ελληνική ταινία (1930), που επί δεκαετίες θεωρούνταν χαμένη. Η κόπια σε θετικό βρέθηκε, πριν τέσσερα χρόνια, στην Γαλλική Ταινιοθήκη, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό καθώς πρόκειται για την πρώτη ελληνική ταινία η οποία συνοδευόταν από συγχρονισμένη ηχογράφηση της μουσικής και των τραγουδιών. Η αποκατάσταση της εικόνας πραγματοποιήθηκε, για λογαριασμό της Ταινιοθήκης της Ελλάδος, σε συνεργασία με την Σελίν Ρουιβό της Γαλλικής Ταινιοθήκης, στο εργαστήριο L’Immagine Ritrovata στην Μπολόνια από αυτή τη μοναδική κόπια, σε βάση νιτρικής κυτταρίνης με γαλλικούς μεσότιτλους.
Η ιστορική αυτή ταινία, πολύτιμο ντοκουμέντο για την Αθήνα της εποχής του ΄30, «ζωντανεύει» και πάλι υπό την αιγίδα του Κώστα Γαβρά, μέσα από τη συνέργεια της Ταινιοθήκης της Ελλάδος, της Γαλλικής Ταινιοθήκης και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.
Η ταινία, στην οποία πρωταγωνιστούν θρυλικές μορφές της ελληνικής οπερέτας όπως ο Πέτρος Κυριακός, η Μαίρη Σαγιάνου, ο Πέτρος Επιτροπάκης, ο Γιάννης Πρινέας, κ.α. αποτελεί έναν σημαντικό, χαμένο μέχρι σήμερα, κρίκο στην ιστορία του πρώιμου ελληνικού κινηματογράφου.
Μετά την τεράστια επιτυχία που σημείωσε η πρώτη παγκόσμια προβολή της αποκατεστημένης κόπιας της ταινίας στην κατάμεστη Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος τον περασμένο Φεβρουάριο, οι Απάχηδες των Αθηνών επιστρέφουν για πρώτη φορά σε δύο ανοιχτούς εμβληματικούς χώρους. Οι προβολές θα πραγματοποιηθούν σε ένα από τα τοπία των γυρισμάτων της ταινίας, το πρώην βασιλικό κτήμα Τατοΐου και στο προαύλιο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, με τη συνοδεία της Ορχήστρας της ΕΛΣ. Διευθύνει ο Αναστάσιος Συμεωνίδης.
Ζευγάρια χορευτών του Λυκείου των Ελληνίδων ενδεδυμένα με παραδοσιακές φορεσιές από όλη την Ελλάδα (ενδυματολογική συλλογή του ΛτΕ) θα «παρελάσουν» επιδεικνύοντας τον ενδυματολογικό πλούτο της χώρας. Η εκδήλωση θα ολοκληρωθεί με την παρουσίαση ζευγαρωτών και αντικριστών ελληνικών χορών, υπό τους ήχους δημοτικής μουσικής και τραγουδιών από παραδοσιακή ορχήστρα.
Μια ρεμπέτικη κομπανία ζωντανεύει την αρχαία ελληνική μυθολογία όπως την ξανα-έγραψε η πολιτική και χιουμοριστική πένα του Νίκου Τσιφόρου. Η κοσμογονία, οι μάχες με τους ρέμπελους Τιτάνες και τα κουτσαβάκια τους Ολύμπιους θεούς, τα νυχτοπερπατήματα του Διός και η οργή της Ήρας που την κατατρώει η ζήλια, ο Προμηθέας ο φιλάνθρωπος, η σχέση του με την ΔΕΗ και η επανάσταση του ενάντια στους μεγάλους…
Τα αιώνια προβλήματα των πάνω και οι καημοί των κάτω. Ένας κόσμος βουτηγμένος στην αδικία απ’ την προϊστορία έως το σήμερα. Και στην άκρη του κάδρου ο κακομοίρης, ο μεροκαματιάρης, το κορόιδο ο ανθρωπάκος, που σηκώνει μια ζωή στις πλάτες του τα χρέη των θεών (παλιών και νέων) και δεν τολμάει να βγάλει κιχ, μην και τον κατακεραυνώσουν.
Ένα περιοδεύον αφιέρωμα στον Θεόφραστο Σακελλαρίδη
Το 2020 συμπληρώνονται 70 χρόνια από το θάνατο του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, ενός δημιουργού του οποίου το αποτύπωμα στην εγχώρια μουσικοθεατρική ζωή υπήρξε βαθύ, παρά το γεγονός πως το δημιουργικό πεδίο στο οποίο διέπρεψε ήταν το ελαφρό μουσικό θέατρο. Η Εθνική Λυρική Σκηνή τιμά τον πρωτεργάτη της ελληνικής οπερέτας, το δύσκολο φετινό καλοκαίρι, παρουσιάζοντας δύο από τα σημαντικότερα έργα του με τη μορφή ζωντανής«ραδιοφωνικής» παράστασης. Το μουσικό θέατρο είναι, άλλωστε, ένα κατεξοχήν θέατρο του ήχου. Έτσι, τηρώντας τις αποστάσεις και δίνοντας μεγαλύτερο χώρο στη φαντασία, τα δύο έργα του Σακελλαρίδη θα παρουσιαστούν εναλλάξ σε έξι αρχαιολογικούς χώρους, επενδύοντας ιδανικά, με τη σπιρτάδα, το χιούμορ και την υπέροχη μουσικής τους, τα καλοκαιρινά βράδια ενός δίσεκτου έτους.
Η Χαλιμά, φαντασμαγορική οπερέτα σε τρεις πράξεις, όπως την χαρακτηρίζει ο δημιουργός της, σημείωσε τεράστια επιτυχία όταν πρωτοπαρουσιάστηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’20 αλλά και στη δεκαετία του ‘30 σε αθηναϊκά θέατρα, αλλά και σε περιοδείες στην Ελλάδα και στα κέντρα της ελληνικής διασποράς. Η υπόθεση, σύμφωνα με το λιμπρέτο του Σπύρου Ποταμιάνου, εμπνευσμένη αμυδρά από τις Χίλιες και μία νύχτες, εξελίσσεται σε ένα παλάτι της Ανατολής, όπου ο κουτοπόνηρος μάγειρας Αλή-Μουσακάς χρησιμοποιείται ως όργανο των ερωτικών σχεδίων της σαγηνευτικής Χαλιμάς και του αιχμάλωτου πρίγκιπα Σαχ Ρουμάν. Η Χαλιμά πρωτοπαρουσιάστηκε από το θίασο της Ολυμπίας Καντιώτη-Ριτσιάρδη στο Θέατρο Μοντιάλ, στις 31 Αυγούστου 1926. Τον κεντρικό ρόλο ερμήνευε η ίδια η Καντιώτη–Ριτσιάρδη, τον Σαχ Ρουμάν ο Σπύρος Μπάρτζος και τον Αλή Μουσακά ο Παρασκευάς Οικονόμου. Η σκηνοθεσία ήταν του Κωστή Βελμύρα, ενώ την ορχήστρα διηύθυνε ο ίδιος ο συνθέτης. Η Χαλιμά ανασύρθηκε από τα μουσικά αρχεία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και παίχθηκε σε πρώτη σύγχρονη αναβίωση το 2013 στην ΕΛΣ.
Ένα πρωτότυπο δρώμενο για τον «πλάστη του ανθρωπίνου γένους», τον Τιτάνα Προμηθέα, με αφήγηση, μουσική και θεατρική δράση. Στο μεικτό αυτό θέαμα, επιχειρείται μέσα στον αρχαιολογικό χώρο ένας μικρός «περίπατος» σε επιλεγμένα μουσικά, λογοτεχνικά, ποιητικά και θεατρικά έργα που ενέπνευσε ο μύθος του Προμηθέα σε δημιουργούς από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, με αποκορύφωμα τον «Προμηθέα Δεσμώτη» του Αισχύλου. Συνδέοντας το παρελθόν με το παρόν, το δρώμενο περνά από την αφήγηση και την ανάγνωση κειμένων στη θεατρική δράση, παρουσιάζοντας μέσα από μια σύγχρονη, αφαιρετική ματιά απόσπασμα από την ιστορική παράσταση του Θεάτρου Τέχνης «Προμηθέας δεσμώτης». Η παράσταση πρωτοπαρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ Επιδαύρου 1984 σε σκηνοθεσία Καρόλου Κουν, μετάφραση Παναγιώτη Μουλλά, σκηνικά-κοστούμια Διονύση Φωτόπουλου, μουσική Μιχάλη Χριστοδουλίδη και με τον Γιώργο Λαζάνη στον ομώνυμο ρόλο.