Season: 2025

Είναι γραφτό; Μακτούμπ

Μια παράσταση ως πολυαισθητηριακό τελετουργικό αφύπνισης, ένα μανιφέστο χειραφέτησης που συνδέει το παρελθόν με το παρόν μέσα από τη γυναικεία φωνή, ως πράξη αντίστασης και επιβίωσης.

Με άξονα ποιήματα γυναικών από τη Νότια Ασία και τη Μέση Ανατολή, που τόλμησαν να μιλήσουν σε καθεστώτα σιωπής, το έργο διασταυρώνει την ποίηση, το σώμα και την εικόνα. Κάθε στίχος γίνεται χειρονομία, κάθε παύση σκιά, κάθε ανάσα ψίθυρος που διεκδικεί χώρο και φως.

Μέσα από τη συνύπαρξη performance art, πρωτότυπης μουσικής, σκηνογραφίας και τεχνολογίας, η παράσταση Είναι γραφτό; Μακτούμπ αναδεικνύει τη γυναικεία εμπειρία ως παγκόσμιο αφήγημα – διαχρονικό, τολμηρό, λυρικό. Το σώμα της ερμηνεύτριας γίνεται πεδίο μνήμης και μεταμόρφωσης: αναμετριέται με το παρελθόν, αμφισβητεί την παράδοση, δημιουργεί χώρο ελευθερίας. Στο περιθώριο και στην καταστολή γεννιέται μια νέα μορφή – όχι θύμα, αλλά αφηγήτρια, φλόγα. Είναι γραφτό; Ή μήπως είναι καιρός να το ξαναγράψουμε;

Μοτίβα του τραύματος – Τέχνες και Ιστορία

Πώς θα ακουστεί ένα σύγχρονο κείμενο σε διάλογο με ένα παλιό, ένα απόσπασμα από το Άξιον Εστί μετά από μια προφορική μαρτυρία; Πώς θα μπορούσαν να συναντηθούν όλα αυτά με μια εμβληματική σύνθεση του Ντμίτρι Σοστακόβιτς για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο; Οι μουσικοί Φαίδων Μηλιάδης, Λαέρτης Κοκολάνης, Ενκέλα Κοκολάνη και Άγγελος Λιακάκης θα ερμηνεύσουν το Κουαρτέτο εγχόρδων αρ. 8 του Σοστακόβιτς σε έναν ανοιχτό διάλογο με τον ηθοποιό Δημήτρη Μανδρινό.

Ένας νέος θεατρικός μονόλογος του Θοδωρή Ιωσηφίδη, προορισμένος για την τοποθεσία του Αρχαίου Θεάτρου της Πλευρώνας, θα επιχειρήσει να πει με λόγια αυτά που η μουσική παραδίδει με βιωμένο συναίσθημα. Πηγή για το έργο που συνομιλεί με τη μουσική θα αποτελέσουν μαρτυρίες επιζώντων, αλλά και λογοτεχνικά κείμενα που σχετίζονται με τον πόλεμο, παλαιότερα και νεότερα. Λογοτεχνικά και μουσικά μοτίβα μπλέκονται μεταξύ τους σε μια απόπειρα αναγνώρισης του συλλογικού τραύματος που αποτέλεσε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος.

Πάντων Μίμησις

Το έργο Πάντων μίμησις αποτελεί μια μουσικοχοροθεατρική περφόρμανς με στοιχεία θεατρικής αφήγησης και εικαστικού χάπενινγκ. Παράλληλα έχει στόχο να αποτελέσει την πρώτη φάση μιας έρευνας πάνω στον συγκερασμό παραστατικών, διαδραστικών, αφηγηματικών και αναπαραστατικών τεχνών στη νοτιοανατολική Ευρώπη των προνεωτερικών χρόνων.

Τα παραστατικά αυτά υβριδικά δρώμενα ανιχνεύονται σε θραύσματα ελλιπή μεν, ικανά δε να ενθαρρύνουν την εικασία κάποιων continuum που έχουν σαν αφετηρία την ύστερη ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα και φτάνουν μέχρι σημερινές λαϊκές εκδηλώσεις ή ακόμα και σύγχρονες καλλιτεχνικές εκφάνσεις διαμέσου της μεταβυζαντινής παράδοσης. Οι ελλείψεις στοιχείων τεκμηρίωσης ως προς την ιστορική ακρίβεια και τη συνεπή απόδοση του ύφους, της λειτουργίας, της θεματολογίας και της μορφής των εν λόγω σκηνικών δρωμένων στην κρίσιμη μεταβατική περίοδο των «σκοτεινών χρόνων» στην περίπτωσή μας παραδίδουν χώρο στη δημιουργική φαντασία: μέσω της αναζήτησης μιας συλλογικής μνήμης προσβλέπουμε σε μια σύγχρονη αυτόνομη καλλιτεχνική δημιουργία που καταδεικνύει τη ρευστότητα που ενώνει παρελθόν, παρόν και μέλλον.

Μεταμορφώσεων το ανάγνωσμα

«Να ’βγαινα από τούτο το κορμί και να ’ταν το κορμί μου άλλο ξένο».

Το έργο Μεταμορφώσεων το ανάγνωσμα είναι μια μουσική παράσταση που εξετάζει τη διαχρονικότητα του πεπρωμένου και τη σχέση του με τις ατομικές και συλλογικές επιλογές. Μέσα από τη σκηνική αφήγηση τριών μύθων του Οβιδίου –της Ηχούς και του Νάρκισσου, του Ερυσίχθoνα και του Φαέθοντα– όπως έχουν αποδοθεί από τον Θεόδωρο Παπαγγελή, παρουσιάζεται η αέναη ρευστότητα των επί γης σωμάτων. Ένα ορχηστρικό μουσικό σύνολο συνομιλεί με τους αφηγητές των μύθων και συνδιαλέγεται με ένα σύνολο κρουστών, δημιουργώντας ζωντανά ηχοτοπία και αφηγηματικά ηχοχρώματα. Άλλοτε συνοδεύει την αφήγηση κι άλλοτε αναλαμβάνει πρωταγωνιστικό ρόλο, μετατρέποντας τον ήχο σε φορέα δράσης και νοήματος, αναδεικνύοντας έτσι τη δυναμική του συλλογικού σώματος. Κεντρικά ερωτήματα της παράστασης: Είναι το πεπρωμένο αναπόφευκτο ή αποτέλεσμα των αποφάσεών μας, και πώς κουβαλούν μέσα τους οι κλασικοί μύθοι τη σύγχρονη πραγματικότητα;

Κωνσταντίνος Βήτα: Ο Χώρος και η Μνήμη

Ο σπουδαίος μουσικός και καλλιτέχνης Κωνσταντίνος Βήτα παρουσιάζει στο «πι», το ιστορικό παβιγιόν Πικιώνη στους Δελφούς, τη νέα του εικαστική έκθεση και μουσική παράσταση, σε επιμέλεια της Κίκας Κυριακάκου, καλλιτεχνικής διευθύντριας του Polygreen Culture and Art Initiative (PCAI).

Πρόκειται για ένα νέο εικαστικό εγχείρημα του Κωνσταντίνου Βήτα σε συνεργασία με το PCAI, σε άμεσο διάλογο με το σημαντικό παρελθόν του αρχιτεκτονικού μνημείου Πικιώνη, με την ιστορική βαρύτητα της περιοχής των Δελφών, καθώς και με το ευρύτερο φυσικό τοπίο και περιβάλλον. Ο τίτλος του προγράμματος είναι εμπνευσμένος από την πρώτη ποιητική ανθολογία του μεταπολεμικού ποιητή Νίκου-Αλέξη Ασλάνογλου (Δύσκολος θάνατος, 1954).

Η παρούσα έκθεση του Κωνσταντίνου Βήτα και του PCAI και η ζωντανή μουσική παράσταση που θα την πλαισιώσει με έναυσμα τη φράση του Ανδρέα Εμπειρίκου Η σήμερον ως αύριον και ως χθες συνδιαλέγονται με το έργο του Νίκου-Αλέξη Ασλάνογλου και την καλλιτεχνική σχέση του με το παρελθόν, τη μνήμη και το παρόν.

Ο Κωνσταντίνος Βήτα αναφέρει: «Η μνήμη στην ποίηση του Νίκου Αλέξη Ασλάνογλου δεν είναι μόνο ατομική, είναι συλλογική, ιστορική και βαθιά ελληνική. Μέσα από τη γραφή του και τις προσωπικές του εμπειρίες αναδύονται τα τραύματα αλλά και οι μετασχηματισμοί της μια χώρα – μνήμη υπαρξιακής αγωνίας και στοχασμού. Διαβάζοντας τα ποιήματά του δημιουργήθηκε μέσα μου η ανάγκη να φτιάξω κάποιες εικόνες. Ο ποιητικός του λόγος μετατρέπεται σε ένα χώρο νοσταλγίας, απώλειας και συνειδητοποίησης, που αντανακλά την ψυχή της σύγχρονης Ελλάδας».

Η Κίκα Κυριακάκου, καλλιτεχνική διευθύντρια του PCAI, σημειώνει: «Η εικαστική γλώσσα του Κωνσταντίνου Βήτα αποτελεί μια εξαίσια έκφανση του πολυσχιδούς ταλέντου του. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης και των μουσικών συνθέσεων που την πλαισιώνουν, το έργο του Βήτα συνδιαλέγεται αρμονικά με τους στίχους του Ασλάνογλου και το δελφικό τοπίο προτείνοντάς μας μια επιστροφή στον ποιητικό εαυτό».

Ο Αθανάσιος Πολυχρονόπουλος, Polygreen CEO και ιδρυτής του PCAI, αναφέρει: «Είναι μεγάλη μας χαρά να συνεργαζόμαστε με τον θεσμό Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός καθώς και με τον σημαντικό και καταξιωμένο καλλιτέχνη και μουσικό Κωνσταντίνο Βήτα».

Άξιον Εστί

Το Άξιον Εστί (1960) του Μίκη Θεοδωράκη, βασισμένο στην ομώνυμη ποιητική σύνθεση του νομπελίστα ποιητή Οδυσσέα Ελύτη, παρουσιάζεται μέσα από την ηχοχρωματική παλέτα έξι πιάνων και την ηχητική ομοιογένεια της ερμηνείας δώδεκα πιανιστών της πιανιστικής ορχήστρας Piandaemonium.

Το εμβληματικό έργο που μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης συνιστά ένα υβριδικό άκουσμα συμφωνικής ορχήστρας και χορωδίας από τη μια, με ψάλτη και αφηγητή από την άλλη, σε ένα σταυροδρόμι όπου η λόγια μουσική συναντά την παράδοση. Η βαθιά συζήτηση των εκφραστικών φορτίων των ετερόκλητων μουσικών παραδόσεων γίνεται πάνω στον καμβά της υψηλής ποίησης του Ελύτη, προσδοκώντας την έκφραση μιας ελληνικότητας σύγχρονης και πολυδιάστατης, με βλέψεις άμεσης επικοινωνίας του συλλογικού μηνύματός της με ένα μεγάλο κοινό.

Αυτός ο μοναδικός ήχος αποκτά νέα ζωή μέσα από την πρωτότυπη σύλληψη και εκτέλεση της μοναδικής πιανιστικής ορχήστρας Piandaemonium, η οποία με την εικοσιπενταετή εμπειρία της επιχειρεί μια σύγχρονη ηχητική επαναπροσέγγιση ενός έργου που κουβαλά ακόμα και σήμερα τα σύμβολα ενός πολιτισμού που διαρκώς ανανεώνεται.

RAST Εκτροπή

Η τοποειδική εγκατάσταση-ηχητικό χάπενινγκ RAST Εκτροπή έχει ως αφετηρία τον μύθο του ποταμού Αχελώου. Η γεωμυθολογία λειτουργεί ως ζωντανή μνήμη και μεταμορφωτική δύναμη. Η έννοια της εκτροπής δεν αφορά μόνο την ανακατεύθυνση του ποταμού αλλά και τη μετατόπιση της ιστορικής και πολιτισμικής αφήγησης.

Ο Πάνος Χαραλάμπους αξιοποιεί γνώριμα μοτίβα της πρακτικής του –αρδευτικούς σωλήνες, μεταλλικές λεκάνες, μια βάρκα από τη λίμνη Αμβρακία– ως φορείς έμψυχων οικολογιών. Το τσάμικο, αποδομημένο και παρατεταμένο, μεταμορφώνεται σε μια πράξη αναστοχασμού πάνω στη μνήμη του σώματος και του τοπίου. Ο Άγγελος Κράλλης συνθέτει ένα ηχητικό παλίμψηστο συνδυάζοντας ραστ, μικροπεριβάλλοντα και ζωντανή επεξεργασία σε μια ηχητική εξόρυξη.

Η εκτροπή γίνεται μια πράξη επαναπροσδιορισμού των σχέσεων με το νερό, τη γη, τον χρόνο – σε ένα παρόν συνύπαρξης.

Κοινός Λόγος

Η παράσταση Κοινός Λόγος βασίζεται σε αληθινές μαρτυρίες γυναικών που αφηγούνται τις εμπειρίες τους κατά τη διάρκεια της ελληνικής ιστορίας του 20ού αιώνα, της Μικρασιατικής Καταστροφής, του Μεσοπολέμου, του Β΄ Παγκοσμίου και του Εμφυλίου Πολέμου.

Οι ιστορίες φωτίζουν τις καταστροφικές συνέπειες του πολέμου πάνω στους ανθρώπους, ανεξαρτήτως εποχής. Οι αφηγήσεις αντικατοπτρίζουν τον λόγο κοινών ανθρώπων, αποτυπώνοντας μια κοινή πραγματικότητα που γεφυρώνει το παρελθόν με το παρόν, υπενθυμίζοντας την ανάγκη για συλλογική μνήμη. Μέσω της ισότιμης συμμετοχής Κωφών και ακουόντων ηθοποιών, αναδύεται ένα βαθύ μήνυμα για τις κοινές ανθρώπινες εμπειρίες. Με κύριο άξονα τη δίγλωσση αφήγηση φωνητικής ερμηνείας και Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας, του σωματικού θεάτρου και της μουσικοκινητικής έκφρασης, αναδεικνύονται ποικίλες εκφραστικές μορφές. Οι σκηνικές δράσεις εκτυλίσσονται μέσω ερμηνευτικών, μουσικοκινησιολογικών αναφορών και της εκτέλεσης κρουστών μουσικών οργάνων από όλους τους ερμηνευτές, Κωφούς και ακούοντες, σε συνεργασία με τη μουσικό επί σκηνής, ενισχύοντας μια μοναδικά καθηλωτική θεατρική εμπειρία.

BACK FRONT BACK… YEST…TODAY

Το παρελθόν επηρεάζει βαθιά την Αναπηρία, την Τέχνη, τον Πολιτισμό και τη διαχείρισή τους, τόσο μέσω των κοινωνικών και πολιτισμικών αντιλήψεων όσο και μέσω των πολιτικών και τεχνολογικών εξελίξεων.

Η κατανόηση αυτής της ιστορικής διαδρομής είναι κρίσιμη για τη δημιουργία ενός πιο δίκαιου και συμπεριληπτικού μέλλοντος για τα ανάπηρα άτομα. Αυτό ως θεώρημα μπορεί να εξηγήσει τη σημαντικότητα του παρελθόντος και της μνήμης και το πώς αυτά επαναπροσδιορίζονται, ανακατασκευάζονται και επαναλειτουργούν κάτω από νέες συνθήκες και συμβάσεις, στον πολιτισμό, την τέχνη, την επιστήμη, την τεχνολογία, την εκπαίδευση, την ίδια τη ζωή…

Όταν οικονομίες καταρρέουν, θεσμοί αμφισβητούνται και ηθικές αξίες βρίσκονται σε κρίση, η αναδρομή στο παρελθόν είναι απαραίτητη. Μερικές φορές οι άνθρωποι πρέπει να σκάψουν βαθιά στην πολιτιστική τους κληρονομιά για να μπορέσουν να ρυθμίσουν την πυξίδα τους και να προσανατολιστούν προς νέες κατευθύνσεις για ένα καλύτερο μέλλον.

[ voskόs ]

Μια γυναίκα φτάνει κατατρεγμένη σε ένα μικρό χωριό. Ο Παπάς, ο Τρελός, ο Σήφης, ο Δάσκαλος, η Κουτσομπόλαινα, με τις φωνές και τους εκκωφαντικούς ψιθύρους, μαρτυρούν τρόμο απέναντι στον «δημόσιο κίνδυνο» που εγκυμονεί η ξένη. Τα χρόνια περνούν. Ο νεαρός βοσκός μαθαίνει να σχοινοβατεί. Το χωριό φοβάται. Η ευλογία να ισορροπείς σε τεντωμένο σκοινί, πάνω από γκρεμούς, κόντρα σε μανιασμένους ανέμους, μοιάζει αμάρτημα για όσους άγονται και φέρονται, παραπατώντας με κομμένη την ανάσα, κάτω στο έδαφος. Η ικανότητα να κοιτάζεις σαν βρικόλακας κι εδώ κι εκεί, ζωντανούς και νεκρούς, ξένους και δικούς, δίκαιους και άδικους, έρχεται με ένα τίμημα, μια εξορία.

Ποιες αντιλήψεις περί δικαίου γεννά η δημοτική παράδοση και πώς αυτές επιβιώνουν σήμερα; Ποιο κρίμα κουβαλάει το ξένο; Τι είναι δίκαιο, τι άδικο και τι τ’ ανάμεσό τους; Ταυτίζεται η επιθυμία για δικαιοσύνη με την αιώνια επιθυμία του ανθρώπου για ευτυχία; Ένας μουσικός διάλογος με λέξεις, στίχους, παραδόσεις και παραμύθια αυτού του τόπου και της ιστορίας του.