Ποιες είναι οι προοπτικές της Δυτικής Μακεδονίας μετά την απολιγνιτοποίηση; Πώς θα αντικατασταθεί ο λιγνίτης για να αποκατασταθεί το περιβάλλον; Ιστορικά ντοκουμέντα, αρχειακό υλικό, συνεντεύξεις κατοίκων μπλέκονται με μυθοπλαστικά στοιχεία φωτίζοντας τις πολύπλευρες διαστάσεις του θέματος και αναδεικνύοντας την τραγικότητα της έλλειψης ουσιαστικής διεξόδου. Αιχμή του διλήμματος, η επιχειρούμενη αναστροφή της κλιματικής αλλαγής, έναντι του οικονομικού μαρασμού και της πληθυσμιακής συρρίκνωσης της περιοχής. Οι άνθρωποι της Δυτικής Μακεδονίας, αν δεν δοθεί μια παραγωγική διέξοδος ανάπτυξης, ισορροπούν ανάμεσα στον αργό θάνατο του οικονομικού μαρασμού και τον, επίσης, αργό θάνατο εξαιτίας της περιβαλλοντικής καταστροφής, με ορατές επιπτώσεις στην υγεία τους. Μια παράσταση, ένα μεικτό είδος θεάτρου και μουσικής, αποτελούμενο από ηθοποιούς, live μπάντα και ένα παραχορήγημα 15 κατοίκων, εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών, που λειτουργούν ως ένας σύγχρονος χορός, μάρτυρας και κριτής.
Το 2071 αποτελεί μια «δραματοποιημένη διάλεξη» του κλιματολόγου Κρις Ράπλεϋ και του καταξιωμένου Βρετανού συγγραφέα Ντάνκαν ΜακΜίλλαν (Πνεύμονες, Όλα τα υπέροχα πράγματα) που παρουσιάστηκε το 2014 στο Royal Court Theatre του Λονδίνου και φέτος, δέκα περίπου χρόνια μετά, ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα.
Πρόκειται για έναν θεατρικό μονόλογο βασισμένο στην επιστημονική πορεία του Ράπλεϋ και στα συμπεράσματα που εξάγει από αυτήν. Αναλύοντας πιθανές λύσεις, φαίνεται κάπως επιφυλακτικός για την επίλυση του ζητήματος του υπερπληθυσμού και εναποθέτει τις ελπίδες του στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας διερωτώμενος ουσιαστικά «ποιο είναι το μέλλον που θέλουμε να δημιουργήσουμε».
Ο Μάνος Καρατζογιάννης, μετά από μια σειρά πετυχημένων μονολόγων (Φύλακας μιας Επανάστασης, Αυτός, ο άλλος και το παντελόνι του, Το τραγούδι της Φλέρυς, μεταξύ άλλων), σκηνοθετεί τον Αντώνη Μυριαγκό με την αρωγή του μουσικού Τηλέμαχου Μούσα, ο οποίος παίζει ζωντανά, και συμβολικά, αιθερόφωνο στη σκηνή.
Μια περιηγήτρια μαζί με τους βοηθούς της καταφθάνουν σ’ έναν άγνωστο καταστραμμένο τόπο – ο οποίος, όμως, είναι γεμάτος από κρυμμένα ίχνη προγενέστερων «κατοίκων». Η ανεύρεση καταγραφών, μαρτυριών που σωρεύονται στον τόπο (άλλες διαβάζονται, άλλες άδονται, άλλες αναπαράγονται από μηχανήματα), αποκαλύπτει τις αιτίες που προκάλεσαν τη σημερινή πραγματικότητα. Η παράσταση Νύχτα στη γη σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Κοέν έχει τη μορφή ενός αγωνιώδους θρίλερ, όπου μέσα στον προκαθορισμένο χρόνο θα πρέπει οι περιηγητές (με τη συνέργεια των θεατών) να συλλέξουν όσο περισσότερα στοιχεία μπορούν.
Από τη Βίβλο μέχρι τους Ρομαντικούς, επί δύο ολόκληρες χιλιετίες, η σχέση του Ανθρώπου με τη Φύση βρίσκεται στο κέντρο της ποιητικής δημιουργίας. Ο Άνθρωπος είναι παιδί της Φύσης: δεν μπορεί να υπάρξει παρά μόνο με τους όρους της. Αποσπάσματα της Βίβλου, του William Blake, του Samuel Coleridge, του Goethe, του Novalis, του Baudelaire, του Rimbaud, του Σολωμού, του Σικελιανού –με κύριο άξονα το σπουδαίο αποκαλυπτικό ποίημα «Σκοτάδι» του Byron– συρράπτονται, διαλέγονται, αλληλοσυμπληρώνονται.
Μια βιωματική θεατρική ξενάγηση στην εικαστική εγκατάσταση The Museum of Unnatural History από την ομάδα Dulcinea Compania. Ζωντανεύοντας το μυθιστόρημα του Σαλμάν Ρουσντί Ο Λούκα και η φωτιά της ζωής, ο Λούκα και τα δύο αγαπημένα του ζώα, ο σκύλος και το αρκούδι, μας συστήνουν τις αναμνήσεις του περιπετειώδους ταξιδιού τους στη φύση, που έχει γίνει αφύσικη εξαιτίας της ανθρώπινης παρέμβασης. Ο ήρωάς μας ανακαλύπτει την υπερφυσική του αγωνία για τα ζώα, τα έντομα και τα θαλάσσια πλάσματα, καθώς περιηγείται σε έναν κόσμο όπου όλα αλλοιώνονται, βιομηχανοποιούνται, εκφυλίζονται. Αφορμή για το ταξίδι του: ο μπαμπάς του έχει πέσει σε έναν ύπνο αιώνιο και ο Λούκα θα μπορέσει να τον ξυπνήσει μόνο αν λύσει το μεταφυσικό μυστήριο της ιστορίας του Ανθρώπου και της Φύσης.
Μια spatial performance βασισμένη στο Das Lied von der Erde του Γκούσταβ Μάλερ
Ο διεθνώς καταξιωμένος αρχιμουσικός Γιώργος Ζιάβρας και η διακεκριμένη σκηνοθέτις Σοφία Πάσχου, παρουσιάζουν το έργο Τραγούδι στη γη, στο πλαίσιο του προγράμματος 2024 του θεσμού του Υπουργείου Πολιτισμού «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός».
Στο Τραγούδι στη γη, οι μουσικοί του συνόλου ακροβολίζονται σε καίρια σημεία της βασικής περιπατητικής διαδρομής του νησιού του Αγίου Αχιλλείου της Μικρής Πρέσπας και ερμηνεύουν σολιστικά έργα των Billone, Xenakis, Murail, Saariaho, Yun, Hosokawa κ.ά. Η πορεία θα καταλήξει στον τόπο της τελετουργίας-συμφιλίωσης, στο μισογκρεμισμένο κοίλο της βασιλικής του Αγίου Αχιλλείου, όπου θα ακουστεί το Τραγούδι της γης του Γκούσταβ Μάλερ [Das Lied von der Erde, μεταγραφή Σαίνμπεργκ] σε πρώτη πανελλήνια εκτέλεση.
Η ελεύθερη περιπλάνηση του θεατή στο φυσικό τοπίο και η σχεδόν τυχαία συνάντησή του με σολιστικές μουσικές μινιατούρες σύγχρονης μουσικής των τελευταίων δεκαετιών τον τοποθετεί σε πρώτο πλάνο, σχεδόν στο κέντρο μιας αντίφασης. Όσο προχωρά όμως, συνειδητοποιεί πως ό,τι γίνεται με ενσυναίσθηση και σεβασμό μπορεί να συμβιώνει. Η σύγκρουση σιγά σιγά ξεφτίζει. Στο τέλος της διαδρομής, o Μάλερ ηχεί στη βασιλική του 10ου αιώνα και, όπως δύει ο ήλιος, ο θεατής δεν αγαπά μόνο αλλήλους, αλλά και τον εαυτό του.
Η Ομάδα Εν Δυνάμει, μετά από μια μακρά ερευνητική πορεία πάνω στη νέα δραματουργία, συνδιαλέγεται για πρώτη φορά με ένα κλασικό κείμενο, την Αντιγόνη του Σοφοκλή.
Μια κοινωνική ομάδα που συγκρούεται καθημερινά με το κράτος, την κοινωνία, τους νόμους και τη νοοτροπία των συμπολιτών μας στα θέματα της αποδοχής, της προσβασιμότητας και της κοινωνικής ένταξης αναρωτιέται αν ζει σε έναν δίκαιο κόσμο, αν οι νόμοι δημιουργούνται για να προστατεύουν τους ανθρώπους ή το αντίθετο. Αναρωτιέται μέχρι πού θα έφτανε για τα πιστεύω της. «Το αδύνατο δεν γίνεται», λέει η Ισμήνη στον πρόλογο, εμείς όμως οφείλουμε να το επιχειρήσουμε. Η ιστορία της Αντιγόνης είναι γραμμένη για να μας εμπνέει. Παντού και πάντα.
Ευχαριστούμε τον παλαιστίνιο ποιητή Marwan Makhoul για την ευγενική παραχώρηση του ποιήματος In Politics and Poetry.
Ευχαριστούμε τη Σ.Ε ΒΙΟΜΕ και την Cantina Solidaridad για τη φιλοξενία και την υποστήριξη.
Εκεί στα ελληνόφωνα χωριά της πεδιάδας του Σαλέντο (Νότια Ιταλία) ακούγεται μέχρι σήμερα μια συγκλονιστική παράδοση, μύθος μαζί και πραγματικότητα, που σχετίζεται με τη θεραπεία της γυναίκας από την επήρεια του τσιμπήματος της φαρμακερής αράχνης. Πρόκειται για το φαινόμενο του ταραντισμού.
Η παράσταση La tarantata των Encardia έχει αφετηρία και έμπνευση το πρόσωπο της γυναίκας στις απομακρυσμένες περιοχές του ιταλικού Νότου και κατ’ επέκτασιν της γυναίκας του «κόσμου», σαν αποδέκτη και αφομοιωτή όλων των «συγκρούσεων» που η κοινωνία ή το άμεσο περιβάλλον επιφυλάσσει. H γυναίκα ερωμένη, η γυναίκα μάνα, η γυναίκα σύζυγος, η γυναίκα της προσφυγιάς και του πολέμου, η γυναίκα του πόθου ή της εγκατάλειψης, η γυναίκα… «Ταραντάτα»! Κι όσο η σύγκρουση μεταβάλλεται σε ψυχικό δηλητήριο, αυτή το «ξορκίζει» και οδηγείται στη λύτρωση χορεύοντας εκστατικά, κάτω από τους ρυθμούς των μουσικών-θεραπευτών. Η παράσταση ολοκληρώνεται με τη συμμετοχή του κοινού σε έναν λυτρωτικό χορό με σαφή αναφορά στο φαινόμενο του ταραντισμού.
Στη Νέα Ζηλανδία ένας ποταμός έγινε νομικό πρόσωπο. Το άκουσε ο ποταμός Γάγγης στην Ινδία, του άρεσε η ιδέα και έγινε κι αυτός. Στην Ισλανδία γίνεται εκστρατεία για να είναι υποψήφιος στις εκλογές ένας παγετώνας.
Η περιβαλλοντική οργάνωση The Bee Camp παρουσιάζει, σε κείμενο και σκηνοθεσία Ανθής Φουντά, μια μεταμορφωτική παραστατική εμπειρία που εμπνέεται από αυτό που κάποτε ήταν αδιανόητο: την απόδοση δικαιωμάτων νομικού προσώπου σε στοιχεία της φύσης. Κάπως έτσι, ο ποταμός Whanganui, μετά από 160 χρόνια διαμάχης, γίνεται ο πρώτος ποταμός στη γη που ανήκει στον εαυτό του, από το βουνό ως τη θάλασσα. Μπορείς να το φανταστείς; Η φύση να ανήκει στον εαυτό της;