Season: 2021

Μίμος

Το μονόπρακτο του Παντελή Πρεβελάκη Μίμος (1928), είναι ένα από τα νεανικά του έργα. Δεν έχει μέχρι σήμερα παρουσιαστεί επί σκηνής, λόγω της ιδιοτυπίας του, που θυμίζει σενάριο της commedia dell’ arte. Εκτυλίσσεται στη διάρκεια του δείπνου ενός εργοστασιάρχη προς τιμή των 18ων γενεθλίων της κόρης του. Καλεσμένος για να τους διασκεδάσει είναι ένας νεαρός μίμος «…σαν τον Αρλεκίνο του Picasso…», όπως λέει ο Πρεβελάκης. Στο λαιμό του κρέμονται τέσσερις μάσκες: μιας πονεμένης γυναίκας, ενός εργάτη, ενός ναύτη κι ενός στρατιώτη. Όλοι οι ρόλοι, μέσα από ένα κρεσέντο θεατρικού οίστρου, διαδοχικά συγχέονται στο παλλόμενο σώμα του, το οποίο γίνεται Οικουμενικό σύμβολο της Επανάστασης, στρεφόμενο εναντίον της καθεστηκυίας τάξης πραγμάτων. Η οργή του οικοδεσπότη δεν φτάνει για να εμποδίσει την εκδήλωση αγνών κι «αδελφικών» συναισθημάτων της κόρης του προς τον μίμο. Η θεατρική αυτή πρόταση, αφενός ανασύρει από τη λήθη ένα σημαντικό κείμενο της νεοελληνικής δραματουργίας, αφετέρου συμβάλει στη θεατρική αποκέντρωση, αφού οι παραστάσεις θα γίνουν στην Κρήτη και λόγω της συνεργασίας επαγγελματιών και ντόπιων εθελοντών.

Αἴολος, φίλος ἀθανάτοισι θεοῖσι

Αἴολος, φίλος ἀθανάτοισι θεοῖσι (Αίολος, των αθανάτων φίλος· Οδύσσεια, ραψωδία κ, μτφρ. Ζήσιμου Σιδέρη). Το κουιντέτο πνευστών «Αίολος» και ο ηθοποιός Τηλέμαχος Κρεβάικας ερμηνεύουν τέσσερα νέα έργα για αφηγητή και κουιντέτο πνευστών – αναθέσεις του Κέντρου Ελληνικής Μουσικής σε τέσσερις διαπρεπείς Έλληνες συνθέτες. Το Ωρολόγιο του Κυρρήστου του Γιώργου Σταματόπουλου, το 36°26’24″N 28°12’42″E του Σάββα Τσιλιγκιρίδη, ο Βορέας Κελαδεινός του Παναγιώτη Λιαρόπουλου και το Πεντάνεμον του Μηνά Ι. Αλεξιάδη είναι τα έργα που θα ακουστούν για πρώτη φορά στο Αρχαίο Ωδείο της Ρόδου και αντλούν την έμπνευσή τους από κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας που σχετίζονται με τον Αίολο και τους ανέμους που κρατούσε στον ασκό του.

Το πρόγραμμα συμπληρώνεται από τη σουίτα της όπερας Βορεάδες του Ζαν-Φιλίπ Ραμώ, σε μεταγραφή για κουιντέτο πνευστών από τον Γιάννη Τσελίκα.

Η σονάτα του σεληνόφωτος

Η Σονάτα του σεληνόφωτος (1956) αποτελεί σταθμό για το έργο του Γιάννη Ρίτσου και την ελληνική ποίηση γενικότερα.

Το συνολικό έργο (κείμενο ζυμωμένο με πρωτότυπα τραγούδια και μουσικά μοτίβα) έχει οδηγό την αισθητική ταυτότητα των Encardia. Η μελοποίηση των στίχων του Ρίτσου άλλοτε ανασύρει μελωδίες και ρυθμούς από τον ιταλικό Νότο και άλλοτε μελωδικές γραμμές της Σονάτας του Μπετόβεν που συνδιαλέγονται με τα πρωτότυπα μουσικά θέματα. Λαϊκά τραγούδια των ελληνόφωνων της Απουλίας έρχονται σαν αναμνήσεις, συνοδεύοντας και όχι επισκιάζοντας τον λόγο, φωτίζοντας τις εικόνες του κειμένου από διαφορετικές οπτικές γωνίες.

Η καλοσχεδιασμένη παρουσία των χορευτών υπογραμμίζει τις εικόνες του ποιήματος και συντελεί στη δημιουργία ενός ονειρικού τοπίου όπου ο λόγος αναπνέει μέσα στη μουσική και μεταμορφώνεται συνεχώς χωρίς να αλλοιώνεται.

Έρωτες Θεών

Μια παράσταση βασισμένη σε αρχαιοελληνικά σπαράγματα. Στη θεατρική λογοτεχνία δεσπόζουν δύο θεματικές, αυτές του Έρωτα και του Θανάτου, που κατά πολλούς είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, με πιο δημοφιλή τη θεματική του Έρωτα, της ζωώδους έλξης μεταξύ δύο προσώπων. Η παράσταση «Έρωτες Θεών» είναι ένας ύμνος στον έρωτα, τον οποίον ήξεραν να τιμούν οι Θεοί και οι ήρωες ως την υπέρτατη ακαταμάχητη δύναμη. Ο θνητός ήρωας εισβάλει στην περιοχή του θείου και ο θεός στην περιοχή του θνητού. Όταν κλείνει το μουσείο εμφανίζονται στον κήπο του αρχαιοελληνικοί θεοί, μυθικά πρόσωπα, τραγικοί ήρωες και ηρωίδες και απαγγέλουν αποσπάσματα αρχαιοελληνικών σπαραγμάτων, επιχειρώντας ένα είδος εξανθρωπισμού μέσα από τα κείμενα αυτά. Η παράσταση ενσωματώνει άριες από όπερες της εποχής μπαρόκ που λειτουργούν ως συνδετικός κρίκος με την αρχαιοελληνική θεματολογία.

Μοιρολόι, η γιορτή του πένθους

Εκδήλωση με θεματική: «Το μοιρολόι ως πολιτιστική κληρονομιά θρηνητικής παράδοσης από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα». Η εκδήλωση θα δομηθεί σε τρία μέρη, με κορμό της το μουσικό μέρος, την επιμέλεια του οποίου έχει ο Λουδοβίκος των Ανωγείων, πρωτεργάτης στη μελοποίηση των κρητικών μοιρολογιών μέσα από πολύχρονη καταγραφή και συλλογή αυθεντικών μορφών θρήνου. Στόχος της εκδήλωσης είναι να αναδειχθεί το μοιρολόι και η αποτύπωση του θρήνου ως άυλη πολιτιστική κληρονομιά, σε ένα σύνολο εκφάνσεων οι οποίες υπογραμμίζουν την επιτελεστική, ψυχολογική και πολιτιστική διάστασή τους.

Α΄ Μέρος:

Β΄ Μέρος: «Η ηδονή των δακρύων – Η αντανάκλαση του θρήνου στον χρόνο και τη μνήμη» (Θεατρικό δρώμενο)

Γ΄ Μέρος: «Η γιορτή του πένθους» (Μουσικό δρώμενο)

Ανάμεσα στα ερείπια των ελεύθερων πολιορκημένων

Μια περιπλάνηση στο κείμενο του Διονυσίου Σολωμού, ένα μουσικό έργο στο Ανάμεσα του τραγουδιού και της κενής σιωπής. Το ποιητικό σώμα του Σολωμού φανερώνεται να θέλει και να μπορεί να αποφύγει τη συντριβή με την οδύνη των λέξεων του που δεν δύνανται να υποστηρίξουν τον εαυτό τους, ριγμένες στο Ανάμεσα, και μένοντας εκεί ακροβατώντας… Ο Σολωμός έχει σπαράγματα λέξεων, και ένα έργο επικινδυνότατο, το οποίο επιτελεί στο Ανάμεσα του τραγουδιού και της κενής σιωπής (Στέφανος Ροζάνης)…. Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι, αυθύπαρκτα λουλούδια που συνθέτουν ένα ποιητικό αριστούργημα γεμάτο ρωγμές – από όπου ξεπηδάει η ψυχή του ποιητή και μας οδηγεί στα ουσιώδη της ύπαρξης. Το αλωνάκι, η πεταλούδα, το σκουληκάκι, η μάνα, ο πολεμιστής, η απόφαση, η αγάπη για ζωή, η ανάγκη για ελευθερία. Ο μικρός τόπος, η μικρή κίνηση, η προσωπική στάση νοηματοδοτούν το πέρασμά μας, υμνούν το εφήμερο, διαμορφώνουν το όλον.

Από τον Όμηρο στον Δάντη και τον Φώσκολο

Κανένας ποιητής στην ιστορία της λογοτεχνίας δεν υπήρξε πηγή έμπνευσης για την τέχνη όσο ο Δάντης Αλιγκέρι. Είναι γνωστή η σχέση του Δάντη με τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό και ιδιαίτερα με την αρχαιοελληνική μυθολογία. O Φώσκολος (Niccolò Ugo Foscolo, Ιταλός ποιητής) που υπήρξε μεγάλος θαυμαστής του Δάντη, έγραψε γι’ αυτόν ένα καταπληκτικό ποίημα, την Ωδή στον Δάντη.

Στις 5 και 6 Αυγούστου, στο επιβλητικό Βυζαντινό Κάστρο Φαναρίου της Καρδίτσας θα παρουσιαστεί σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση η παράσταση Από τον Όμηρο στον Δάντη και τον Φώσκολο: Η θεία μουσική διά μέσου της αρχαιοελληνικής μυθολογίας, που συνδυάζει μουσική, λόγο, υποκριτική και εικαστικά.

Επίσης θα παρουσιαστεί σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση η –βασισμένη στη Θεία Κωμωδία του Δάντη σε μετάφραση Νίκου Καζαντζάκη– καντάτα του Ιωσήφ Βαλέτ Ψυχή αιώνια, για υψίφωνο, τενόρο, αφηγητή, ορχήστρα και μεικτή χορωδία. Σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση θα παρουσιαστεί και η σύνθεση του Γιάννη Δροσίτη από τα ερωτικά ποιήματα Πέτρινοι στίχοι σε ποίηση Δάντη, για φωνή και πιάνο.

Εάλω Θεσσαλονίκη

Δύο βυζαντινά χρονογραφήματα, υψηλής λογοτεχνικής αξίας, αφηγηματικής παραστατικότητας και εσωτερικής έντασης, βρίσκονται στον πυρήνα της παράστασης/performance για τέσσερις ηθοποιούς και έναν χορευτή. Αντλώντας ελεύθερα υλικό από Τα χρονικά των αλώσεων της Θεσσαλονίκης (Άγρα, Αθήνα 2010) η παράσταση δραματοποιεί επιλεγμένα αποσπάσματα από τις προσωπικές αυτοβιογραφικές ιστορικές αφηγήσεις του ιερέα Ιωάννη Καμινιάτη και του επίσης ιερέα Ιωάννη Αναγνώστη. Αυτόπτες μάρτυρες, με διαφορετικό βαθμό εμπλοκής, στην άλωση της Θεσσαλονίκης το 904 μ.Χ. από Σαρακηνούς πειρατές, ο πρώτος, στην άλωση του 1430 μ.Χ. από τους Τούρκους του Μουράτ, ο δεύτερος, αναζήτησαν καταφύγιο στη βάσανο της γραφής. Η παράσταση υιοθετώντας την τεχνοτροπία των «αγγελικών ρήσεων» της αρχαίας ελληνικής Τραγωδίας αλλά και κώδικες ρητορικής ανάγνωσης, δραματοποιεί τη σωματοποίηση της φρίκης του πολέμου, αναδεικνύει την τραγική θεατρικότητα της ιστορικής αφήγησης και με ανθρωπολογικό ενδιαφέρον αντικρίζει κατάματα τη βία της Ιστορίας.

Η Βαλκυρία (πρώτη πράξη) του Ρίχαρντ Βάγκνερ

Ο Θέμελης Γλυνάτσης, γνωστός για τις επιτυχημένες παραστάσεις λυρικού θεάτρου στη Λυρική Σκηνή και στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, παρουσιάζει την πρώτη πράξη της Βαλκυρίας.

Η Βαλκυρία, ένα από τα σημαντικότερα και δημοφιλέστερα έργα του λυρικού θεάτρου, παρουσιάζεται για πρώτη φορά σε αρχαίο θέατρο από τρεις ταλαντούχους λυρικούς τραγουδιστές της νέας γενιάς. Το έργο συνδυάζει μια διεισδυτική και ιδιαιτέρως συναισθηματική ματιά πάνω στον έρωτα και την επανάσταση, αλλά και την οικογενειακή βία, με μια συναρπαστική ιστορία από τη σκανδιναβική μυθολογία.

Η παράσταση ενώνει το λυρικό τραγούδι, τη ζωντανή, επί σκηνής, κινηματογράφηση της σκηνικής δράσης και το animation προσφέροντας μια ρηξικέλευθη ματιά πάνω σε ένα κλασικό έργο, το οποίο αγγίζει θεματικές που θα συγκινήσουν και θα προβληματίσουν το κοινό του σήμερα.

Στη σκιά του Ομήρου

Τι κάνεις όταν είσαι ο Νέος Ποιητής και φιλοδοξείς να αφήσεις το στίγμα σου στην Ποίηση; Πώς να αποκτήσεις ταυτότητα όταν κάθε σου στίχος συγκρίνεται με το μεγαλείο του Ομήρου, που ρίχνει βαριά τη σκιά του πάνω σου; Ο ήρωας αποφασίζει να τον βγάλει από τη μέση και καλεί το κοινό να γίνει συνοδοιπόρος και συνένοχος σε ένα «πονηρό έγκλημα». Μόνο που η Δημιουργία έχει τελικά τον τελευταίο λόγο και ο Ποιητής μας φτάνει στην πολυπόθητη κορυφή του όταν ανακαλύψει τη μαγεία μέσα του και μέσα στους άλλους. Εμπνευσμένη από το διασωθέν ποίημα του Διονύσιου Σολωμού, η παράσταση Στη σκιά του Ομήρου επιστρατεύει τον λόγο, την όρχηση και τον ήχο της άρπας για να συνδέσει με χιούμορ και λυρισμό την εμβληματική μορφή του Ομήρου με έργα κορυφαίων προσωπικοτήτων στα δυτικά γράμματα, που δεν τα ενώνει ούτε ο χώρος ούτε ο χρόνος, αλλά η εκλεκτική συγγένεια δημιουργών που εμπνεύστηκαν από το μεγαλύτερο διαχρονικό θαύμα όλων: τον άνθρωπο.