Season: 2023

Ο εφιάλτης της Περσεφόνης #Τσερνόμπιλ

Η ομάδα Ονειρόδραμα δημιούργησε μια διακειμενική πρότυπη περφόρμανς με τίτλο Ο εφιάλτης της Περσεφόνης #Τσερνόμπιλ για όλη την οικογένεια. Σε ένα ουτοπικό άχρονο περιβάλλον μπορούν όλα να συμβούν, εκεί που η πραγματικότητα μπλέκεται με το φανταστικό, εκεί που το πρόβλημα γίνεται τόσο κρίσιμο και μη αντιμετωπίσιμο, εκεί τότε αρχίζει και λειτουργεί ένας άλλος μηχανισμός αυτοσυντήρησης.

Ο μύθος της Περσεφόνης κατά τον Ομηρικό ύμνο στη Δήμητρα, η ποίηση του Νίκου Γκάτσου, οι πραγματικές μαρτυρίες του Τσερνόμπιλ της νομπελίστριας συγγραφέως Σβετλάνας Αλεξίεβιτς, Τα παιδιά του γαλάζιου πλανήτη του Αντρί Σνερ Μάγκνασον και Ο ύμνος της αγάπης από την επιστολή προς Κορινθίους του Αποστόλου Παύλου αποτελούν την έμπνευση και τα εργαλεία που συνθέτουν τον καμβά για να τεθεί στο επίκεντρο το πρόβλημα της ενεργειακής κρίσης και της κλιματικής και οικολογικής καταστροφής. Η συμμετοχή παιδιών στη δράση αποτελεί το πιο σημαντικό κομμάτι της. Πρόκειται για μια διαμαρτυρία, μια έκκληση και μια απάντηση στους «μεγάλους» που καταστρέφουν το «σπίτι μας», τον πλανήτη Γη.

Το δάκρυ

«Αν δεν ευδοκιμείς σε έναν τόπο, σκέψου μήπως δεν φταις εσύ αλλά το περιβάλλον σου…» Η ομάδα Στέρεο Νερό ακολουθεί τη ζωή των κατοίκων στα Μαστιχοχώρια της Χίου και αναλύει τη σύνδεσή τους με τον κύκλο ζωής «του δέντρου που δακρύζει». Μέσα από ποιητικές εικόνες και κινητικά μοτίβα, παρατηρεί τα μοναδικά χαρακτηριστικά του τοπικού μικροκλίματος και ερευνά τη δημιουργία της αντίστοιχης κουλτούρας. Εστιάζοντας στο διαρκώς μεταβαλλόμενο καιρικό σύστημα, η περφόρμανς Το δάκρυ θέτει ερωτήματα για την ευθραυστότητα της συμβίωσης ανθρώπινου και μη ανθρώπινου και την απώλεια της εγγεγραμμένης συλλογικής εμπειρίας. Μελετώντας την παρούσα συνθήκη, μέσα από μαρτυρίες, αρχειακό υλικό και πολιτιστικές αναφορές της Χίου, και υπό το πρίσμα μιας κλιματικής αλλαγής σε εξέλιξη, οι ερμηνευτές δημιουργούν μια κοινότητα με νέα χαρακτηριστικά, που έρχεται από το μέλλον. Το οικείο πλέκεται με το ανοίκειο, καθώς ο άνθρωπος προσπαθεί να βρει τη θέση του στα αναδυόμενα περιβάλλοντα.

Μια κουκκίδα ευτοπία

Το έργο Μια κουκκίδα ευτοπία βασίζεται στη σχέση της προσλαμβανόμενης χωρικής και χρονικής απόστασης της κλιματικής κρίσης µε τη διαμόρφωση θετικών συναισθημάτων και εσωτερικών κινήτρων για την ατομική και συλλογική δέσμευση προς την επιβράδυνσή της. Η χορογράφος Ζωή Ευσταθίου διερευνά την έννοια της απόστασης, διαμορφώνοντας σχέσεις αλληλεξάρτησης και αυτονομίας, καθώς και συλλογικής προσπάθειας. Οι χορευτές επικεντρώνονται στα θετικά συναισθήματα και τα συνδέουν µε τη δέσμευση του ατόμου και της κοινωνίας προς την κλιματική αλλαγή. Συγκεκριμένα, ακολουθούνται κινησιολογικές διαδρομές και αλληλεπιδράσεις επίμονες, υποκινούμενες από εσωτερικά κίνητρα, οι οποίες δύνανται να τους καθοδηγήσουν σε µια έρευνα συλλογικής πράξης. Όπως µαρτυρά και ο τίτλος, η παράσταση αναζητά και διαμορφώνει, µέσω της τέχνης του χορού, των πολυμέσων και της σύγχρονης ηλεκτρονικής µουσικής, µια ευτοπία, έναν υπαρκτό τόπο και τρόπο επιβράδυνσης της κλιματικής κρίσης µέσω των θετικών συναισθημάτων.

Το πράσινο δεν μένει πια εδώ

H παράσταση Το πράσινο δεν μένει πια εδώ σε κείμενο και σκηνοθεσία Νίκου Δαφνή βασίζεται στο παρακάτω εύρημα: Ένας διάσημος περιβαλλοντολόγος φτάνει στον χώρο για να κάνει μια διάλεξη σχετική με το περιβάλλον, διακόπτοντας την πρόβα κάποιων ηθοποιών που ετοιμάζουν μια θεατρική παράσταση. Ο «καθηγητής» τούς προτείνει να αυτοσχεδιάσουν (σαν καλλιτέχνες) πάνω σ’ αυτά που ο ίδιος (σαν επιστήμονας) θα ήθελε να αναφέρει στη διάλεξή του. Και η παράσταση αρχίζει…

Το έργο σχετίζεται με την υποβάθμιση της ζωής μας από την ασύδοτη βιομηχανική ανάπτυξη και από τη βάναυση και ατιμώρητη εκμετάλλευση του φυσικού περιβάλλοντος. Η μόλυνση των υδάτινων πόρων, η αλόγιστη αποψίλωση των δασών, η εισβολή της χημείας στη διατροφική αλυσίδα, η εξαφάνιση ελεύθερων χώρων στις πόλεις κ.ά. είναι προβλήματα αναγνωρίσιμα στους θεατές κάθε ηλικίας. Η επιλογή της παλιάς γνωστής σκηνοθετικής φόρμας «θέατρο μέσα στο θέατρο» ενθαρρύνει τα παιδιά-θεατές να συμμετέχουν στη δράση.

NEMESIS

Η νέα παράσταση NEMESIS, σε σύλληψη και σκηνοθεσία Γιώργου Χρηστάκη, ιδρυτή της ομάδας σύγχρονου χορού Dagipoli Dance Co, ερευνά τη σχέση ανάμεσα στο σώμα του ανθρώπου και το περιβάλλον, το οικοσύστημα και την κλιματική αλλαγή, και ξεχωρίζει τον σημαντικό ρόλο που παίζει στην ισορροπία τους ο παράγων άνθρωπος, δηλαδή η ανθρώπινη συμπεριφορά.

Αν αποδοθεί ο ρόλος του οικοσυστήματος – κλιματικής αλλαγής στο ανθρώπινο σώμα, θα παρατηρηθεί ότι ο εκφυλισμός και των δύο κατά βάση οφείλεται στην ανθρώπινη συμπεριφορά. Λαμβάνοντας υπόψη κοινωνικές, οικονομικές, ταξικές, εθνικές, ψυχολογικές παραμέτρους και επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, το NEMESIS ερευνά το φάσμα και τις διαδικασίες ανταπόκρισης και αποτελεσματικής αντιμετώπισής της, σε σχέση με τον άνθρωπο και το σώμα και πιο συγκεκριμένα το ανάπηρο σώμα. Γι’ αυτό και το έργο κάνει προτάσεις για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής πάνω σε αυτό, αλλά και των ανθρώπινων συμπεριφορών πάνω στις δύο αυτές οργανικές έννοιες (σώμα / ανάπηρο σώμα), με συζεύξεις, ταυτίσεις και αλληλεπιδράσεις ανάμεσά τους.

Η ανάσα του κόσμου

Το νέο χορογραφικό έργο Η ανάσα του κόσμου της Μαριέλας Νέστορα / YELP danceco. εστιάζει στην αναπνοή ως τη βιωματική σχέση του σώματος με τον κόσμο. Σε έναν κλιματικά μεταβαλλόμενο κόσμο, τα φυτά είναι οι πιο σημαντικοί μας συν-κάτοικοι. Βρισκόμαστε σε μια σχέση καθολικής αμοιβαιότητας μαζί τους. Εισπνέουμε το οξυγόνο που εκπνέουν και εισπνέουν το διοξείδιο που εκπνέουμε. Πώς μπορούμε να ανακινήσουμε τις οικολογικές συγγένειες που καλλιεργούν τις έννοιες της φροντίδας και της αμοιβαιότητας;

Τρεις χορευτές και τρεις μουσικοί συνυφαίνουν τη δημιουργία που αναδεικνύει την αναπνοή ως κόμβο βιολογικό, ψυχολογικό, υπαρξιακό και πνευματικό καθώς διερευνά τρόπους συνύπαρξης και αλληλεπίδρασης μεταξύ διαφορετικών σωμάτων. Η ανάσα του κόσμου συντονίζεται χρονικά με τη δύση του ηλίου, ευαισθητοποιεί την ενσυναίσθηση και υπογραμμίζει το μοναδικό της αντίληψης του κάθε θεατή. Ο εφήμερος «οργανισμός» της παράστασης γίνεται αντιληπτός ως μέρος ενός άλλου μεγαλύτερου οικοσυστήματος και η ανάσα του κόσμου ενεργοποιείται ως εμπειρία αλλά και ως σύναξη διαφορετικών ειδών.

Οι τέσσερις εποχές

Το έργο Οι τέσσερις εποχές αποτελεί μια ευφάνταστη απεικόνιση των εποχών που θα εισαγάγει τα παιδιά στις έννοιες της εναλλαγής των φυσικών φαινομένων και του πώς αυτή επηρεάζει τη φύση αλλά και την ίδια τη ζωή. Μέσα από τους χιουμοριστικούς διαλόγους, το τραγούδι, τον χορό αλλά και τα βίντεο θα περάσουν τα μηνύματα με έναν ζωντανό και χαρούμενο τρόπο.

Το κείμενο που έγραψε ειδικά για την παράσταση η Χλόη Μάντζαρη δίνει την ευκαιρία στον κάθε ηθοποιό να συστηθεί και να προσωποποιήσει την κάθε εποχή. Αν και δεν μπορεί κανείς να λύσει άμεσα το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής, μπορεί όμως να υποδείξει στα παιδιά τον τρόπο για να εξοικειωθούν με το πρόβλημα, να συνδεθούν με την καθημερινότητά της και να ανακαλύψουν τρόπους για να αναλάβουν δράση. Εντέλει, να φύγουν από την παράσταση πιο υπεύθυνα πρόσωπα αλλά και με την ελπίδα ότι ο πλανήτης μπορεί να σωθεί. Οι στίχοι των τραγουδιών, λυρικά καμωμένοι, ακολουθούν το ίδιο ύφος. Η πρωτότυπη μουσική του Ευριπίδη Ζεμενίδη κάνει πιο ανάλαφρο το θέαμα ενώ παράλληλα δίνει αφορμές για χορευτικά μέρη.

Σπόροι σε κίνδυνο ή ο ήχος του ασπρομύτικου, του άφκου και του κριθαριού

Το μουσικό σύνολο Oros Ensemble συνεργάζεται με τον Όμιλο Προστασίας Περιβάλλοντος και Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς Νήσου Λήμνου «Ανεμόεσσα», στο πλαίσιο μιας ξεχωριστής δράσης. Η τέχνη, η προστασία του περιβάλλοντος, η πρωτογενής παραγωγή ως αιτούμενα, ως δημιουργικός πυρήνας συνθέτουν μια site-specific λυρική περφόρμανς. Στο επίκεντρο βρίσκεται η Λήμνος, η «Ηφαίστειος Νήσος», ο «σιτοβολώνας του Αιγαίου», το πεδινότερο νησί της χώρας μας με τα ατέλειωτα σιταροχώραφα, που γέννησε μοναδικές γηγενείς ποικιλίες.

Για το εγχείρημα Σπόροι σε κίνδυνο ή ο ήχος του ασπρομύτικου, του άφκου και του κριθαριού το Oros Ensemble και ο όμιλος «Ανεμόεσσα» συμπράττουν με τον βαρύτονο Τάση Χριστογιαννόπουλο και το τοπικό φεστιβάλ Κούρνος (Κournos Music Festival), που με κεντρικό άξονα τη μουσική έχει σκοπό του τη διοργάνωση site-specific παραγωγών, τόσο στο φυσικό περιβάλλον του νησιού όσο και σε επιλεγμένα κτίρια ιστορικής ή αρχιτεκτονικής σημασίας. Η καλλιτεχνική δράση θα υποστηριχτεί από τη Δανάη Σφακιανού, γεωπόνο που στοχεύει στη στήριξη παραδοσιακών πρακτικών του πρωτογενούς τομέα για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και του ιδιαίτερου τοπίου της Λήμνου.

Η φάλαινα

Μια φάλαινα ξεβράζεται και αποσυντίθεται στην ακτή μιας πόλης. Οι κάτοικοι αδιαφορούν, αλλά δυο από αυτούς, ο Πιερ και η Οντίλ, αποφασίζουν να δουν τον θάνατο αυτό από κοντά. Η μοναχική πορεία τους σε μια απέραντη παραθαλάσσια αμμουδιά με κορύφωση τη συνάντησή τους με το νεκρό ζώο είναι ένα ταξίδι συνειδητοποίησης και αναζήτησης της ευθύνης του ανθρώπου απέναντι στα ζώα και στη φύση.

Στην παράσταση Η φάλαινα το θέατρο παντρεύεται με το εικαστικό περιβάλλον και την ατμοσφαιρική μουσική της Nalyssa Green για να μεταφερθεί επί σκηνής το πλέον αντιπροσωπευτικό έργο του Πωλ Γκαντέν και ένα από τα πρώτα βιβλία που άγγιξαν το θέμα της οικολογίας. Όπως σημειώνει και ο ίδιος ο συγγραφέας: «Είναι αλήθεια πως είμαστε πολύ μικροί. Πολύ αδύναμοι. Ωστόσο όσο μικροί, όσο ανήμποροι κι αν είμαστε, αυτό το μπορούμε. Και οι πιο μικροί άνθρωποι μπορούν να το κάνουν αυτό – μια μικρή προσπάθεια με τον εαυτό του ο καθένας».

Οι μέλισσες Το θαυμαστό θέαμα του μικρόκοσμου και των μεγάθυμων ηγετών του Βιργίλιος, Γεωργικά, βιβλίο IV

Μια αλληγορική και ποιητική περιγραφή της ιδανικής πολιτείας με πρότυπο τον κόσμο των μελισσών. Οι μέλισσες, που κατά την αρχαιότητα συνδέονταν με το θεϊκό στοιχείο (στις μέρες μας είδος υπό εξαφάνιση), περιγράφονται από τον Βιργίλιο ως μια κοινωνία πλήρως αναπτυγμένη, με βασιλεία, πόλη, κατανομή της εργασίας και μια εργασιακή ηθική. Ενδιαφέρονται για τη συνέχιση του είδους τους με έναν μοναδικό τρόπο, που ξεπερνά το ένστικτο της ατομικής τους επιβίωσης. Μέσα από το τέταρτο βιβλίο των Γεωργικών παρακολουθούμε την κοινωνία των μελισσών άλλοτε από μέσα και άλλοτε από τη σκοπιά του μελισσοκόμου. Διαβάζοντας το κείμενο του Βιργιλίου δεν μπορούμε να μην αναλογιστούμε την εγωκεντρική πορεία του ανθρώπινου πολιτισμού, την αλαζονική και καταστροφική απομάκρυνσή του από τη φύση. Μια «μουσική ανάγνωση» του σπουδαίου αυτού ποιητικού κειμένου. Στις ρίζες του η μουσική υφαίνει έναν ύμνο στη φύση, που αναδεικνύει την πάντοτε επίκαιρη και ζωογόνο αγάπη του ανθρώπου για αυτή.

Το κείμενο της παράστασης είναι βασισμένο στη μετάφραση του Κωνσταντίνου Θεοτόκη (Βεργίλιος, Τα Γεωργικά, εκδ. Δρόμων, Αθήνα 1909).