en

Season: 2025

Οι πολιτείες του Λεό Ραπίτη

Η μυθιστορηματική ζωή του  Έλληνα συνθέτη των τριών ηπείρων και των πέντε θαλασσών ξεδιπλώνεται μέσα από μουσικές, από εικαστικές ψηφίδες, αντανακλώντας τον πυρήνα της περιόδου που τον γέννησε. Γιατί ο συνθέτης Λεό Ραπίτης, παιδί μια εποχής αλλόκοτης απελευθερωμένης, πριν το ναζιστικό σύννεφο σκεπάσει την Ευρώπη, βρέθηκε στην Αγγλία των αισθαντικών τροβαδούρων , του Νόελ Κάουαρντ , του Ivor Novello, των μιούζικαλ, μεταγγίζοντας στα καθ’ημάς (ίσως ο πρώτος και ο μόνος στην Ελλάδα ) κάτι από τη γοητεία της Γηραιάς Αλβιώνας του μεσοπολέμου.

Μια αινιγματική μορφή της ελληνικής μουσικής σκηνής της προπολεμικής αλλά και μεταπολεμικής περιόδου, με τραγούδια που ερμήνευσε η Σοφία Βέμπο, οι αδερφές Καλουτά, o Nίκος Γούναρης, ο Πάνος Βισβάρδης, συνεχίζει να κεντρίζει τολμηρά το σήμερα με τα κρυμμένα του χθες…Άραγε διέκρινε το κοινό της εποχής του τα δικά του πάθη πίσω από τις νότες; Οι μελωδίες του, που συνδέθηκαν με ιστορικές στιγμές και την ευαισθησία μιας ολόκληρης εποχής, παραμένουν ζωντανές, επαναπροσεγγίζονται από σύγχρονους καλλιτέχνες και βρίσκουν νέα νοήματα στη σημερινή μουσική πραγματικότητα. Το έργο του Ραπίτη αποτελεί απόδειξη ότι η μουσική, όταν συνομιλεί με την ιστορία, παραμένει διαχρονική.

Ο Μιχάλης Παπαπέτρου, μαέστρος, πιανίστας και διευθυντής της Χορωδίας της Ερτ, επιχειρεί να συστήσει ξανά τις επιτυχίες του Λεό Ραπίτη, φωτίζοντας μέσω των τραγουδιών το προσωπικό ταξίδι του συνθέτη, από την Αθήνα, στο Μάντσεστερ, την Παλαιστίνη, την Νέα Υόρκη και τέλος στο Βελγικό Κονγκό, όπου δίνει τέλος στη ζωή του θεωρώντας εσφαλμένα ότι σκότωσε τον εραστή του.

Η ενορχηστρωτική προσέγγιση συνδιαλέγεται με τα γνώριμα ηχοχρώματα της εποχής, προσθέτοντας ένα πολυφωνικό σύνολο που τονίζει όλα τα τζαζ στοιχεία της μουσικής του.

Η ιστορία του Λεό Ραπίτη συγκινεί: ένας άνθρωπος που αρχικά πιέστηκε από την οικογένειά του να ακολουθήσει έναν δρόμο που δεν ήταν δικός του , αλλά τελικά τον κέρδισε η μουσική. Ο «Αποδομημένος Αργαλειός» λειτουργεί ως ένα σύμβολο αυτού του ταξιδιού. Αυτό το παραδοσιακό εργαλείο ύφανσης γίνεται ένας τόπος απελευθέρωσης. Το ύφασμα ξηλώνεται, οι χορδές εμφανίζονται, η μουσική βρίσκει ξανά τον δρόμο της.

Παραπατήματα

Η παράσταση σύγχρονου χορού Παραπατήματα εξερευνά την έννοια του παραπατήματος ως μιας φυσικής, ψυχικής και ιστορικής διαδικασίας που αποκαλύπτει την ευθραυστότητα και ευαλωτότητά µας. Μέσα από την κίνηση και τον ήχο, δύο χορεύτριες και δύο μουσικοί συνθέτουν ένα σύμπαν όπου η απώλεια της ισορροπίας και η διαρκής προσπάθεια να επανακατακτηθεί συνιστούν το κεντρικό θέμα της. Κυκλικές κινήσεις, σπειροειδείς διαδρομές και μετατοπίσεις βάρους αποτυπώνουν την κυκλικότητα του χρόνου: το σώμα θυμάται, το παρελθόν επιστρέφει και η σκηνή μεταμορφώνεται σε έναν χώρο όπου το σήμερα γίνεται αύριο και χθες. Η παράσταση είναι μια προσπάθεια να σταθούμε όρθιοι σε έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει. Είναι μια υπενθύμιση ότι η ισορροπία είναι αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης µε άλλους ανθρώπους, υποστήριξης και αλληλεγγύης, κι ένα ταξίδι από τα μικρά παραπατήματα της κίνησης μέχρι τα μεγάλα και υπαρξιακά παραπατήματα που διαμορφώνουν τη μνήμη, την ταυτότητα και την ιστορία μας.

 

Friend with the Mountain

Η παράσταση Friend with the Mountain συνομιλεί με την ιστορική ταυτότητα του ζεϊμπέκικου, ενός χορού πολεμικού, διονυσιακού, αυτοσχεδιαστικού, αντρικού και σολιστικού. Από τη μοναχική φιγούρα του μαχόμενου άντρα έως τον εκστατικό ρυθμό της προσωπικής πάλης, το ζεϊμπέκικο υπήρξε πεδίο έντασης και τιμής. Το έργο δεν απαρνιέται αυτή την κληρονομιά, αλλά την αναμεταφράζει. Η μνήμη και η ταυτότητα ενσαρκώνονται στο σώμα μιας γυναίκας που χορεύει.

Η χορογράφος Εύα Γεωργιτσοπούλου με την επί σκηνής μουσική επιμέλεια της Ελίνας Ρίζου δημιουργούν έναν τελετουργικό χώρο όπου ο σόλο χορός επιστρέφει, όχι για να πολεμήσει, αλλά για να θυμηθεί και μέσα από τη μνήμη να μετατραπεί σε μια συλλογική εμπειρία. Το Friend with the Mountain είναι ένα προσωπικό αφιέρωμα, μια ήσυχη επανάσταση, μια αναζήτηση ριζώματος μέσα από το σώμα.

Δεν είναι εποχή για ποίηση – Νίκος Εγγονόπουλος

Ο Εγγονόπουλος έχει αφήσει το αποτύπωμά του στο παλίμψηστο της νεοελληνικής ταυτότητας με ένα έργο που αντέχει στον χρόνο. Οξύτητα ποιητικού λόγου, εικαστική διεισδυτικότητα, αποθέωση του χρώματος, ελευθερία, γενναιότητα, «τρέλα» για ζωή και έρωτα. Υπερασπίστηκε το ρεύμα του υπερρεαλισμού με πάθος και πείσμα, συνομίλησε με την παράδοση με γνώση και τόλμη, οδεύοντας αέναα σε μια συνεχή υπέρβαση.

Δανειζόμαστε τον στίχο του «Δεν είναι εποχή για ποίηση…» για μια παράσταση γεμάτη μουσική και ποίηση, στο επισκέψιμο μνημείο της Ιεράς Μονής Κοιμήσεως Θεοτόκου Τορνικίου, κοντά στη Δεσκάτη Γρεβενών. Ο Σωκράτης Σινόπουλος υπογράφει την πρωτότυπη μουσική και συνδράμει μουσικά με το κουαρτέτο του. Ο αρχέγονος ήχος της λύρας συναντά την τζαζ και τη σύγχρονη μουσική.

Η σπουδαία Ρένη Πιττακή και ο Κώστας Βασαρδάνης ερμηνεύουν και συνομιλούν με τους μουσικούς, στις όχθες του Αλιάκμονα, λουσμένοι σε ένα μαγικό φως με φόντο αγριολούλουδα, ήχους πουλιών, αντανακλάσεις νερού.

Μνήμης Περάσματα

Ο ξεριζωμός αποτελεί μια τραυματική εμπειρία από το παρελθόν που συνεχίζεται μέχρι σήμερα, επηρεάζοντας γενιές ολόκληρες και διαμορφώνοντας τις ταυτότητες και τις ιστορίες τόσο των ατόμων όσο και των κοινωνιών. Η μουσική οπτικοακουστική δράση Μνήμης περάσματα εξερευνά τον διαχρονικό δεσμό του ελληνισμού με τον εκπατρισμό. Μέσα από έναν συνδυασμό τραγουδιών, αφηγήσεων και ψηφιακής οπτικοακουστικής τέχνης, ανασύρονται ιστορικές μνήμες και ο πόνος του ξεριζωμού, μετατρέποντας τα τραγούδια σε ζωντανά ντοκουμέντα της συλλογικής μνήμης.

ΑΝΟΙΞΗ: Τα κορίτσια της Εξόδου

Υπάρχει αντρικός και γυναικείος «προορισμός», έμφυλες κλίσεις και ταλέντα; Είναι οι θετικές επιστήμες, η φαρμακευτική, η αρχιτεκτονική, η αστροφυσική κατάλληλες για κορίτσια;

Άνοιξη 1960, Μεσολόγγι. Μια ομάδα μαθητριών του Γυμνασίου Θηλέων διασχίζει τους δρόμους της πόλης αντιδρώντας στην ίδρυση Πρακτικού Γυμνασίου αποκλειστικά στο Αρρένων που θα απέκλειε τις ίδιες από τα μαθήματα θετικής κατεύθυνσης. Μια ιστορία γυναικών που γεννήθηκαν στην ελληνική περιφέρεια μετά το τέλος του Πολέμου, πάνω στο ξέσπασμα του Εμφυλίου, και οραματίστηκαν για τον εαυτό τους μια ζωή ισότιμη με τους άντρες. Κορίτσια αυτόφωτα και γι’ αυτό παράξενα για την εποχή τους αλλά και για τη δική μας, με τους έμφυλους ρόλους να ορίζουν ακόμα, παρά τον επιδερμικό τους μετασχηματισμό, το κυρίαρχο εθνικό αφήγημα. Ένα έργο για τη νιότη και τα ταλέντα που η φύση κρύβει μέσα στους ανθρώπους αδιαφορώντας για τόπο, χρόνο, φύλο ή κοινωνικά ήθη. Μια πρωτότυπη παράσταση εμπνευσμένη από αληθινές (κι αληθινά ελληνικές) ιστορίες.

Ανολοκλήρωτα ποιήματα (Poèmes inachevés)

Στα ερείπια ενός παλιού θερινού κινηματογράφου.
Εκεί κατοικεί μια Γυναίκα. Αρνείται να τον εγκαταλείψει.
Ίσως ξεπήδησε από την οθόνη.
Ίσως ζούσε από πάντα εδώ, σε αυτό το μεταίχμιο μεταξύ πραγματικότητας και μυθοπλασίας.
Φροντίστρια και φάντασμα μαζί.
Επίμονα, υπομονετικά, και στα μάτια μας μάταια, μοιάζει να προσπαθεί να κρατήσει στη ζωή κάτι/κάποιον που φεύγει. Που έχει φύγει ήδη.
Χαρακτήρας. Ηθοποιός. Δημιουργός. Έργο τέχνης. Έργο της φύσης, Άνθρωπος.

Πού πάνε οι ιδέες που δεν πρόλαβαν να πάρουν οριστικό σχήμα; Οι ταινίες, οι ζωγραφικοί πίνακες, οι παρτιτούρες, τα θεατρικά έργα, τα βιβλία, τα ποιήματα που δεν ολοκληρώθηκαν; Και οι άνθρωποι που φεύγουν, πού πηγαίνουν; Τι γίνονται οι απολογισμοί που δεν έκλεισαν; Οι αποχαιρετισμοί που δεν έγιναν αγκαλιές; Μπορεί το ίχνος των απόντων να κατοικήσει το παρόν μας, ανοίγοντας ένα παράθυρο για να κοιτάξουμε στα μάτια το μέλλον;

Tα Ανολοκλήρωτα Ποιήματα (Poèmes Inachevés) είναι μια παράσταση – ποιητική σκηνική σύνθεση που εμπνέεται από το ανολοκλήρωτο της καλλιτεχνικής δημιουργίας: από όλα εκείνα που μένουν σε εκκρεμότητα, κι όμως συνεχίζουν να τροφοδοτούν ως καύσιμη ύλη την τέχνη και την ίδια τη ζωή.

Μέσα από μια θραυσματική δραματουργία, οι λέξεις που άφησαν σε εκκρεμότητα οι μεγάλοι «ποιητές» – οι εικόνες, οι ήχοι, οι στίχοι, οι στοχασμοί – τρυπώνουν στις ρωγμές του σώματος της παράστασης και αναμετρώνται με την υπαρξιακή, καλλιτεχνική και πολιτική αγωνία της ζωής που φθείρεται, τελειώνει, ψηλαφώντας παράλληλα την παρηγορητική, ουμανιστική διάσταση της τέχνης.

 

ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Πότε τελειώνει ένα έργο τέχνης; Ολοκληρώνεται ποτέ; Αυτό το ερώτημα στάθηκε το δραματουργικό εκκρεμές της παράστασης Ανολοκλήρωτα Ποιήματα (Poèmes Inachevés) — όχι ως θεωρητική αισθητική απορία, αλλά ως υπαρξιακός αναστοχασμός.

Ο Picasso έλεγε πως μπορείς να αφήσεις στην άκρη έναν πίνακα και να υποσχεθείς στον εαυτό σου ότι δεν θα τον ξαναγγίξεις, όμως δεν μπορείς ποτέ να γράψεις τη λέξη τέλος. Το non-finito, το ημιτελές, το ατελείωτο, γίνεται αντιληπτό όχι ως έλλειψη ή αδυναμία ή αστοχία, αλλά ως τρόπος να υπάρχεις. Είναι μια δημιουργική και οντολογική επιλογή. Μια μορφή αντίστασης απέναντι στο τετελεσμένο, το οριστικό, το αμετάκλητο. Και ταυτόχρονα μια ερωτική επιστολή στην ανατροπή, το ελάττωμα, τη φθορά: σε ό,τι τελικά παραμένει ανοιχτό στις πιθανότητες, ελεύθερο, ανυπότακτο. Εκείνο που δεν τελείωσε συνεχίζει να ζει σαν ανεκπλήρωτη επιθυμία — όχι μελαγχολική, αλλά βαθιά ανθρώπινη.

Τα Ανολοκλήρωτα Ποιήματα (Poèmes Inachevés) δεν έχουν αρχή ούτε τέλος. Έχουν ρωγμές. Κι εκεί, μέσα σ’ αυτές τις ρωγμές, η ζωή συνεχίζεται επειδή δεν ξέρει τι άλλο να κάνει..

Αντιλογίες

Η παράσταση Αντιλογίες βασίζεται σε μια δραματουργική σύνθεση που συνυφαίνει την πλατωνική Απολογία με την Αληθινή απολογία του Σωκράτη του Κώστα Βάρναλη. Ο σύγχρονος Σωκράτης καλείται σε ανάκριση και απαντά αντλώντας από τη φιλοσοφική οξύνοια του Πλάτωνα και την αιχμηρή ειρωνεία του Βάρναλη. Μέσα από αυτόν τον σκηνικό διάλογο αναδεικνύεται μια διαχρονική αναμέτρηση: η σκέψη απέναντι στην εξουσία, η αλήθεια απέναντι στα ψεύδη, η ευθύνη απέναντι στον εφησυχασμό. Ο λόγος –φιλοσοφικός, ποιητικός, ανατρεπτικός– κυριαρχεί επί σκηνής, πλαισιωμένος από πρωτότυπη ζωντανή μουσική. Η παράσταση προσφέρει μια εμπειρία που γεφυρώνει δύο χιλιετίες στοχασμού, θέτοντας ξανά ερωτήματα που παραμένουν επίκαιρα: Τι είναι αλήθεια; Ποια η θέση του σκεπτόμενου ανθρώπου στην κοινωνία; Και πόσο κοστίζει σήμερα η αναζήτηση της αλήθειας;

Τραγούδι αχειροποίητο: Ο κυρ Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης ανάμεσα μας

Η μουσικοθεατρική παράσταση Τραγούδι αχειροποίητο: Ο κυρ Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης ανάμεσά μας έχει ως θέμα την ανάδειξη της διαχρονικότητας του παπαδιαμαντικού έργου μέσα από τον συνδυασμό της θυμοσοφικής και παράλληλα λόγιας διάστασης του λόγου του και της πέραν των ορίων του χρόνου διηνεκούς προσληψιμότητάς του από τις παλιότερες, τις τωρινές και τις μέλλουσες γενιές των Ελλήνων. Ορχηστρικά και μελοποιημένα ποιήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, του Ηλία Κατσούλη και του Θωμά Κοροβίνη, κείμενα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και του Ανδρέα Εμπειρίκου, καθώς και αποσπάσματα από τη νουβέλα του Θωμά Κοροβίνη Το αγγελόκρουσμα. Η τελευταία νύχτα του κυρ-Αλέξανδρου σε πρωτότυπες μουσικές δημιουργίες του συνθέτη Ανδρέα Κατσιγιάννη.

Τα γυάλινα βουνά και οι κοκκαλένιοι κάμποι

H θεατρική παράσταση Τα γυάλινα βουνά και οι κοκκαλένιοι κάμποι ζωντανεύει ένα ξεχωριστό κυκλαδίτικο παραμύθι με σύγχρονες θεατρικές μεθόδους και βαθιά συναισθηματική σύνδεση με την παράδοση: αφήγηση, μουσική, ζωγραφήγηση και σωματικό θέατρο.

Ένας νέος βοσκός και μια νεράιδα του Αυγούστου ερωτεύονται και δημιουργούν οικογένεια στον Πάνω Κόσμο. Όταν εκείνη και το παιδί τους εξαφανίζονται, ο βοσκός ξεκινά ένα επώδυνο ταξίδι αναζήτησης, καθοδηγούμενος από τέσσερις άνεμους, μέσα από το συμβολικό τοπίο των «γυάλινων βουνών» και των «κοκκαλένιων κάμπων» σ’ έναν συμβολικό κόσμο ωρίμανσης και ελπίδας.

Η Μυκηναϊκή Ακρόπολη Αγίου Ανδρέα στη Σίφνο γίνεται ζωντανό παραμύθι, προσκαλώντας παιδιά, εφήβους και ενήλικες σε μια πολυαισθητηριακή εμπειρία που γεφυρώνει γενιές και αναδεικνύει τη δύναμη της λαϊκής αφήγησης. Συνοδευτικές δράσεις εμπλουτίζουν την εμπειρία: βιωματική προσέγγιση, κατασκευή και εκτέλεση παραδοσιακής μουσικής από τοπικό οργανοπαίχτη, ανάγνωση και αφήγηση τοπικών παραμυθιών από μέλη τοπικής ερασιτεχνικής ομάδας και το εικαστικό εργαστήριο «Ζωγραφήγηση», εμπνευσμένο από την πρακτική της ζωγραφήγησης που χρησιμοποιείται στην παράσταση.