Season: 2025

Πατέρας & Γιός: Διάλογος μέσα από την Τζαζ – Το Βάρος της Κληρονομιάς

Στη μουσική παράσταση υπό τον τίτλο Πατέρας & Γιος: Διάλογος μέσα από την τζαζ – Το βάρος της κληρονομιάς ο Δημήτρης Βασιλάκης, διεθνώς καταξιωμένος σαξοφωνίστας και συνθέτης, και ο Νέστορας Βασιλάκης, εκπρόσωπος της νέας γενιάς μουσικών, συνομιλούν μέσα από τη μουσική, εξερευνώντας τη σχέση παράδοσης και καινοτομίας. Το συναυλιακό πρόγραμμα περιλαμβάνει επιλεγμένα κομμάτια πατέρα και γιου από το standard jazz ρεπερτόριο, καθώς και πρωτότυπες συνθέσεις και από τους δύο σε έναν διαρκή διάλογο που γεφυρώνει τις γενιές και με την ποίηση αλλά και με τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης.

Τσελεμεντές

Ο τσελεμεντές, αυτό το παλιό, αγαπημένο αντικείμενο της γιαγιάς, αποτελεί ένα κειμήλιο μεγάλης συναισθηματικής αξίας. Ξεφυλλίζοντάς τον, αρχικά μας δημιουργείται μια αίσθηση νοσταλγίας. Διαβάζοντας όμως περισσότερο, αρχίζει να αναδύεται μπροστά μας η καταπίεση μιας εποχής, ίσως όχι τόσο μακρινής.

Η παράσταση εμπνέεται από τα εισαγωγικά κείμενα του Οδηγού μαγειρικής του Νικολάου Τσελεμεντέ, του πιο εμβληματικού εγχειριδίου του ελληνικού νοικοκυριού, και λειτουργεί ως αφορμή για να αναστοχαστούμε πάνω στους έμφυλους ρόλους και τις κοινωνικές προσδοκίες.

Τέσσερις ερμηνεύτριες, «καλές νοικοκυρές», χρησιμοποιούν τον τσελεμεντέ ως αφηγηματικό εργαλείο και, εναλλασσόμενες σε ρόλους αφηγητή, σχολιαστή και δρώντος υποκειμένου, μας καλούν να συνομιλήσουμε με το παρελθόν και να σκεφτούμε τη θέση της γυναίκας στον χρόνο. Μέσα από γεύσεις, μυρωδιές, χιούμορ και σάτιρα, παρακολουθούμε την ιστορία μιας γενιάς, αλλά και το νήμα που τη συνδέει με τη δική μας.

* Την παράσταση πλαισιώνει η εικαστική έκθεση της Σάντρας Δόμβρου με τίτλο «Καλή Νοικοκυρά».

Μήδεια / Έξοδος: Ό,τι αγάπησα με σύντριψε στον ήλιο

Δύο περφόρμερ σε ένα ιδιόρρυθμο συναυλιακό μανιφέστο. Ένας διάλογος ανάμεσα σε δύο γυναίκες που παλεύουν να κρατήσουν έναν άντρα «ουρλιάζοντας» κατά της υποκρισίας του ανδρικού φύλου και αντιτίθενται στις αξίες του γάμου, της μητρότητας, της ίδιας της έννοιας της γυναίκας. Ένα συναυλιακό μανιφέστο που προσπαθεί να ερευνήσει μέσω του αρχαίου μύθου το βαθύτερο κίνητρο μιας δολοφονίας και το ταρακούνημα μιας ολόκληρης κοινωνίας πάνω στο έμφυλο ζήτημα.

Οι δύο Μήδειες συνομιλούν χωρίς να κοιτάζουν η μία την άλλη, παραθέτοντας ερωτήματα που απασχολούν τις γυναίκες στην τέχνη από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι και σήμερα: Τι οδηγεί μια Μήδεια στον θάνατο των παιδιών της; Πώς δικαιολογείται ένα βαρύ έγκλημα; Τι οδήγησε εξαρχής στην τέλεσή του; Πώς αυτό μεταφέρεται επί σκηνής μέσω της τραγικότητας του αρχαίου θέατρου και πώς το αρχαίο θέατρο δημιουργεί, τελικά, μια οικουμενική γλώσσα για σύγχρονα ζητήματα; Η περφόρμανς ενώνει τις φωνές πολλών από τις Μήδειες που έχουν γραφτεί παγκόσμια, από τον Ευριπίδη έως σήμερα, με τη μουσική να παίζει πρωταρχικό ρόλο στη σύνθεση μιας φωνητικής παρτιτούρας.

Εικονογραφία 2.0: Πολιτιστικό Σχέδιο Παράδοσης και Καινοτομίας NextGenerationTradition

Το έργο Εικονογραφία 2.0 αποτελεί ένα καινοτόμο πολιτιστικό σχέδιο για τον επαναπροσδιορισμό του διαλόγου μεταξύ παραδοσιακών μεθόδων εικονογραφίας, τεχνολογικής καινοτομίας, τέχνης, πίστης και αισθητικής.

Η δράση κορυφώνεται με μια πρωτότυπη εικαστική εγκατάσταση που θα πραγματοποιηθεί στην Ιερά Μονή Κυρίας Ακρωτηριανής και Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Τοπλού Σητείας, όπου το φως, η εικόνα και ο ήχος συνθέτουν ένα υβριδικό φυσικοψηφιακό περιβάλλον (phygital), το οποίο αναπτύσσεται στους χώρους της Μονής και μεταμορφώνει την εμπειρία του επισκέπτη σε ένα πολυαισθητηριακό ταξίδι μεταξύ παρελθόντος και παρόντος.

Η βυζαντινή μουσική και τα φυσικά ηχοτοπία της Κρήτης συνομιλούν με σύγχρονες μουσικές συνθέσεις και ποιητικά κείμενα, πλαισιώνοντας τα εικαστικά έργα που θα δημιουργηθούν στο πλαίσιο του τριήμερου εκπαιδευτικού και καλλιτεχνικού προγράμματος που προηγείται της δράσης. Μέσα από αυτόν τον πολυφωνικό διάλογο ήχου, εικόνας και λόγου, η παράδοση και η καινοτομία συνυπάρχουν, δημιουργώντας έναν νέο, ζωντανό τόπο πολιτιστικής έκφρασης, όπου η τέχνη γίνεται γλώσσα πίστης, μνήμης, αισθητικής και συλλογικότητας.

Μητέρα αράχνη

Το έργο Μητέρα αράχνη αποτελεί ένα εικαστικό-θεατρικό-μουσικό δρώμενο, που περιλαμβάνει δώδεκα σύγχρονα έργα υφαντικής τέχνης, επιλεγμένα και επιμελημένα από τη διακεκριμένη ιστορικό τέχνης και επιμελήτρια Ίριδα Κρητικού.

Τα δώδεκα υφαντά είναι φιλοτεχνημένα από τους σημαντικούς εκπροσώπους της τέχνης του υφάσματος (textile artists) Ειρήνη Γκόνου, Μαρία Γρηγορίου, Στάθης Κατσαρέλης, Ελένη Κρίκκη, Μαρία Κώτσου, Αναστάσης Μαδαμόπουλος, Πανδώρα Μουρίκη, Γιάννης Παπαδόπουλος, Ισμήνη Σαμανίδου, Ερμιόνη Συρογιαννοπούλου, Ιωάννα Τερλίδου και Αργύρης Χατζημαλλής. Τα έργα, στερεωμένα σε ανισομεγέθη τελάρα, λειτουργούν όχι μόνο ως αντιπροσωπευτικά δείγματα της σύγχρονης υφαντικής τέχνης, αλλά και ως ένα δεύτερο, συνολικό έργο, που αποτελεί το σκηνικό της παράστασης.

Τα κείμενα, επιλεγμένα και δραματοποιημένα από τον Γιώργο Γιανναράκο, ο οποίος υπογράφει και τη σκηνοθεσία της παράστασης, διανύουν τις τρεις τελευταίες χιλιετίες και αναφέρονται στην ελληνική υφαντική τέχνη, μέσα από το έπος, τη μυθολογία, το θέατρο, τη λογοτεχνία, τους θρύλους και την ποίηση. Τα τραγούδια, διασκευασμένα παραδοσιακά ή σύγχρονα, ενωμένα με το θεματικό «νήμα» της παράστασης, τονίζουν τη συνέχεια της μουσικής, αλλά και τη σημασία της υφαντικής τέχνης μέσα στον χρόνο.

Χίος, Aller/Retour

Το 1898-99 ο Γάλλος περιηγητής και γλωσσολόγος Hubert Pernot συναντά τον αυτοδίδακτο λόγιο Κωνσταντίνο Ν. Κανελλάκη και καταγράφει 114 χιώτικες παραδοσιακές μελωδίες του νησιού. Μια ευτυχής συγκυρία! Δεν είναι η πρώτη φορά που συνθέτες καταπιάνονται με αυτό το πλούσιο μουσικό αλλά συνάμα και πολιτιστικό υλικό: ανάμεσά τους εξέχουσα θέση κατέχουν ο Maurice Ravel με τις Πέντε ελληνικές λαϊκές μελωδίες (1904-1906) και ο Μιχάλης Αδάμης με τα Χιώτικα δημοτικά τραγούδια (1989).

Ο Λευτέρης Βενιάδης επιλέγει δώδεκα από τα καταγεγραμμένα δημοτικά τραγούδια της Χίου προκειμένου να τα ανασυνθέσει και να τα επανασυστήσει στο κοινό και προτείνει μια εναλλακτική, ενιαία αφήγηση του τοπικού συλλογικού βιώματος με σκηνική προέκταση η οποία συμπληρώνεται αντιστικτικά με τον σύγχρονο χορό – το δραματουργικό εγχείρημα επιχειρεί να φέρει το παρελθόν στο σήμερα και να αφουγκραστεί το μέλλον.

Το στέμμα του πρίγκιπα και άλλες ιστορίες

Η θεατρική ομάδα Mododentro παρουσιάζει μια πρωτότυπη διαδραστική μουσικοθεατρική παράσταση βασισμένη στο βιβλίο της Μάνιας Δούκα και της Ντανιέλας Σταματιάδη Το στέμμα του πρίγκιπα και άλλες ιστορίες (εκδόσεις Καστανιώτη). Μια συνηθισμένη σχολική εκδρομή στο μουσείο μετατρέπεται σε περιπέτεια για δύο παιδιά, τη Μάνια και τον Ντάνιελ, όταν ξαφνικά μπροστά τους στέκεται η κυρία Κλω, μια μυστηριώδης γυναίκα. Στα χέρια της κρατά ένα μικρό, παλιό σφονδύλι που, με μια μόνο στροφή του, μπορεί να ξυπνήσει αντικείμενα τέχνης. Με το πρώτο γύρισμα του σφονδυλιού, ένα σπαθί σείεται, έτοιμο να αφηγηθεί μάχες και θριάμβους. Ένα στέμμα φωτίζεται από αόρατο φως, αποκαλύπτοντας τη χαμένη δόξα ενός ξεχασμένου βασιλείου. Μια χρυσή χάντρα ψιθυρίζει μυστικούς όρκους, και ένα αγγείο γεμάτο πολεμιστές ζωντανεύει, έτοιμο για νέες περιπέτειες. Μια παραμυθένια περιπλάνηση στους προϊστορικούς πολιτισμούς της Ελλάδας και ένα ταξίδι στον μαγικό κόσμο του μουσείου, όπου αντικείμενα τέχνης βγαίνουν από τις προθήκες τους, αποκτούν πνοή και κίνηση και γίνονται ήρωες μιας απρόβλεπτης ιστορίας!

Hero Unplugged

Σε μια εποχή γεμάτη είδωλα – φτιαγμένα από ανθρώπους για υπεράνθρωπους – το «ασύρματο» σόλο χορού Hero Unplugged παρουσιάζει ένα καθημερινό άτομο που επιθυμεί να ακολουθήσει μια ηρωική πορεία και να κατακτήσει την κορυφή. Το ταξίδι του μοιάζει προβλέψιμο, μέχρι που – θέλοντας ή μη – «βγαίνει από την πρίζα» και αποσυνδέεται.

Μια χορογραφική απόπειρα που αντλεί έμπνευση από τη γοητεία της Πλατωνικής Σπηλιάς και τις σύγχρονες ερμηνείες της, παραλληλίζοντας τις σκιές της με τις αμφίβολες σύγχρονες απαιτήσεις που διαμορφώνουν τις ζωές μας. Στο επίκεντρο ένα νεαρό αγόρι, το οποίο, με τη σωματική του φαντασία, αφηγείται μέσα από τη ματιά της χορογράφου, τη σημασία της αποσύνδεσης και του ηρωισμού· έννοιες που συνεχίζουν να αναζητούν τη θέση τους στο παρόν και στο – όχι και τόσο μακρινό – μέλλον.

Αισχύλου Πέρσες – Ο θρήνος των Άλλων

Τον Σεπτέμβριο του 1951 οι εξόριστοι στον Αϊ-Στράτη αποφασίζουν να ανεβάσουν για πρώτη φορά θεατρική παράσταση στο νησί. Επιλέγουν τους Πέρσες του Αισχύλου. Η λογοκρισία το επιτρέπει, επειδή τέσσερα μόλις χρόνια πριν είχε ανέβει από το Εθνικό Θέατρο με αφορμή τον εορτασμό για την ένωση της Δωδεκανήσου με την υπόλοιπη Ελλάδα. Επιπλέον, το αισχύλειο κείμενο ανέκαθεν χρησιμοποιούνταν για την υπογράμμιση της εθνικής υπεροχής και της συνέχειας του αίματος με την αρχαιότητα, επομένως θεωρήθηκε ως το πλέον κατάλληλο στη διαδικασία σωφρονισμού των αριστερών εξόριστων. Εξάλλου, οι φράσεις «Ίτε, παίδες Ελλήνων» και «Νυν υπέρ πάντων ο αγών» δέσποζαν στις πλαγιές του «Νέου Παρθενώνα», όπως ονομάστηκε η Μακρόνησος.

Η παράσταση του Αϊ-Στράτη το 1951 είναι ίσως η πρώτη καταγεγραμμένη παράσταση στην ελλαδική πραγματικότητα που έχει ανεβεί από τους χαμένους της επίσημης ιστορίας, από αυτούς που αντιμετωπίστηκαν ως οι επικίνδυνοι «Άλλοι» από το καθεστώς και ο αγώνας τους καταδικάστηκε στη λήθη. Για πρώτη, ίσως, φορά οι Πέρσες από επετειακή επίδειξη υπεροχής ξαναγύρισαν στην τραγική τους καταγωγή.

Εν-Διαμέσως / In between

Η μουσικοχορευτική παράσταση Εν-Διαμέσως / In between συνταιριάζει τη μουσική της Κρήτης με σύγχρονους ετερόκλητους ήχους και με ελεύθερο χορό. Αρχέγονοι ήχοι της Κρήτης αναβιώνουν στο σήμερα, συμπλέκονται με ήχους σύγχρονης δυτικοευρωπαϊκής μουσικής αλλά και με ηχοτοπία ειδικών εφέ. Παραδοσιακά όργανα όπως το θιαμπόλι, η μαντούρα, ο άσκαυλος, η λύρα και το λαούτο συνδυάζονται δημιουργικά με πετάλια εφέ και με φλάουτα όπως το soprano, το alto, το ινδικό bansuri και το κινέζικο bawe. Ταυτόχρονα, σε ένα πλαίσιο ελεύθερου αυτοσχεδιασμού και πειραματισμού, ο χορός καταφέρνει να εναρμονίσει τις αντιθέσεις γεφυρώνοντας το χθες με το σήμερα.

Η μουσικοχορευτική αυτή παράσταση θα αναδείξει τη συνύπαρξη του παλιού και του νέου, του παραδοσιακού, του σύγχρονου και του καινοτόμου. Σε έναν επιβλητικό και συνυφασμένο με την πολιτιστική μας κληρονομιά χώρο, το κοινό θα έρθει σε επαφή με τη φύση, την ιστορία, την παράδοση και τη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία.