Αρχαιολογικός χώρος Γουρνιών, Λασίθι

Ο Αρχαιολογικός χώρος Γουρνιών, γνωστός και ως «Πομπηία της μινωικής Κρήτης», βρίσκεται στην περιοχή Παχιά Άμμος, κοντά στην Ιεράπετρα, στο νομό Λασιθίου. Η αρχαία πόλη, άγνωστης ονομασίας, κατοικήθηκε από την Πρωτομινωική ΙΙΙ περίοδο (2300 π.Χ.) και γνώρισε μεγάλη ακμή κατά την Υστερομινωική Ι περίοδο (1550–1450 π.Χ.). Καταστράφηκε γύρω στο 1450 π.Χ., ανακαταλήφθηκε για σύντομο διάστημα και εγκαταλείφθηκε οριστικά γύρω στο 1200 π.Χ. Η πόλη ήταν ατείχιστη και οργανωμένη με δύο κεντρικούς πλακόστρωτους δρόμους που τέμνονταν από καθέτους, δημιουργώντας οικοδομικά τετράγωνα. Οι διώροφες οικίες είχαν κοινά εξωτερικά τοιχώματα και διέθεταν υπόγεια εργαστήρια και αποθηκευτικούς χώρους. Στην κορυφή του λόφου βρισκόταν το ανάκτορο, πιθανότατα έδρα τοπικού άρχοντα, με κεντρική αυλή και μικρό ιερό αφιερωμένο στη θεά των όφεων. Οι ανασκαφές, που πραγματοποιήθηκαν από την Αμερικανίδα αρχαιολόγο Harriet Boyd-Hawes (1901–1904), αποκάλυψαν εργαλεία, αγγεία, ρυτά και σκεύη τελετουργιών, προσφέροντας μια ζωντανή εικόνα της καθημερινής ζωής των Μινωιτών.