Event Category: Εικαστικά / Περφόρμανς

Prunus Armeniaca / Μια διαχρονική αφήγηση μέσα από εικόνες και ήχους

Διάρκεια έκθεσης: 26/7 – 28/10/2022 (εντός του Αρχαιολογικού Μουσείου Φλώρινας)

Μουσική περφόρμανς: 29/7 και 30/7/2022 (στον περιβάλλοντα χώρο του Αρχαιολογικού Μουσείου Φλώρινας)

Δύο διακριτές διακαλλιτεχνικές δράσεις: μια φωτογραφική εγκατάσταση με τίτλο: Συνθέσεις και μια μουσική περφόρμανς με τίτλο Zruits Ι-II, που σημαίνει Διάλογοι.

Οι Συνθέσεις παρουσιάζουν ιστορίες του μεσοπολέμου και ιστορικές στιγμές της αρμενικής κοινότητας μέσα από 150 μοναδικές εικόνες από το φωτογραφικό αρχείο του περιοδικού Αρμενικά υπό την επιμέλεια του Βαγγέλη Ιωακειμίδη.

Τα Zruits Ι-II αποτελούν μια συνεύρεση των οργάνων ντουντούκ με την κλασική κιθάρα, μια συνομιλία παραδοσιακής και σύγχρονης αρμενικής μουσικής των Βαχάν Γκαλστιάν και του Λευτέρη Χαβουτσά με τη συνδρομή της φωνής της Μαρίας Σπυριδωνίδου.

Συνθέσεις και Διάλογοι που ριζώνουν στον ίδιο τόπο και αναδεικνύουν αφηγήσεις και μνήμες, κόσμους ολόκληρους που αναβιώνουν στον ίσκιο μιας βερικοκιάς, του Prunus Armeniaca – του συμβόλου της Αρμενίας.

2291

Εικαστική εγκατάσταση: έως 15 Σεπτεμβρίου

Ένα διατομεακό πρότζεκτ του Βασίλη Μπαλάσκα (Bill Balaskas) το οποίο επιχειρεί μια ποιητική ανάγνωση της επετείου της Μικρασιατικής Καταστροφής. Κεντρικός άξονας είναι μια νέα εγκατάσταση νέον μεγάλων διαστάσεων, που αποτελείται από τις φράσεις THERE IS NO SEA WITHOUT A LAND («Δεν υπάρχει θάλασσα χωρίς στεριά») και THERE IS NO LAND WITHOUT A SEA («Δεν υπάρχει στεριά χωρίς θάλασσα»).

Το έργο προτείνει μια περισσότερο αισιόδοξη προσέγγιση του ιστορικού τραύματος και πλαισιώνεται από δίγλωσση έκδοση, δύο δράσεις-εργαστήρια, συμβουλευτική υποστήριξη, ιστότοπο και διεθνή ημερίδα με συνδιοργανωτή το Kingston University (Λονδίνο).

Το 2291 καθίσταται μια φανταστική χρονολογία που αναφέρεται όχι μόνο στον οικουμενικό και διαχρονικό χαρακτήρα των προσφυγικών καταστροφών, αλλά και στην ελπίδα αυτές να εκλείψουν νωρίτερα παρά αργότερα.

ΓΑΙΑ

«Κι όμως, η γη γυρίζει!» ανακάλυψε ο Γαλιλαίος το 1610 και έπρεπε η ανθρωπότητα να συμφιλιωθεί με την ιδέα ότι η γη κινείται. Το 2023 όμως πρέπει να αποδεχτούμε ότι η γη τρέμει και αντιδρά στις ανθρώπινες ενέργειες.

Στη διατομή τέχνης και τεχνολογίας, εικαστικού και μουσικού περφόρμανς, η ΓΑΙΑ παράγει μια άλλη αφήγηση για τη Γη και για το πώς να την κατοικήσουμε. Εμπνευσμένη από το πλούσιο θεωρητικό έργο των Bruno Latour και Frédérique Aït-Touati, η νέα αυτή –εικαστική και σκηνική– αφήγηση για τη Γη, αφορά τόσο τον άνθρωπο όσο και τους μη ανθρώπινους παράγοντες, χωρίς όμως να παραμερίζει το ανθρώπινο – όπως συχνά προτείνει ο μετα-ανθρώπινος λόγος. Ναι, βιώνουμε μια καταστροφή. Αλλά αυτό μπορεί να αντιστραφεί. Χρειάζεται να παραγάγουμε μια νέα κοσμοπλασία, ανανεώνοντας τις αναπαραστάσεις μας για τον επίγειο, βιοτικό και αβιοτικό κόσμο.

Στη δημιουργία του έργου συμμετέχουν οι φοιτητές και νέοι καλλιτέχνες των πολυμέσων του Τμήματος Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου του ΕΚΠΑ.

In memoriam

Το νέο μουσικό-εικαστικό έργο με τίτλο In memoriam του μουσικού και συνθέτη Panú (Παναγιώτης Μανουηλίδη) είναι ένα ηχητικό ρέκβιεμ για ένα κόσμο που χάνεται, μια αιολική ηχητική εμπειρία. Εμπνεόμενος από τους ανεμόμυλους στη Χώρα της Αμοργού, ο Panú σχεδιάζει και κατασκευάζει 90 μοναδικά κεραμικά αντικείμενα, μέλη ενός οργάνου, κουρδισμένα σε πεντατονικές κλίμακες. Τα αντικείμενα τοποθετούνται γύρω από τους ανεμόμυλους και αφήνονται στον άνεμο που οργανώνει την μουσική σύνθεση, άλλοτε δυνατά και εκστατικά και άλλοτε ήσυχα σαν μοιρολόι. Κάθε στιγμή ο ήχος αλλάζει μεταμορφώνοντας τον χώρο και τον χρόνο.

Ο επισκέπτης αφήνεται στην μαγεία του ηχοτοπίου, περιηγείται, παρατηρεί, αφουγκράζεται, ονειροπολεί…καλείται όμως και να παίξει, να πειραματιστεί, να αλληλεπιδράσει με την εγκατάσταση και τα μουσικά όργανα. Τοποθετεί το σώμα του σε διαφορετικά σημεία και επίπεδα στο χώρο, αλλάζει θέση ή κατεύθυνση στα αντικείμενα

Aquatic Echoes

Το εικαστικό έργο Aquatic Echoes παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα και αποτελεί μια συνεργασία των εικαστικών Γιώργου Μωραΐτη, Latent Community και Φίλιππου Βασιλείου, και αποτελεί μια ηχητική έρευνα πάνω στα υδάτινα οικοσυστήματα της Μεσόγειου και στο πώς αυτά πλήττονται από την ανθρώπινη παρέμβαση. Σκοπός του έργου είναι να μεγεθύνει τα μη αντιληπτά ηχητικά αποτυπώματα που διαταράσσουν την κλιματική και οικολογική ισορροπία της Ελλάδας και της Μεσόγειου. Μετατρέποντας το κτήριο της Σκοτεινής Φυλακής σε ένα εμβυθιστικό περιβάλλον όπου ο ήχος και η εικόνα μας καλούν να ανασυνθέσουμε ένα βιώσιμο μέλλον, μέσα από τα θραύσματα μιας υπό κατάρρευσης εποχής.

Παράλληλα με την εικαστική εγκατάσταση Aquatic Echoes, θα πραγματοποιηθούν δύο βιωματικά εργαστήρια για παιδιά ηλικίας από 4 έως 12 ετών και εφήβους στο κτήριο περιοδικών εκθέσεων αρχαιοτήτων Παλάτι Ιουστινιάνι στο Κάστρο της Χίου (26, 27, 28/7). Το εργαστήρια για παιδιά με τίτλο ΣΥΝ-ΥΠΑΡΧΟΝΤΑΣ στο βυθό, DIVE-IN, Εcology & Αrt έχει ως στόχο την ευαισθητοποίηση των παιδιών σε θέματα οικολογίας και περιβάλλοντος μέσα από αφηγήσεις, διάλογους, κίνηση και σωματικές τεχνικές. Tο εργαστήριο για εφήβους με τίτλο Sound Ecology Workshop εστιάζει σε μια καθοδηγούμενη περιπατητική εμπειρία, ακούγοντας τους ήχους και συζητώντας τη σημασία των υδάτινων οικοσυστημάτων υπό την καθοδήγηση των καλλιτεχνών.

Πτώση

Ο Coti K. και ο Δημήτρης Γεωργακόπουλος παρουσιάζουν την υπαίθρια ηχητική εγκατάσταση Πτώση στο κάστρο Ακροκορίνθου. Εμπνεόμενο από τον Ίκαρο, το έργο έχει ως αφετηρία τα δύο κομβικά στοιχεία του μύθου, την αλαζονεία και την πτώση. Η πτώση στην οποία αναφέρεται το έργο έχει να κάνει με το συνεπακόλουθο της αλαζονείας του ανθρώπου, που είναι αρχικά η συνειδητοποίηση ότι δεν μπορεί να υπάρξει έξω και πάνω από τη φύση, καθώς και ότι η δύναμή της είναι ικανή να εξαφανίσει κάθε νοητική κατασκευή του που δεν της ανήκει. Την πτώση ακολουθεί η συμφιλίωση, όπου ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται τη σχέση του με τη φύση ως αναπόσπαστο κομμάτι της.

Η υπαίθρια ηχητική εγκατάσταση Πτώση είναι ένα γλυπτό που λειτουργεί ως αιολική άρπα. Πρόκειται για μια ξύλινη κατασκευή με μεταλλικό σκελετό, που αποτελείται από δυο συγκλίνουσες ορθογώνιες επιφάνειες. Ο αέρας που εισέρχεται στο στενό πέρασμα ανάμεσά τους συμπιέζεται και εξέρχεται με δύναμη περνώντας μέσα από μία σειρά από χορδές. Ο απαλός ήχος που προκύπτει έχει ένα χαρακτήρα απόκοσμο αλλά και μαγευτικό.

Τοποθετημένο στην είσοδο του κάστρου Ακροκορίνθου, το ηχητικό γλυπτό συνομιλεί με τα ερείπια της ακρόπολης ως θραύσμα ενός εκλιπόντος πολιτισμού κυριαρχίας. Η κατασκευή μοιάζει σαν ένα ορθογώνιο παραλληλεπίπεδο που έπεσε από ψηλά και καρφώθηκε στο έδαφος, ενώ πλησιάζοντας προς τη χαμηλότερη πλευρά του ορθογωνίου η διάταξη των ξύλινων σανίδων διαταράσσεται δίνοντας σταδιακά τη θέση της σε μια άναρχη δομή που φαινομενικά ακολουθεί τη φορά του αέρα, σαν να παρασέρνεται από αυτόν. Το έργο Πτώση αφήνει στον επισκέπτη την επιλογή να το δει σαν ένα ναό των στοιχείων της φύσης, ή ένα ερείπιο-θραύσμα ενός πολιτισμού που ηττήθηκε και επιστράφηκε στη γη.

Oh, tranquility! Penetrating the very rock, A cicada’s voice

Ο πολιτιστικός οργανισμός Polygreen Culture & Art Initiative (PCAI) παρουσιάζει ένα πρωτότυπο πρόγραμμα στους Δελφούς. Οι εικαστικές δράσεις και περφόρμανς του διημέρου είναι εμπνευσμένες από τις περιβαλλοντικές ανησυχίες του Δημήτρη Πικιώνη, όπως αυτές εκφράστηκαν μέσα από το αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό έργο του, καθώς και από κείμενά του, όπως το Γαίας ατίμωσις (1954) και το Συναισθηματική τοπογραφία (1935). Χώρος φιλοξενίας το πρώην παβιγιόν Πικιώνη, νυν «π», στους Δελφούς, το πρόσφατα αναστηλωμένο από τον οργανισμό μνημείο νεότερης αρχιτεκτονικής, σχεδιασμένο από τον κορυφαίο Έλληνα αρχιτέκτονα και τον γιο του Πέτρο Πικιώνη, στα τέλη του 1950.

Οι εικαστικές και επιτελεστικές αναθέσεις του PCAI στο πλαίσιο του προγράμματος στοιχειοθετούν νέες ερμηνείες του πολυσχιδούς έργου του σημαντικού δημιουργού, στο οποίο συχνά η νεωτερικότητα και ο σεβασμός για τη φύση διασταυρώνονται με τη λαϊκή παράδοση και την ιαπωνική αρχιτεκτονική. Καταξιωμένοι εικαστικοί, αρχιτέκτονες, ποιητές, μονωδοί και περφόρμερ συμμετέχουν αφορμώμενοι από την ιστορία του αρχιτεκτονικού μνημείου, τοποσήμου της περιοχής, και το φυσικό τοπίο των Δελφών, με σκοπό την ανάδειξη κρίσιμων περιβαλλοντικών ζητημάτων, θέτοντας φιλοσοφικές και κοινωνικές παραμέτρους γύρω από θέματα προστασίας του περιβάλλοντος, τέχνης και αρχιτεκτονικής.

* Ο τίτλος του προγράμματος αποτελεί αγγλική απόδοση χαϊκού του Ματσούο Μπασό (1689). Μεταφράστηκε από την ακαδημαϊκό και ιαπωνολόγο Helen Craig McCullough (Classical Japanese Prose. An Anthology, 1990, σ. 539).

Θαλασσογραφία σε κήπο

Στον μαγικό αρχαιολογικό χώρο της Δήλου, η Ελληνίδα εικαστικός Κατερίνα Καρατζαφέρη εμπνέεται από την ιαπωνική παράδοση Κομομάκι και την ελληνική υφαντουργία και ο Αιγύπτιος συνθέτης και μουσικός Αχμέντ Σαλέχ φαντάζεται τη σύγχρονη Αλεξάνδρεια να βυθίζεται κάτω από την ανερχόμενη στάθμη της θάλασσας προκειμένου να συναντήσει την ελληνιστική πρόγονό της.

Οι δύο καλλιτέχνες για πρώτη φορά συνεργάζονται σε μια εικαστική / ηχητική εγκατάσταση και περφόρμανς σε διαφορετικά πολιτισμικά αφηγήματα για την προστασία και τους κινδύνους του φυσικού περιβάλλοντος. Οι ιαπωνικές και ελληνικές παραδόσεις συνομιλούν και, μέσα από τη γλυπτική εγκατάσταση της πρώτης και τις προσωπικές ακουστικές μνήμες του δεύτερου, ξεκινά ένας ιδιαίτερος διάλογος με την αρχαιολογία, την ιστορική μνήμη, τη φύση και τον μύθο όπως αυτά εντυπώνονται στον ιστορικό και συμβολικό χώρο της Δήλου.

Ο εφιάλτης της Περσεφόνης

Μια ξεχωριστή διήμερη δράση πραγματοποιεί ο Καιρός Πολιτισμού στο νησί της Τήνου. Η δράση περιλαμβάνει μια εικαστική έκθεση στo Ιερό Προσκύνημα της Ιεράς Καρδίας του Ιησού στο Εξώμβουργο και βιωματικά εργαστήρια για παιδιά στο Τηνιακό εργαστήριο βιβλίου στη Χώρα της Τήνου. Στην έκθεση Ο εφιάλτης της Περσεφόνης –ο τίτλος είναι δανεισμένος από το ομώνυμο τραγούδι των Νίκου Γκάτσου και Μάνου Χατζιδάκι– συμμετέχουν 22 σύγχρονοι Έλληνες εικαστικοί. Η έκθεση περιλαμβάνει γλυπτικές, φωτογραφικές και ηχητικές εγκαταστάσεις, καθώς και μια σειρά περφόρμανς, οι οποίες παρουσιάζονται στον αύλειο χώρο του Ιερού Προσκυνήματος της Ιεράς Καρδίας του Ιησού. Τα περισσότερα έργα είναι ειδικά φτιαγμένα για την έκθεση. Πολλοί από τους συμμετέχοντες καλλιτέχνες έχουν σχέση με το νησί και είναι ήδη εξοικειωμένοι με την τοπογραφία της Τήνου, ενώ έχουν ξαναεκθέσει έργα τους σε διάφορα πρότζεκτ που έχουν πραγματοποιηθεί εκεί την τελευταία δεκαετία. Ανάμεσά τους και δύο καλλιτέχνες, ο Βαλέριος Καλούτσης και ο Λεωνίδας Τσιριγκούλης, οι οποίοι έχουν ασχοληθεί με περιβαλλοντικά θέματα ήδη από τη δεκαετία του ’70.

Τα βιωματικά εργαστήρια με τίτλο Πώς φτιάχνεται ένα παιδικό βιβλίο και οι συνέπειες για το περιβάλλον μας έχουν ως θέμα το βιβλίο ως αντικείμενο. Πρόκειται για μια δημιουργική προσπάθεια μέσα από την οποία τα παιδιά απαντούν σε ερωτήματα όπως: «Έχουμε συνειδητοποιήσει ότι για κάθε βιβλίο έχει κοπεί ένα δέντρο;».

The River / Voicing Water

Η έκθεση προσεγγίζει την έννοια της σύγκρουσης μέσω της μεταμορφωτικής δύναμης του νερού. Σημειώνοντας την δυναμική της ενοποιητικής του δράσης συνδέει δύο πόλεις, την Θεσσαλονίκη και την Ρώμη ενώ παράλληλα προσκαλεί τους επισκέπτες σε μία συμπερίληψη αισθήσεων.

The River ένα ψηφιδωτό μεγάλης κλίμακας της Χριστίνας Νάκου παρουσιάζεται μέσα σε ένα ηχητικό περιβάλλον. Το έργο εμπνέεται από τα ρωμαϊκά ψηφιδωτά δάπεδα του Αρχαιολογικού Μουσείου και επιχειρεί μέσω της παραδοσιακής αυτής τέχνης, να αναδείξει την χειρωναξία ως εμπειρία βιωμένου χρόνου, τον ήχο ως δονούμενο αποτύπωμα της διαδικασίας και την σημασία της αφής στην σύνδεσή μας με τον φυσικό κόσμο και τους συνανθρώπους μας.

Η έκθεση εγκαινιάζεται με δύο performances της Άννας Παγκάλου με τίτλο Voicing Water που εκφράζουν την μυθολογία του νερού, δίνοντας φωνή στο τώρα. Οι μυθολογικές αφηγήσεις των σιντριβανιών συνδέονται με την υδραυλική τεχνολογία, τη συμβολή της στην δημιουργία μουσικών οργάνων και τη φυσική ροή του νερού.