en

Event Category: Μουσική

Τεχνητή εμπιστοσύνη

Είμαστε οι πρώτοι ένοικοι του πλαισίου «συμβίωσης» ανθρώπων και μηχανών. Οι πειραματισμοί δεν αφορούν πλέον τον διάλογο, αλλά το νέο περιεχόμενο καθαυτό και το επείγον ερώτημα κλιμάκωσης: «Εμείς αντί για Αυτές ή Αυτές αντί Ημών. Εμείς μαζί με Αυτές; Εμείς ως Αυτές ή Αυτές ως Εμείς». Η αναμέτρηση διεξάγεται στο μόνο σημείο που χωράει μία παύση, στο αχαρτογράφητο πεδίο συνάντησης της τεχνητής με τη συναισθηματική νοημοσύνη – αστερισμό του κατακλυσμού της εποχής μας.

Η Τεχνητή εμπιστοσύνη είναι ένα τεχνονουάρ με μουσική γραφή. Η αλληγορία, που διατρέχει το έργο σαν φωτεινή δέσμη, και η τελετουργία ενός ανθρωπομηχανικού event υποβάλλουν τόσο την πύκνωση του μουσικού όσο και τις νόρμες του ομιλούντος θεάτρου. Το λιμπρέτο και η σκηνοθεσία σημαδεύουν την ελλειπτικότητα κάθε Δοκιμασίας χωρίς σκληρά δεδομένα, ενώ η μουσική σύνθεση διαρκώς σχολιάζει τη μηχανική της σύγχρονης διαμεσολάβησης, όπου κανείς δεν ξέρει ποιος/ποια καλείται να μιμηθεί τι – τα δημιουργήματα τις/τους δημιουργούς ή μήπως αντίστροφα;

Ερήνη – Μαλές

Η διεθνής ερμηνεύτρια Ερήνη παρουσιάζει τη μουσικοχορευτική παράσταση «Μαλές» στην οποία ο θεματικός άξονας της “σύγκρουσης” αντλείται από την κρητική μαντινάδα. Μαλές στην Κρητική διάλεκτο σημαίνει καυγάς/ φιλονικία και στην προκειμένη παράσταση προκαλεί το κοινό να παρακολουθήσει όχι απλώς τη διαμάχη ως καταστροφική επενέργεια αλλά και ως δημιουργία και έμπνευση που αναπηδά μέσα από την πολιτισμική ώσμωση.

Η Ερήνη συμπράττει με τον Μανόλη Μανουσάκη (μουσική επιμέλεια) και την Αριστούλα Τόλη (επιμέλεια χορού) και ερμηνεύει παραδοσιακά κρητικά τραγούδια σε ενδιαφέρουσες ενορχηστρώσεις μιας παράδοσης που συνεχώς εξελίσσεται. Παράλληλα, η παράσταση αναδεικνύει την αλληλένδετη σχέση μουσικής, τραγουδιού και χορού, του τριφυούς δρωμένου, ενός δυναμικού φαινομένου με επιτελεστική ισχύ που συνιστά αναπόσπαστο κομμάτι της καλλιτεχνικής και πολιτισμικής έκφρασης της τοπικής κουλτούρας των Κρητών, ενώ, έμφαση δίνεται στο περιεχόμενο και τα νοήματα του λόγου. Η σύγκρουση και οι διάφορες εκφάνσεις της, αναπαρίστανται, οπτικοποιούνται και αμφισβητούνται μέσα από τη «γυναικεία ματιά» στην κρητική μουσική.

Σεζόν

Το έργο Σεζόν είναι μια συμμετοχική μουσικοθεατρική παράσταση πρωτότυπης δραματουργίας που εστιάζει στη σύγκρουση μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων στον χώρο της εστίασης.

Κατά τη διάρκεια ενός γκαλά στην αυλή του αρχαιολογικού μουσείου, θα ξεσπάσει ένας απροσδόκητος καβγάς μεταξύ της ιδιοκτήτριας και των εργαζομένων του κέτερινγκ στα παρασκήνια. H σύγκρουση σύντομα θα μεταφερθεί στον χώρο της εκδήλωσης και η σκηνή θα μετατραπεί σε ένα πολιτικό φόρουμ με θέμα τον τουρισμό και την εργασία την περίοδο της σεζόν.

Μια φρενήρης παράσταση που σκοπεύει να σπάσει τη βιτρίνα του τουρισμού, τον καλλωπισμό του εκθέματος και την αρμονία της μουσικής, για να φωτίσει τις εσωτερικές τους συγκρούσεις. Ένα έργο για όσους ιδρώνουν, για όσους πληρώνουν και πληρώνονται κάτω από τον Ελληνικό Ήλιο. Βασισμένη σε συνεντεύξεις, η παράσταση περνά στην καθαρή μυθοπλασία για να επιστρέψει στην (καλλιτεχνική) πρόσληψη της πραγματικότητας.

Νεφελοκοκκυγίες και τιτιβίσματα

Η μουσική παράσταση Νεφελοκοκκυγίες και τιτιβίσματα των Μιχάλη και Παντελή Καλογεράκη και της Τώνιας Τζιρίτα Ζαχαράτου ακολουθεί τα ίχνη των σχέσεων ανάμεσα στον άνθρωπο και το πουλί σε μια σκηνική σύνθεση όπου ο μελοποιημένος ποιητικός λόγος συναντά θραύσματα από ντοκουμέντα, ορνιθολογικά ευρήματα και ιστορίες πετούμενων.

Πρωτότυπες μουσικές συνθέσεις σε ποιήματα των Μίλτου Σαχτούρη, Ναπολέοντα Λαπαθιώτη, Ζακ Πρεβέρ κ.ά., μια ομάδα μουσικών και δύο περφόρμερ σε ζωντανή δράση πασχίζουν να ανιχνεύσουν τις πιθανότητες συμβίωσης ανάμεσα στους ανθρώπους και τα πουλιά σε ένα παρόν διαρκούς σύγκρουσης. Τι επιβιώνει σήμερα από την ουτοπική πολιτεία της αριστοφανικής Νεφελοκοκκυγίας; Τι ιστορίες κρύβουν τα θαλασσοπούλια που μετακινούνται προς τη στεριά αναζητώντας τροφή, οι προσκρούσεις των αποδημητικών πουλιών στα αεροσκάφη ή τα περιστέρια στα κέντρα των πόλεων, και τι τραγούδια κουβαλούν οι ιπτάμενες ζωές τους;

Σύγκρουσις / Sýnkrousis

Καταστροφική, γενεσιουργός ή και τα δύο μαζί, η σύγκρουση είναι μια από τις θεμελιακές καταστάσεις της συνάντησης ενεργειών, δυνάμεων, υλών, ανθρώπων, απόψεων και πολιτισμών, μετά την οποία οτιδήποτε συμμετείχε σε αυτήν, αλλάζει καθοριστικά.

To ergon ensemble παρουσιάζει τρία συναρπαστικά, σύγχρονα, μουσικά έργα με θέμα τη σύγκρουση ως ενιαίο αφήγημα για πιάνο, κλαρινέτο, τσέλο, βιολί και αφηγητή.

Τα έργα, Shattila (2004-05) του Samir Odeh-Tamimi που συνετέθη με αφορμή τη σφαγή στη Σάμπρα και στη Σατίλα στις 16 Σεπτεμβρίου του 1982, το Stalag VIIIA (2018) του Tristan Murail, που αναφέρεται στο στρατόπεδο συγκέντρωσης των Ναζί Stalag VIII-A και το Quatuor pour la fin du temps (1940) του Olivier Messiaen, το κουαρτέτο που συνέθεσε ο συνθέτης όταν ήταν αιχμάλωτος στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Stalag VIII-A, θα παρουσιαστούν σε συνδυασμό με λογοτεχνικά αποσπάσματα, ποιήματα και πρωτότυπα κείμενα για την σύγκρουση τότε και τώρα (και ίσως και για πάντα), σε επιμέλεια-σύνθεση και παρουσίαση του μουσικού παραγωγού Πάρι Μέξη.

 

Πρωτότυπα/αδημοσίευτα κείμενα (Πάρις Μέξης, 2023-2024)

Κείμενα που συμπεριλήφθηκαν στην παράσταση εκτός των πρωτότυπων κειμένων με τις ευχαριστίες μας στους εκδοτικούς οίκους για την ευγενική τους παραχώρηση

Η φυλλάδα του γαδάρου

Το δημοφιλές κρητικό ποίημα του 16ου αιώνα, με πρωταγωνιστές έναν λύκο, μια αλεπού́ κι ένα γάιδαρο, μετουσιώνεται σε ένα σύγχρονο μουσικοεικαστικό παραμύθι με τίτλο Η φυλλάδα του γαδάρου που σατιρίζει τύπους ανθρώπινους κάθε καιρού και τόπου.

Τα ζώα διαδραματίζουν τον ρόλο των ανθρώπων, μιλούν, φαντάζονται, ονειρεύονται, συνωμοτούν, χωρατεύουν. Με χιούμορ λαϊκό, στίχο ομοιοκατάληκτο και γλώσσα ιδιωματική, η παράσταση καυτηριάζει «σκεπασμένα κι ανώδυνα» τις δυτικοευρωπαϊκές κοινωνικές τάξεις και την αυθαιρεσία του ισχυρού απέναντι στον αδύνατο.
Η Ναταλία Κωτσάνη και ο Τάσος Κοφοδήμος μελοποιούν και ερμηνεύουν το ποίημα διατηρώντας την πλοκή́ και τις ενότητες του έργου. Η εικαστικός Ναταλία Μαντά, αξιοποιώντας αναλογικά́ και ψηφιακά́ μέσα, αφηγείται τον μύθο αναδεικνύοντας τις σύγχρονες αλληγορικές διαστάσεις του, και τέσσερις μουσικοί επί σκηνής συνδιαλέγονται με τους πρωταγωνιστές και τις ιστορίες τους σε γλώσσα μουσική, δημιουργώντας το δικό τους επίπεδο παράλληλης αφήγησης.

H Φυλλάδα του Γαδάρου ή Γαδάρου, λύκου και αλεπούς διήγησης χαρίεις είναι ένα από́ τα δημοφιλέστερα λαϊκά́ αναγνώσματα του νέου ελληνισμού́, με πολλές ανατυπώσεις μέχρι τον 19ο αιώνα. Πρόκειται για έργο άγνωστου ποιητή́, με χιουμοριστικό́ και σκωπτικό́ τόνο, που εκδόθηκε στη Βενετία το 1539, είκοσι χρόνια μετά τον Απόκοπο του Μπεργαδή.

 

Με την υποστήριξη της Γαϊδουροχώρας.

Τρισεύγενη

Δύο κορυφαία έργα της ελληνικής λογοτεχνικής κληρονομιάς. Δύο εμβληματικές γυναικείες μορφές της ελληνικής λογοτεχνίας, η Ερωφίλη του Γεωργίου Χορτάτση και η Τρισεύγενη του Κωστή Παλαμά, ανταμώνουν στη σκηνή.

Η Τρισεύγενη είναι «αστόχαστη, ανυπόταχτη, παράκοη, απόκοτη», αταίριαστη με τον ασφυκτικό κοινωνικό ιστό που την περιβάλλει. Ένα πλάσμα που υπερασπίζεται πεισματικά τη φύση του. Που πάει να πει, μια τραγική ηρωίδα. Η Ερωφίλη την παρακολουθεί καθώς αφηγείται την ιστορία της και τη συντροφεύει στοργικά. Σχολιάζει, ερμηνεύει, συμπάσχει. Είναι αυτή η νεράιδα της στέρνας, η νεκρή της μάνα. Ώσπου το τραγούδισμά της γίνεται εκείνο της Τρισεύγενης, καθώς λέει: «Το δικό μου το τραγούδι πάντα, που το τραγουδάει όλη μου η ζωή. Με το δικό μου το σκοπό». Μια ιστορία σφιχταγκαλιασμένη μ’ ένα τραγούδισμα.

Των κοχυλιών η γλώσσα

Η πολυεπίπεδη μουσική παράσταση Των κοχυλιών η γλώσσα με ερμηνευτή τον Θοδωρή Βουτσικάκη, έναν από τους πιο σημαντικούς τραγουδιστές της νέας γενιάς, και απαγγελία από τη Μαρίνα Καλογήρου, παρουσιάζει τα μουσικά ιδιώματα των λαών της Μεσογείου αλλά και ψηφίδες από κείμενα του γραπτού λόγου τους, καταφέρνοντας έτσι να συγκινεί. Μαζί τους συμπράττει η μοναδική Ορχήστρα Νυκτών Εγχόρδων «Θανάσης Τσιπινάκης» του Δήμου Πατρέων σε μουσική διεύθυνση του Αναστάσιου Συμεωνίδη.


Η παράσταση φέρνει σε πρώτο πλάνο τον σημερινό Άνθρωπο της Μεσογείου, που λαχταρά να αφήσει πίσω του τους διαχωρισμούς της ιστορίας και να βρει τον κοινό εσωτερικό τόπο που τον ενώνει με τους γείτονές του λαούς και του δίνει ταυτόχρονα στέρεη ελπίδα για το μέλλον. Μαρόκο, Αίγυπτος, Ισπανία, Τυνησία, Γαλλία, Κύπρος, Συρία, Λίβανος, Ισραήλ, Ελλάδα, Αλγερία, Τουρκία… Η Μεσόγειος, αυτή η γνωστή, αυτή η άγνωστη, ένα παλίμψηστο, ένα μωσαϊκό ανθρώπων, πολιτισμών, θρησκειών, γλωσσών, εθίμων, συνηθειών… Η θάλασσα που γέννησε πολιτισμούς, αγκάλιασε αντιθέσεις, η θάλασσα με τα πολλά πρόσωπα που ένωσε και χώρισε ζωές, υπήρξε πάντα σημείο αναφοράς για τον άνθρωπό της, τους μόχθους και τα όνειρά του, αλλά και πηγή έμπνευσης και γαλήνης.

Τελικά, η Μεσόγειος λειτουργεί ως σύνορο διαχωρισμού ή ως γραμμή ένωσης των χωρών που βρέχονται από αυτήν και των λαών τους; Και τι θα γίνονταν αν η θάλασσα αυτή δεν υπήρχε – τα έθνη αυτά δεν θα χωρίζονταν ή μήπως δεν θα ενώνονταν ποτέ; Οι λαοί έχουν κατορθώσει όμως σε αρκετές περιπτώσεις να γιατρέψουν τις πληγές τους και να γεφυρώσουν το όποιο χάσμα τους χωρίζει μέσω των κοινών τόπων ή απλώς της αποδοχής των πολιτισμικών στοιχείων του «απέναντι».

Τρεις μαχαλάδες κι ένα παζάρι

Τρεις μαχαλάδες βρίσκονται σε τρεις άκρες ενός χωριού, μακριά ο ένας από τον άλλο. Έχει ο καθένας την πλατεία του, τα μαγαζιά του, τα μνήματά του, τα πανηγύρια του, που φυσικά του κάθε μαχαλά είναι τα καλύτερα από των άλλων! Και φροντίζουν να το ξέρουν οι υπόλοιποι… Μια τραγουδίστρια σε ένα δυστοπικό χωριό συνοδεύεται από βιντεοπροβολές και απόκοσμους ή εντελώς χειροπιαστούς ήχους σε ένα κάλεσμα εξερεύνησης τριών κοινοτήτων, μέσα σε ένα τζαμί. Τραγούδια και εικόνες που συναντιούνται για να συγκρουστούν, να παλέψουν και να αφήσουν τα κομμάτια τους. Η τραγουδίστρια συλλέγει ό,τι απέμεινε για να δημιουργήσει έναν νέο, ενιαίο σύγχρονο τόπο, που κανείς δεν ξέρει αν θα αντέξει στον χρόνο. Τελικά οι μαχαλάδες είναι μεταξύ τους όσο διαφορετικοί νόμιζαν; 

Το μονοπάτι των δακρύων

Η οπτικοακουστική παράσταση Το μονοπάτι των δακρύων βασίζεται σε ένα πραγματικό ιστορικό γεγονός. Το 1830 η κυβέρνηση των ΗΠΑ έδωσε διαταγή στις πέντε τελευταίες εκπολιτισμένες φυλές Ινδιάνων που ζούσαν ανατολικά του Μισισιπή να πάρουν ό,τι μπορούσαν από την περιουσία τους και να απομακρυνθούν από τις προγονικές τους εστίες. Το αναγκαστικό ταξίδι των Ινδιάνων μέσα στον χειμώνα προς την ενδοχώρα, το οποίο έμεινε στην Ιστορία ως «μονοπάτι των δακρύων», εγκυμονούσε κινδύνους. Πολλοί Ινδιάνοι έχασαν τη ζωή τους στη διαδρομή προς τη νέα πατρίδα. Το μονοπάτι των δακρύων είναι ένα από τα τελευταία κεφάλαια της σαρωτικής επέλασης των Ευρωπαίων στην Αμερική που οδήγησε στον αφανισμό του πολιτισμού των αυτοχθόνων κατοίκων της. Στη δραματουργία θα χρησιμοποιηθούν αποσπάσματα από το βιβλίο Παπαλάνγκι του Έριχ Σόερμαν, πρωτότυπο κείμενο καθώς και στοιχεία από ιστορικές πηγές.

 

* Στην παράσταση ακούγεται η σύνθεση του Ιάννη Ξενάκη Rebonds B για σόλο κρουστό, η μουσική σύνθεση Variations for pianο του Λευτέρη Παπαδημητρίου και η ηχητική σύνθεση Beats & pieces του Bασίλη Κουντούρη (Studio 19).

*Ευχαριστούμε τις Εκδόσεις Πρώτη Ύλη για την ευγενική παραχώρηση των αποσπασμάτων από το βιβλίο Παπαλάνγκι του Erich Scheurmann