en

Event Category: Μουσική

Οι μέλισσες Το θαυμαστό θέαμα του μικρόκοσμου και των μεγάθυμων ηγετών του Βιργίλιος, Γεωργικά, βιβλίο IV

Μια αλληγορική και ποιητική περιγραφή της ιδανικής πολιτείας με πρότυπο τον κόσμο των μελισσών. Οι μέλισσες, που κατά την αρχαιότητα συνδέονταν με το θεϊκό στοιχείο (στις μέρες μας είδος υπό εξαφάνιση), περιγράφονται από τον Βιργίλιο ως μια κοινωνία πλήρως αναπτυγμένη, με βασιλεία, πόλη, κατανομή της εργασίας και μια εργασιακή ηθική. Ενδιαφέρονται για τη συνέχιση του είδους τους με έναν μοναδικό τρόπο, που ξεπερνά το ένστικτο της ατομικής τους επιβίωσης. Μέσα από το τέταρτο βιβλίο των Γεωργικών παρακολουθούμε την κοινωνία των μελισσών άλλοτε από μέσα και άλλοτε από τη σκοπιά του μελισσοκόμου. Διαβάζοντας το κείμενο του Βιργιλίου δεν μπορούμε να μην αναλογιστούμε την εγωκεντρική πορεία του ανθρώπινου πολιτισμού, την αλαζονική και καταστροφική απομάκρυνσή του από τη φύση. Μια «μουσική ανάγνωση» του σπουδαίου αυτού ποιητικού κειμένου. Στις ρίζες του η μουσική υφαίνει έναν ύμνο στη φύση, που αναδεικνύει την πάντοτε επίκαιρη και ζωογόνο αγάπη του ανθρώπου για αυτή.

Το κείμενο της παράστασης είναι βασισμένο στη μετάφραση του Κωνσταντίνου Θεοτόκη (Βεργίλιος, Τα Γεωργικά, εκδ. Δρόμων, Αθήνα 1909).

Περί της φύσης των πραγμάτων

Ο συνδυασμός τής μεταξύ μύθου και ιστορίας προσωπικότητας του Επιμενίδη και του φιλοσοφικού ποιητικού έργου Περί της φύσης των πραγμάτων του Λουκρητίου αποτέλεσε την έμπνευση της φετινής καλλιτεχνικής συνάντησης στο διαχρονικό πολιτιστικό κύτταρο του Ιδαίου Άντρου. Η φετινή πολιτιστική συνάντηση αναπτύσσεται γύρω από τον πυρήνα σύνθεσης των πολυδιάστατων μορφών τέχνης εμπνευσμένων από τη φιλοσοφία επαναπροσέγγισης της Φύσης και της σχέσης ανθρώπου-περιβάλλοντος. Με εφόδια διαφορετικές μορφές τέχνης και τεχνικές ή χειροτεχνίες που αναπτύχθηκαν διαχρονικά στον Κρητικό Πολιτισμό. όπως η υφαντική, η αγγειοπλαστική και η ξυλοτεχνία, τα εικαστικά, το θέατρο και η κυρίαρχη μουσική παραγωγή, ο Επιμενίδης ΙΙ «αφυπνίζεται» γύρω από την έννοια της προσφοράς του ανθρώπου στο περιβάλλον στο οποίο ζει, δημιουργεί και εξελίσσεται.

Η εκδήλωση Περί της φύσης των πραγμάτων θα εκτείνεται σε τρεις θεματικές ενότητες ξεκινώντας από τις απογευματινές ώρες (18:30-19:00), με την επιδιωκόμενη ολοκλήρωσή της να πραγματοποιείται μέχρι τις 22:00. Αναλυτικά:

Παρουσίαση: Μίρκα Σκουλά (Πολιτιστική διαχειρίστρια, Πανεπιστήμιο UCL)

Ανοιχτή έκθεση χειροτεχνίας στους τομείς της αγγειοπλαστικής, της ξυλογλυπτικής και της υφαντικής.

Συμμετέχουν: Γιώργος Δαλαμβέλας (αγγειοπλαστική, Κεραμείο Μαργαρίτες Ρεθύμνου), Μανώλης Ξυλούρης, Αριστέα Ξυλούρη (υφαντική, Παραδοσιακοί αργαλειοί, Ανώγεια), Στέφανος Πλουσής (ξυλογλυπτική, Ανώγεια)

PandemonCracy – Οι Πανικός της εποχής στο Παν-δαιμόνιο της Φύσης

Παρουσίαση εικαστικού δρώμενου του καλλιτέχνη Γεώργιου Μπούνια και του ηθοποιού Γιάννη Αθητάκη, με έμπνευση τον Ομηρικό ύμνο στον θεό Πάνα σε έναν συνδυασμό εικαστικής και θεατρικής αποτύπωσης.

Ένα πρωτόλειο μουσικό αφιέρωμα εμπνευσμένο από τη φύση και το περιβάλλον στο μεγαλύτερο εύρος των εκφάνσεών του.

Συμμετέχουν: Κώστας Φασουλάς (στιχουργός), Γιάννης Καλομοίρης (μουσικός δημιουργός, λαούτο), Ιωάννα Καλογεράκη-Καλομοίρη (μέτζο σοπράνο), Ερήνη Τορνεσάκη (μουσικός, ερμηνεύτρια, επίκουρη καθηγήτρια στο Μουσικό Κολλέγιο Berklee της Βοστώνης), Ηλίας Ζούτσος (σολίστ στο κλασικό βιολί, λυράρης, διδάκτωρ Μουσικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής), Bernardo Isola (μουσικός δημιουργός, λαούτο, υποψήφιος διδάκτορας σε ζητήματα προστασίας περιβάλλοντος)

Selva Oscura

Μια απρόσμενη μουσική συνομιλία, το νέο μουσικό έργο Selva Oscura του Αλέξανδρου Δράκου Κτιστάκη επιχειρεί να αποτυπώσει, με μουσικούς όρους, τις δυνάμεις που καθιστούν το δάσος αναπόσπαστο δομικό στοιχείο της επιβίωσής μας. Γραμμένο για ορχήστρα δωματίου, το έργο χωρίζεται σε οργανικά μέρη, αυτοσχεδιασμό και μέρη με μελοποιημένες παραλογές που ερμηνεύει η Έλλη Πασπαλά σε πρωτότυπο κείμενο της Αλεξάνδρας Κ*.

Η εύθραυστη ρυθμική και μελωδική ισορροπία ανάμεσα στα μέλη της ορχήστρας, όπου κάθε μουσικός εστιάζει ταυτόχρονα στο ατομικό χρέος και στον συνολικό στόχο της ορχήστρας, μας υπενθυμίζει την ισορροπία και την οργάνωση ενός πολύτιμου οικοσυστήματος. Παράλληλα το έργο αποτυπώνει με τρόπο μουσικό την καταστροφή και την αναγέννηση. Οι ρυθμικές αντιθέσεις του έργου σκιαγραφούν τις εναλλαγές του κύκλου ζωής και καταστροφής ενός δάσους. Η συνειδητοποίηση της καταστροφής, η απόγνωση του «γιατί» και η ελπίδα της αναγέννησης είναι πτυχές που αναδύονται μέσα από τη μουσική δομή του. «Ένα δάσος μετά από πυρκαγιά είναι καμένο αλλά δεν είναι νεκρό».

Και η φωνή αυτού ως φωνή υδάτων πολλών / Mια Αποκάλυψη

Συναυλία με δημιουργική χρήση πολυμέσων που, με γέφυρα την Αποκάλυψη του Ιωάννη και ψηφιακές μεταλλάξεις πορτρέτων Φαγιούμ, ψηλαφεί το ψυχικό τραύμα της εξακολουθητικά επικείμενης μες στους αιώνες καταστροφής, που στις μέρες μας ονομάζεται κλιματική κρίση. Χρησιμοποιούνται πολλαπλές προβολές και surround ήχος, σε πραγματικό χρόνο διαμόρφωση οπτικοακουστικών ψηφίδων, δρώσα ηθοποιός και ζωντανή μουσική, αντιμαχόμενοι επιστημονικοί διάλογοι σε αντιδιαστολή με ιερά κείμενα, πολύγλωσσες καταγραφές λειτουργικών ανά την υφήλιο τελετών, καθώς και μια αιρετική εκφορά λόγου από την ηθοποιό παράλληλα με αντίστοιχα απρόσμενη χρήση ηχητικών τοπίων από τον μουσικό και το Studio 19st. Η παράσταση θεμελιώνεται στη θέση πως ο άνθρωπος δεν είναι το κέντρο, μα ένας ακόμα φιλοξενούμενος, αυτού του σύμπαντος, και πως η κλιματική κρίση είναι μια ουρανομήκης ευκαιρία εμπέδωσης στον παρόντα χρόνο μιας κουλτούρας Ιερού Ακατάλυτου για το κοινό μας σπίτι.

 

Η καμπάνα του νερού

1966: Είκοσι χωριά, καλλιέργειες, δέντρα, δεκάδες μοναστήρια και εκκλησίες, ανάμεσά τους και ο χαρακτηρισμένος ως πολιτιστικό μνημείο ναός της Επισκοπής, βυθίστηκαν για την κατασκευή του υδροηλεκτρικού φράγματος Κρεμαστών. Δύο χιλιάδες κάτοικοι εγκατέλειψαν την περιοχή μεταξύ Ευρυτανίας και Αιτωλοακαρνανίας, βλέποντας τα χωριά τους να αφανίζονται στο όνομα της αναβάθμισης της ενεργειακής παραγωγής της Ελλάδας.

Τέσσερις μουσικοί και τραγουδιστές, ένας ηθοποιός και ένα φορτισμένο κείμενο αναπαριστούν τα πολλαπλά συναισθήματα του ξεριζωμού, της μνήμης, του νόστου και της παράδοσης μπροστά στην αναπόφευκτη ανατροπή της καθημερινής ζωής στο όνομα της «ανάπτυξης» και της «προόδου». Τα τραγούδια και οι μελωδίες από τις παραδόσεις της Αρμενίας, της Καππαδοκίας, του αραβικού κόσμου, της Ρούμελης, της Ισπανίας, της Θράκης, της Κύπρου, των νησιών και του υπόλοιπου ελλαδικού χώρου συν-τονίζουν, συν-χρωματίζουν και συν-βαδίζουν με το κείμενο, με ζητούμενο τη μέθεξη με το κοινό.

Πνοές σε τρεις χορδές

Η Γεωργία Νταγάκη, δεξιοτέχνης της κρητικής λύρας και ερμηνεύτρια, με μεγάλη γνώση της ελληνικής μουσικής, συνομιλεί επί σκηνής με τον Τάκη Χρυσικάκο σε μια μουσικοθεατρική παράσταση με τίτλο Πνοές σε τρεις χορδές, όπου η μουσική και τα τραγούδια συνδιαλέγονται με την ποίηση και την πεζογραφία. Οι δύο καλλιτέχνες ενώνουν τις δυνάμεις τους σε μια φωνή αφύπνισης για όσα διακυβεύονται στο κατώφλι της κλιματικής αλλαγής και των μη αναστρέψιμων συνεπειών της: μαζί με τη θάλασσα, τα δάση και τον ουρανό, κινδυνεύουμε να απολέσουμε και το σπουδαίο εκείνο κομμάτι της εθνικής μας κληρονομιάς που εμπνέεται από αυτά, αφού οι αναφορές στη φύση, τόσο στη μουσική όσο και στη λογοτεχνία, θα γίνονται ολοένα και πιο ανοίκειες για κάθε επόμενη γενιά. Αντιστεκόμαστε με μια γιορτή αφιερωμένη στη φύση και την αναπαράστασή της στην ελληνική μουσική και τη λογοτεχνία.

Ο Καραγκιόζης και τα θηρία της κλιματικής αλλαγής

Το Θέατρο σκιών του Χρήστου Στανίση παρουσιάζει την παράσταση Ο Καραγκιόζης και τα θηρία της κλιματικής αλλαγής για μικρούς και μεγάλους. Το λαϊκό είδωλο, ο διαχρονικός ήρωας της διπλανής πόρτας, ο Καραγκιόζης, είναι ο πλέον κατάλληλος πρεσβευτής για να παρουσιάσει στο κοινό τις ολέθριες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Βλέποντας ο Καραγκιόζης αυτά που συμβαίνουν γύρω του, πράγματα που επηρεάζουν το περιβάλλον, φοβάται για το μέλλον και ό,τι μπορεί να συμβεί. Κάνοντας αυτές τις σκέψεις, ο ύπνος τον τυλίγει στα φτερά του και τότε «ζει» τον εφιάλτη της κλιματικής αλλαγής. Παλεύει με τα στοιχειά της φύσης, τις μεταλλάξεις που γίνονται στα ζώα και έρχεται αντιμέτωπος με τον φοβερό εγκέλαδο. Τα μουσικά μέρη αποδίδει ορχήστρα παραδοσιακών οργάνων. Σε συνδυασμό με τη μουσική μια ομάδα παραδοσιακών χορευτών εμπλουτίζει τα κενά που απαιτούνται προκειμένου να αλλάξουν σκηνικά ή φιγούρες.

Τα αλυσοπρίονα του Ερυσίχθονα

Ο Ερυσίχθων, πάνω στη μανία του να κόβει δέντρα, δεν σεβάστηκε ούτε την ιερή λεύκα της Δήμητρας. Τότε η θεά τον καταδίκασε σε ακόρεστη πείνα που τον οδήγησε σε φρικτό θάνατο, αφού έφαγε τις ίδιες του τις σάρκες.

Η μουσική παράσταση με live γλυπτική Τα αλυσοπρίονα του Ερυσίχθονα καταπιάνεται με το ζήτημα της εκμετάλλευσης της φύσης από τον άνθρωπο. Επί σκηνής δύο γλύπτες/υλοτόμοι και τέσσερις μουσικοί. Οι γλύπτες σμιλεύουν κορμούς λεύκας, τα όργανα συνομιλούν και συντονίζονται με τον ξυλουργικό τους ήχο ενώ παρεισφρέει μεταρσιωμένος και ο τσάμικος «Δεν κλαίτε δέντρα και κλαδιά».

Η σύμπραξη του συνόλου σύγχρονης μουσικής ΤΕΤΤΤΙΞ με τους υλοτόμους παράγει μια μουσική αποκαλυπτική και πρωτόφαντη που, από ηχορύπανση και οιωνός κακών, γίνεται το δραματουργικό όχημα του μύθου. Τα εργαλεία στα χέρια των υλοτόμων οδηγούν όχι στην καταστροφή της φύσης, αλλά στη δημιουργία τρισδιάστατων γλυπτών μέσα από έναν διάλογο μαζί της.

Ας οραματιστούμε μια ωφέλιμη αναδιαχείριση της φύσης και μια καλλιτεχνική νοηματοδότησή της, μήπως και θεραπευτούμε από την αδηφαγία μας.

Ποιητικά να κατοικεί ο άνθρωπος

Η παράσταση Ποιητικά να κατοικεί ο άνθρωπος των Μιχάλη και Παντελή Καλογεράκη βασίζεται στην ποίηση και στον αναστοχασμό των ποιητών από διαφορετικές γενιές και τόπους. Μουσικές, τραγούδια, λόγος και εικόνες δημιουργούν έναν ιστό από διαχρονικές ιστορίες για την ποικιλομορφία της φύσης και την επίδρασή της στον ψυχισμό και την εξέλιξη του ανθρώπου. Αφού κυριάρχησε στη γη, έπειτα στα ζώα και τέλος στον ίδιο τον συνάνθρωπο, έρχεται τώρα αντιμέτωπος με τις συνέπειες των πράξεών του, που απειλούν την κλιματική ισορροπία. Η διαχείριση της κλιματικής κρίσης από τον άνθρωπο αποτελεί το σύγχρονο ισχυρό διακύβευμα. Το μάταιο της ύπαρξης να γίνει όχι αιτία καταστροφής και εκμετάλλευσης, αλλά αφορμή για προσφορά, σεβασμό και εκτίμηση της φθαρτότητας των πραγμάτων. Η τέχνη φωτίζει τον δρόμο της αλλαγής της αντίληψης και της συμπεριφοράς μας προς τη φύση.

Απόκοπος του Μπεργαδή

Η Ναταλία Κωτσάνη και ο Τάσος Κοφοδήμος, δύο από τους πιο δραστήριους και καταξιωμένους ερμηνευτές αλλά και δημιουργούς της νεότερης εγχώριας μουσικής σκηνής, ενώνουν ξανά τις δυνάμεις τους μελοποιώντας και ερμηνεύοντας τον Απόκοπο του Μπεργαδή, σε μια πρωτότυπη μουσική παράσταση.

Με όχημα τις συνθέσεις τους, τις φωνές τους και τα μουσικά τους όργανα, παρουσιάζουν την πρωτότυπη μελοποίηση μέσα από συνθέσεις άρρηκτα συνδεδεμένες με τις ρίζες της ελληνικής μουσικής παράδοσης αλλά και με στοιχεία από παραδοσιακά ιδιώματα της Μεσογείου. Προτείνουν μια σύγχρονη ερμηνευτική θεώρηση φωνητικών ιδιωμάτων της ελληνικής παράδοσης, μέσα από πρωτότυπες και ιδιαίτερες ενορχηστρώσεις. Η σύγχρονη ερμηνευτική θεώρηση των δύο δημιουργών αναδεικνύει τον ποιητικό λόγο που διαταράσσει με παιγνιώδη τρόπο τις υπάρχουσες αντιλήψεις, ανακαλώντας λογοτεχνικές, θρησκευτικές και λαϊκές συμβάσεις για να τις ανατρέψει.

Η εικαστικός Ναταλία Μαντά εικονογραφεί σε πραγματικό χρόνο την αφήγηση, μέσω live visuals τα οποία προβάλλονται στον χώρο. Μαζί τους επί σκηνής, τρεις καταξιωμένοι μουσικοί, ο Βασίλης Ρακόπουλος στην κιθάρα, ο Βαγγέλης Ζωγράφος στο κοντραμπάσο και ο Άγγελος Πολυχρόνου στα κρουστά, άλλοτε με διάθεση πειραματική κι άλλοτε αυτοσχεδιαστική, αναδεικνύουν την ανάμειξη ελληνικών και δυτικών στοιχειών του Απόκοπου που τον καθιστά ως ένα από́ τα κοσμήματα της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας. Στη παράσταση συμμετέχει ο Ross Daly.

Ο Απόκοπος του Μπεργαδή, αποτελεί́ το σημαντικότερο κείμενο της πρώιμης Κρητικής Λογοτεχνίας και υπήρξε το πρώτο δημώδες ελληνικό́ λογοτεχνικό́ έργο που τυπώθηκε στη Βενετία, το 1509. Έχει χαρακτηριστεί ως το πιο ποιητικό́ κείμενο της κρητικής λογοτεχνίας του 16ου αιώνα και ξεχωρίζει με την αινιγματική́ του γοητεία, τη δύναμη και τη σύγχρονη ποιητική́ του αίσθηση που αγγίζει τα όρια της φιλοσοφικής σύλληψης.