Βιωματικό δρώμενο για παιδιά, με στοιχεία δραματοποιημένου ντοκιμαντέρ και αφηγηματικής παράστασης, με πρωτότυπη μουσική και κεντρικό άξονα τα παιχνίδια στις γειτονιές της Μικρασίας, τα οποία «αφηγούνται» με τον δικό τους τρόπο την καθημερινότητα των κοινωνιών πριν από την Καταστροφή του 1922. Παιχνίδια που μοιάζουν λησμονημένα, που παίχτηκαν χωρίς ποτέ να ειπωθούν, που αφέθηκαν να χαθούν μαζί με την ελπίδα της επιστροφής στην πατρίδα.
Το νήμα της συλλογικής μνήμης ξεδιπλώνεται μέσα από μια ιστορία που ταξιδεύει στον χρόνο παίζοντας με τα παιδιά παιχνίδια που μεταφέρθηκαν από όσους αντίκρισαν τον πόνο στις προσφυγικές αυλές, μαζί με το χαμόγελο μιας ανέμελης παιδικής ηλικίας.
Με σύγχρονα οπτικοακουστικά μέσα και ανακατασκευασμένα παλιά παιχνίδια θα παρουσιαστούν ιστορίες ενσωμάτωσης και αναβίωσης σε νέο τόπο καθώς και οι τρόποι με τους οποίους κάποτε εκφραζόταν η ευρηματικότητα, η χάρη και η φαντασία του λαού μας.
Catch-22 σημαίνει «φαύλος κύκλος», αφού το μυθιστόρημα του Τζόζεφ Χέλλερ έμελλε να καθιερωθεί ως έκφραση για να δηλώσει το παράλογο της ανθρώπινης ύπαρξης, το παράλογο του πολέμου, όπου επιτυχία και καταστροφή είναι άρρηκτα συνδεδεμένες.
Γιατί τι άλλο είναι ο πόλεμος παρά ένας ακόμη Σίσυφος που σπρώχνει τον βράχο του στην κορυφή και πάλι πίσω; Το Catch (19)22 εξερευνά τη Μικρασιατική Καταστροφή μέσα από το παράλογο του πολέμου και δεν διστάζει να τη φέρει αντιμέτωπη με τη μακεδονική ακμή και παρακμή. Εκεί, πάνω από τους τάφους των μεγάλων βασιλιάδων. Όπου μεγαλείο και θάνατος είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.
H site-specific performance Catch (19)22 έρχεται στον αρχαιολογικό χώρο των Βασιλικών Τάφων Αιγών, μετά από συλλογή προφορικών και γραπτών μαρτυριών για τη ζωή στη Μικρά Ασία και με την καλλιτεχνική συμβολή μαθητών του 1ου Γυμνασίου Βέροιας.
Με αφετηρία τη Μικρασιατική Καταστροφή παρουσιάζεται η ιστορία του ξεριζωμού των λαών, που επαναλαμβάνεται μέχρι σήμερα. Μια ομάδα εφήβων από την Κω ευαισθητοποιείται ιστορικά και καλείται να δουλέψει σ’ ένα σεμινάριο δύο εβδομάδων (29 Αυγούστου – 9 Σεπτεμβρίου 2022).
Κατασκευάζουν κούκλες, ήρωες που απεικονίζουν πρόσφυγες από το 1922 ή από μετέπειτα ξεριζωμούς. Μαθαίνουν να ζωντανεύουν την κούκλα τους, να την εμψυχώνουν. Μέσα από αυτοσχεδιασμούς τα παιδιά καλούνται να αποδώσουν τον πόνο του ξεριζωμού στον αιώνα μας, τη σκληρή μεταχείριση και την ιδεατή υποδοχή των προσφύγων. Οι αυτοσχεδιασμοί των παιδιών με τις κούκλες σκηνοθετούνται μαζί με τα ιστορικά στιγμιότυπα και live βιντεοπροβολές από το δρώμενο σε μια παρουσίαση στο Ρωμαϊκό Ωδείο της Κω (10-11 Σεπτεμβρίου 2022).
Τα παιδιά καλούν το κοινό σε έναν στοχασμό για ειρήνη και αλληλεγγύη στους πρόσφυγες των πολέμων.
Το βραβευμένο μυθιστόρημα της Γαλάτειας Γρηγοριάδου-Σουρέλη Ο μεγάλος αποχαιρετισμός στο πρώτο του θεατρικό ανέβασμα για παιδιά από δέκα ετών και για εφήβους.
Η 4PLAY αφηγείται την περιπέτεια των ηρώων του μυθιστορήματος, που στην αυγή της ενήλικης ζωής τους παίρνουν μέρος στη Μικρασιατική Εκστρατεία, μέσα από μια θεατρική παράσταση που συνδυάζει τεχνικές σύγχρονου χορού, contact improvisation και πρωτότυπη μουσική σύνθεση.
Ένα ταξίδι από την Αθήνα στη Σμύρνη, από τη νεότητα στην ωριμότητα και από την ειρήνη και τον έρωτα στον πόλεμο και την απώλεια. Μια ιστορία που δένει τον παλιό κόσμο με τον σημερινό με συνδετικό κρίκο την Ιωνία. Μια ιστορία ενηλικίωσης και ανθρωπιάς.
Τα κοριτσάκια με τα ναυτικά ξετυλίγουν το νήμα της αληθινής ιστορίας μιας αστικής οικογένειας της Σμύρνης. Είναι το δράμα και το μεγαλείο του μικρασιατικού ελληνισμού μέσα από τα μάτια δύο παιδιών που γεννήθηκαν εκεί όπου «ήταν όλα μαλακά και ζεστά σαν αγκαλιά, που ρούφαγαν οι άνθρωποι τα μπερεκέτια της Ανατολής και την αγάπη ο ένας τ’ αλλουνού κι ήταν ευτυχισμένοι».
Καθώς τα γεγονότα ξετυλίγονται σπρωγμένα απ’ τους καιρούς, μπροστά στα μάτια των κεντρικών ηρωίδων –οι δίδυμες Κατινάκι και Μαρίτσα– περνούν όλα όσα σημάδεψαν τον γελαστό κι ευγενικό λαό της Ιωνίας απ’ τις ευτυχισμένες μέρες, τον πολιτισμό και την ομορφιά της ζωής της Μικράς Ασίας ως το αναγκαστικό του ρίζωμα στους προσφυγικούς συνοικισμούς αλλά και την προσφορά των προσφύγων στη σύγχρονη Ελλάδα.
Μια παράσταση για την Ιστορία που πολεμά να σκεπάσει ο χρόνος με τις στάχτες του. Και για την πολιτεία που επιμένει να δηλώνει την παρουσία της στο βλέμμα των ανθρώπων.
Ένας τόπος αναγέννησης, ένα μέρος συνδιαμόρφωσης, ένα καφέ παλιό, με σύγχρονη μουσική. Από θεατές θαμώνες, από πρόσφυγες κάτοικοι, αποχαιρετώντας τις μνήμες, κρατώντας τις προσωπικές αφηγήσεις σαν κληρονομιά.
Η παράσταση διαπερνά τα ιστορικά μονοπάτια με εργαλεία θεατρικά, αλλά και με τα κινητά μας, τα smartphones μας, τη σύγχρονη τεχνολογική ανάγκη μας, η οποία μπορεί να μας επιτρέψει τελικά να δημιουργήσουμε τη δική μας προσωπική αφήγηση, να φτιάξουμε με νέα μέσα τη δική μας θέση στον κόσμο. Η ιστορία μπορεί να διαμορφωθεί, αν γνωρίζουμε την Ιστορία κι αν αισθανόμαστε μέρος της.
Σημείωση: Οι επισκέπτες του αρχαιολογικού χώρου Πέλλας, από τις 19.00, θα έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν στην εικαστική εγκατάσταση που θα συντονίζει ο Γιώργος Γεροντίδης και στην περφόρμανς που θα συνενώνει τον χώρο με την παράσταση και τους θεατές της.
Με άξονα την προφορική ιστορία και την αξιοποίηση βιωματικού-βιογραφικού υλικού, η δράση Η μνήμη του νερού θέτει στο επίκεντρο την αξία της μνήμης και τη σημασία της διατήρησής της για την ιστορική και πολιτισμική συνοχή και συνέχεια, αναδεικνύοντας ίχνη της προσφυγικής ταυτότητας του νησιού της Λέσβου μέσα από το βλέμμα της νέας γενιάς.
Η δράση περιλαμβάνει δύο δημιουργικά σκέλη-υποδράσεις: τον σχεδιασμό και την υλοποίηση ενός βιωματικού εργαστηρίου θεάτρου ντοκιμαντέρ, με τη συμμετοχή εφήβων μαθητών της Λέσβου, σε συνεργασία με το Πρότυπο Γενικό Λύκειο Μυτιλήνης του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Και τη δημιουργία μιας παράστασης θεάτρου ντοκιμαντέρ, με τη συμμετοχή των ίδιων των εφήβων ως «βιωματικών ερμηνευτών». Δίνοντάς τους τη σκυτάλη έτσι ώστε να εξερευνήσουν, να οικειοποιηθούν και να ζωντανέψουν τις ιστορίες των προγόνων τους μέσα από τη βιωματική έρευνα και την παραστατική τέχνη.
Η θεατρική διασκευή βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Στρατή Δούκα και ενσωματώνει συμμετοχικές δραστηριότητες εκπαιδευτικού χαρακτήρα. Η υπόθεση του πρωτότυπου κειμένου έχει να κάνει με τις περιπέτειες ενός Έλληνα που συνελήφθη από τους Τούρκους κατά την καταστροφή της Σμύρνης το 1922. Περιγράφεται γλαφυρά η απόδρασή του και ο αγώνας του για επιβίωση μέχρι τη διάσωσή του.
Το μυθιστόρημα είναι αφιερωμένο «στα κοινά μαρτύρια των λαών» και έχει διεθνιστικό χαρακτήρα. Οι αναγωγές και οι συγκρίσεις με τα προσφυγικά κύματα που συγκλονίζουν τον σύγχρονο κόσμο είναι προφανείς. Κεντρικός θεματικός άξονας του έργου είναι η εφευρετικότητα του ανθρώπου και η διατήρηση της αξιοπρέπειάς του μέσα στη φρίκη του πολέμου και την πικρία του ξεριζωμού.
Μέσα από αυτό το πρίσμα μπαίνουν στην παράσταση τα διαδραστικά σημεία, τα οποία με όχημα το Εκπαιδευτικό Δράμα αποσκοπούν στην περαιτέρω διερεύνηση του θεματικού πυρήνα του.
Μια παράσταση που φέρει στο κέντρο της την «Ιστορία»: την ιστορία του τόπου μας, την ιστορία μιας παράστασης, την προσωπική μας ιστορία, μια εντέλει πανανθρώπινη ιστορία.
Γιατί τις ιστορίες τις φτιάχνουμε εμείς οι ίδιοι, είτε συμμετέχουμε ενεργά μέσα σε αυτές είτε παραμένουμε θεατές. Για να τις διατηρήσουμε στη μνήμη μας φωτογραφίζουμε κάθε στιγμή που θέλουμε να μας θυμίζει πού ήμασταν, με ποιον ήμασταν και πώς ήμασταν.
Γι’ αυτό και στο Camp 22 οι σωστές ερωτήσεις υπάρχουν για να ανοίξει ένας διάλογος. Εκεί όπου ο χρόνος δεν υπάρχει. Εκεί όπου όλα είναι πιθανά. Εκεί όπου δεν υπάρχουν σύνορα. Στο Camp 22 παίζουν μουσικές «που τα σπάνε». Στο Camp 22 ο κόσμος, οι ιστορίες και οι ζωές ανήκουν στους ανθρώπους του. Στο Camp 22 την Ιστορία τη γράφουμε οι πρωταγωνιστές της.
Μια θεατρική παράσταση που βασίζεται στο –διασκευασμένο για τους σκοπούς της παράστασης– παραμύθι της Στέλλας Μιχαηλίδου Ιστορίες από το Γατουχάν: Ίδια έχουμε μαμά (εκδ. Καλειδοσκόπιο, 2021).
Η παράσταση φωτίζει μέσα από τα μάτια των παιδιών, με έναν πολύ ουσιαστικό, τρυφερό και ταυτόχρονα παιγνιώδη τρόπο, πλευρές του προσφυγικού θέματος. Εκεί όπου οι ενήλικες γάτες βλέπουν μόνο προβλήματα, οι μικρές αναγνωρίζουν πλούτο και μοναδικά δώρα. Μια ιστορία που ενώνει το χθες με το σήμερα, εστιάζοντας στο θέμα της υποδοχής των προσφύγων, των πραγματικών προβλημάτων, των προκαταλήψεων που υπάρχουν, αλλά και στην αξία καθώς και την πολυτιμότητα του μοναδικού Άλλου.
Οι ήρωες από παραμύθια Ανατολής και Δύσης διατρέχουν σαν φωτεινός ιστός το έργο, ενώνοντας όλο τον κόσμο, ανεξάρτητα από εθνικές, πολιτιστικές, φυλετικές, θρησκευτικές και κάθε είδους διαφορές.