en

Region: Κρήτη

All is One – Όλα Είναι Ένα

Η «All Is One – Όλα Είναι Ένα» είναι μια site specific διαδραστική παράσταση που συνδέει βιωματικά την πολιτιστική κληρονομιά με τον σύγχρονο Χορό, τον Λόγο και τη Μουσική, ειδικά σχεδιασμένη για τον Μινωικό αρχαιολογικό χώρο της Κάτω Ζάκρου Σητείας.

Η κυκλικής ροής δομή της παράστασης βασίζεται στη μεθοδολογία ANAMNESIS της Αποστολίας Παπαδαμάκη, καθορίζεται οριστικά από την αρχιτεκτονική, το φυσικό περιβάλλον, την Μυθολογία, την Φιλοσοφική Σκέψη και τα Αρχέτυπα της ελληνικής συλλογικής μνήμης. H δημιουργός της υποβρύχιας παράστασης στον Ναό του Ποσειδώνα και της Ολονυχτίας στον Ναό του Επικούριου Απόλλωνα εμπνέεται από την διάπυρη πιστή των Μινωιτών στην Φύση, τη Μεγάλη Θεά της Κρήτης και προτείνει τη μυσταγωγική σύνδεση με την αέναα περιδινούμενη Κίνηση του κόσμου και της Αρμονίας του.

Μίμος

Το μονόπρακτο του Παντελή Πρεβελάκη Μίμος (1928), είναι ένα από τα νεανικά του έργα. Δεν έχει μέχρι σήμερα παρουσιαστεί επί σκηνής, λόγω της ιδιοτυπίας του, που θυμίζει σενάριο της commedia dell’ arte. Εκτυλίσσεται στη διάρκεια του δείπνου ενός εργοστασιάρχη προς τιμή των 18ων γενεθλίων της κόρης του. Καλεσμένος για να τους διασκεδάσει είναι ένας νεαρός μίμος «…σαν τον Αρλεκίνο του Picasso…», όπως λέει ο Πρεβελάκης. Στο λαιμό του κρέμονται τέσσερις μάσκες: μιας πονεμένης γυναίκας, ενός εργάτη, ενός ναύτη κι ενός στρατιώτη. Όλοι οι ρόλοι, μέσα από ένα κρεσέντο θεατρικού οίστρου, διαδοχικά συγχέονται στο παλλόμενο σώμα του, το οποίο γίνεται Οικουμενικό σύμβολο της Επανάστασης, στρεφόμενο εναντίον της καθεστηκυίας τάξης πραγμάτων. Η οργή του οικοδεσπότη δεν φτάνει για να εμποδίσει την εκδήλωση αγνών κι «αδελφικών» συναισθημάτων της κόρης του προς τον μίμο. Η θεατρική αυτή πρόταση, αφενός ανασύρει από τη λήθη ένα σημαντικό κείμενο της νεοελληνικής δραματουργίας, αφετέρου συμβάλει στη θεατρική αποκέντρωση, αφού οι παραστάσεις θα γίνουν στην Κρήτη και λόγω της συνεργασίας επαγγελματιών και ντόπιων εθελοντών.

Έρωτες Θεών

Μια παράσταση βασισμένη σε αρχαιοελληνικά σπαράγματα. Στη θεατρική λογοτεχνία δεσπόζουν δύο θεματικές, αυτές του Έρωτα και του Θανάτου, που κατά πολλούς είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, με πιο δημοφιλή τη θεματική του Έρωτα, της ζωώδους έλξης μεταξύ δύο προσώπων. Η παράσταση «Έρωτες Θεών» είναι ένας ύμνος στον έρωτα, τον οποίον ήξεραν να τιμούν οι Θεοί και οι ήρωες ως την υπέρτατη ακαταμάχητη δύναμη. Ο θνητός ήρωας εισβάλει στην περιοχή του θείου και ο θεός στην περιοχή του θνητού. Όταν κλείνει το μουσείο εμφανίζονται στον κήπο του αρχαιοελληνικοί θεοί, μυθικά πρόσωπα, τραγικοί ήρωες και ηρωίδες και απαγγέλουν αποσπάσματα αρχαιοελληνικών σπαραγμάτων, επιχειρώντας ένα είδος εξανθρωπισμού μέσα από τα κείμενα αυτά. Η παράσταση ενσωματώνει άριες από όπερες της εποχής μπαρόκ που λειτουργούν ως συνδετικός κρίκος με την αρχαιοελληνική θεματολογία.

Μοιρολόι, η γιορτή του πένθους

Εκδήλωση με θεματική: «Το μοιρολόι ως πολιτιστική κληρονομιά θρηνητικής παράδοσης από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα». Η εκδήλωση θα δομηθεί σε τρία μέρη, με κορμό της το μουσικό μέρος, την επιμέλεια του οποίου έχει ο Λουδοβίκος των Ανωγείων, πρωτεργάτης στη μελοποίηση των κρητικών μοιρολογιών μέσα από πολύχρονη καταγραφή και συλλογή αυθεντικών μορφών θρήνου. Στόχος της εκδήλωσης είναι να αναδειχθεί το μοιρολόι και η αποτύπωση του θρήνου ως άυλη πολιτιστική κληρονομιά, σε ένα σύνολο εκφάνσεων οι οποίες υπογραμμίζουν την επιτελεστική, ψυχολογική και πολιτιστική διάστασή τους.

Α΄ Μέρος:

Β΄ Μέρος: «Η ηδονή των δακρύων – Η αντανάκλαση του θρήνου στον χρόνο και τη μνήμη» (Θεατρικό δρώμενο)

Γ΄ Μέρος: «Η γιορτή του πένθους» (Μουσικό δρώμενο)

Διά πυρός…

Τα κοινά στοιχεία που συνθέτουν τον πυρήνα του έργου είναι η σχέση ανάμεσα στην αναπηρία και την προσφυγιά, μέσα από τις επίκαιρες διαστάσεις των φαινομένων, αναφορικά με την καταπίεση που βιώνουν, το πεδίο δράσης που τους δίνουν οι κοινωνίες και την ενσωμάτωσή τους στον κοινωνικό ιστό.

Λαμβάνοντας υπόψη κοινωνικές, οικονομικές, ταξικές, εθνικές, ψυχολογικές παραμέτρους και επιρροές, ερευνούμε το φάσμα και τις διαδικασίες ενσωμάτωσης και αποδοχής αυτών των πληθυσμών, μέσα από αυθεντικές αφηγήσεις των ίδιων των ατόμων και τον ρόλο τους στην εξέλιξη του πολιτισμού.

Ένας επαναπροσδιορισμός της τέχνης, του «διαφορετικού άλλου», του πρόσφυγα, του ανάπηρου, της ίδιας της ζωής, του ίδιου του εαυτού, των συναισθημάτων, της σχέσης με το ίδιο το σώμα, τον νου και την ψυχή.

Ωκεανός

Μια παράσταση που αποπειράται να αναδείξει την αιφνίδια και βίαιη διαδικασία η οποία μετατρέπει τον Μικρασιάτη Πρόσφυγα σε λοιμογόνο παράγοντα επικίνδυνο για το κοινωνικό σύνολο. Ο Μικρασιάτης Πρόσφυγας εξορίζεται, εγκαταλείπεται ή πεθαίνει στα λοιμοκαθαρτήρια που στήθηκαν σε διάφορες περιοχές στην Ελλάδα.

Η παράσταση πραγματεύεται πολύπλευρα το ιστορικό αυτό φαινόμενο, με γνώμονα σύγχρονες επιστημονικές θεωρήσεις: τις εξουσιαστικές δομές που το γεννούν, τις κοινωνικές και πολιτικές συνιστώσες του, αλλά και τις έννοιες νοσηρότητα / κανονικότητα, «εξυγίανση», κατώφλι, μετάβαση, περιθωριοποίηση ως τόπο καταγραφής ιστορικών / κοινωνικών συνδηλώσεων, μεταξύ άλλων…

Το δραματουργικό υλικό συντίθεται από πραγματικές μαρτυρίες αλλά και κείμενα πρωτότυπα μυθοπλαστικού χαρακτήρα. Το καλλιτεχνικό έργο επιτελείται σε ανοιχτό χώρο και εν πλω. Στο επίκεντρο βρίσκεται το σώμα, η κινησιολογία του, τα τραγούδια, οι ήχοι και οι φωνές των ηθοποιών, οι οποίοι εξαρχής συμπλέκονται με τους θεατές ώστε να δημιουργήσουν μια κοινότητα. Η σκηνοθεσία αξιοποιεί το φυσικό τοπίο της περιοχής και ακολουθεί το σύντομο διάπλου των λεπρών από την Πλάκα εν πλω και στο νησί της Σπιναλόγκα.

ΙΚΕΣΙΑ Από την Προσφυγιά στην Προσφυγή.

Ο Ικέτης και η τελετουργία της Ικεσίας αποτελούσαν άγραφους νόμους με θεία προέλευση και προστάτη τους τον βασιλιά των θεών Δία, τον θεϊκό εκείνο πρόσφυγα που ως βρέφος διασώθηκε μετά την προσφυγή της μάνας του Ρέας στο ιερότατο των κρητικών σπηλαίων Ιδαίο Άντρο.

Σε αυτόν τον εμβληματικό χώρο, στην καρδιά του Ψηλορείτη, μέσα από μια καλλιτεχνική και επιστημονική σύμπραξη, μπαίνει ένας ιδιαίτερος στόχος, να προσεγγιστεί η διαχρονική έννοια της Ικεσίας ως προσφυγιάς και προσφυγής με αφορμή τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Στα 1.550 μέτρα υψόμετρο θα επιχειρηθεί ένας συμβολικός θεματικός κύκλος από την προκυμαία της Σμύρνης στους πρόποδες του Ξένιου Δία, που θα περιλαμβάνει δύο θεματικές εισηγήσεις, ένα θεατρικό απόσπασμα από την τραγωδία Ικέτιδες του Αισχύλου, τον μουσικοθεατρικό αυτοσχεδιασμό ΠροσφυΓαία Project και τη μουσική παράσταση του συγκροτήματος του Κρητικού καλλιτέχνη Βασίλη Σκουλά.

Α΄ Μέρος – Θεματικές εισηγήσεις, ομιλητές

«Τα πρώτα χρόνια των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής στην Κρήτη, οι συνθήκες διαμόρφωσης μιας νέας καθημερινότητας στη νέα πατρίδα»: Ελένη Ψαραδάκη Διδάκτωρ Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης

«Ικέτες Ασύλου – Η πολιτισμική διαχρονικότητα της προσφυγιάς από την προκυμαία της Σμύρνης στους πρόποδες του Ξένιου Δία»: Γιώργης Α. Καλομοίρης Υποψήφιος Διδάκτωρ Πολιτιστικού Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Πολιτικών Πολιτισμικής Δημοκρατίας

 

Β΄ Μέρος – Θεατρικό

Μουσικοθεατρικός και χορευτικός αυτοσχεδιασμός ΠροσφυΓαία Project

Ηθοποιός, περφόρμερ: Μαρία Αθητάκη

Ηθοποιός (ο λόγος του βασιλιά Πελασγού από την τραγωδία Ικέτιδες του Αισχύλου): Μάρκος Γέττος

Μουσικός, μαντολίνο: Βασίλης Δραμουντάνης

 

Γ΄ Μέρος – Μουσική παράσταση

Μουσικό δρώμενο με τον Βασίλη Σκουλά και το συγκρότημά του

Μαντολίνο, τραγούδι: Βασίλης Δραμουντάνης

Λαούτο: Γιάννης Σπαχής

Κιθάρα, βιολί: Ελένη Τορνεσάκη

ΞΕΝΟΣ ΣΜΥΡΝΗ – ΜΟΡΙΑ (100 χρόνια εξέλιξης)

Σμύρνη – Μόρια, εκατό χρόνια εξέλιξης. Η φιλοξενία στην αρχαία Ελλάδα ήταν μια ιερή υποχρέωση και ένα δικαίωμα χωρίς όρους. Από τότε έως σήμερα, το φαινόμενο της αναγκαστικής μαζικής μετακίνησης των πληθυσμών δεν είναι πρωτόγνωρο. Ωστόσο, στα νεότερα χρόνια είναι πρωτόγνωρα σκληρός ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε αυτό το φαινόμενο.

Τι άλλαξε από την αρχαία Ελλάδα έως σήμερα; Τι βίωσαν οι πρόσφυγες της Μικράς Ασίας ερχόμενοι στην Ελλάδα και πως αντεπεξήλθαν; Πώς τους υποδέχτηκαν οι γηγενείς; Πώς τους αντιμετώπισε το τότε ελληνικό κράτος; Και από την άλλη, πώς αντιμετωπίζονται σήμερα οι πρόσφυγες από την ελληνική κυβέρνηση και τους Έλληνες πολίτες;

Μια «ηλεκτροδυναμική» μουσική αφηγηματική θεατρική περφόρμανς από την ομάδα Scarmi, εμπνευσμένη από μαρτυρίες προσφύγων του τότε και του σήμερα, σε συνδυασμό με αρχαία κείμενα, λογοτεχνικά κείμενα, ποίηση, ηχητικά ντοκουμέντα, σωματικότητα και ζωντανή μουσική.

Limen – Μια μουσική performance για τη μνήμη του μέλλοντος

Η Μικρασιατική Καταστροφή και οι πληθυσμιακές ανταλλαγές που την ακολούθησαν οδήγησαν σε μια πολιτισμική ώσμωση που άλλαξε τη ζωή και την ιστορία των κατοίκων της Κρήτης.

Η παράσταση αφορμάται από εικόνες άφιξης και υποδοχής, αποχωρισμού και εγκατάλειψης σε αυτό το κομβικό σημείο ενός λιμανιού. Τα λιμάνια, σημεία μεταιχμιακά για ανθρώπους σε αναζήτηση καταφυγίου, ορμητηρίου, διαφυγής, ταυτότητας, πατρίδας.

Πρόσφυγες του τότε και πρόσφυγες του τώρα, απόγονοι προσφύγων και ντόπιοι που τους υποδέχτηκαν, έγγραφα, δημοσιεύσεις, λογοτεχνικά αποσπάσματα, ποιήματα, τραγούδια, μαρτυρίες έρχονται στο φως για να αφηγηθούν στους θεατές μια ιστορία που εμπλέκει λαούς και πολιτισμούς μέχρι σήμερα. Ένας σύγχρονος Χορός ανθρώπων επί σκηνής «παγιδεύεται» ανάμεσα στη μυθοπλασία και την πραγματικότητα σε μια πορεία εξερεύνησης που ακολουθεί τα ίχνη της κοινής αεικίνητης ανθρώπινης εμπειρίας.

Κοινός τόπος – Αυτοί που έφυγαν, αυτοί που ήρθαν

Πώς μοιάζουνε οι άνθρωποι! Άμα τους αφήνουμε ελεύθερους αμέσως ενώνονται, αγαπιούνται.

Γλώσσα. Μια γέφυρα που φτάνει στην καρδιά του συνομιλητή και δημιουργεί δεσμό και δέσμευση μαζί… Ε, και το φαΐ! Τρεις γενιές. Μικρασιάτες και Τουρκοκρητικοί συναντιούνται σε έναν κοινό τόπο, το τραπέζι. Μαγειρεύουν. Νοσταλγούν.

Νοσταλγία είναι πράμα παλιό που θυμάσαι. Ιστορία είναι πράμα παλιό που δε θυμάσαι. Με βγάλανε οι γονείς Οζλέμ, θα πει «νοσταλγία», για την πατρίδα που νοσταλγούν και Πελαγία για το πέλαγο που μας ενώνει…

Τι είναι πρόσφυγας; Ταυτότητα; Πατρίδα; Ποιος ο κοινός τόπος; Μες στην πολυπλοκότητα πολιτικών αποφάσεων μπορούν να ακουστούν τέτοιοι ψίθυροι;

Ένα έργο βασισμένο στις μνήμες μας και στις αφηγήσεις που κατέγραψε η Μαρία Τσιριμονάκη στο βιβλίο της Αυτοί που έφυγαν, αυτοί που ήρθαν.