Μια φάλαινα ξεβράζεται και αποσυντίθεται στην ακτή μιας πόλης. Οι κάτοικοι αδιαφορούν, αλλά δυο από αυτούς, ο Πιερ και η Οντίλ, αποφασίζουν να δουν τον θάνατο αυτό από κοντά. Η μοναχική πορεία τους σε μια απέραντη παραθαλάσσια αμμουδιά με κορύφωση τη συνάντησή τους με το νεκρό ζώο είναι ένα ταξίδι συνειδητοποίησης και αναζήτησης της ευθύνης του ανθρώπου απέναντι στα ζώα και στη φύση.
Στην παράσταση Η φάλαινα το θέατρο παντρεύεται με το εικαστικό περιβάλλον και την ατμοσφαιρική μουσική της Nalyssa Green για να μεταφερθεί επί σκηνής το πλέον αντιπροσωπευτικό έργο του Πωλ Γκαντέν και ένα από τα πρώτα βιβλία που άγγιξαν το θέμα της οικολογίας. Όπως σημειώνει και ο ίδιος ο συγγραφέας: «Είναι αλήθεια πως είμαστε πολύ μικροί. Πολύ αδύναμοι. Ωστόσο όσο μικροί, όσο ανήμποροι κι αν είμαστε, αυτό το μπορούμε. Και οι πιο μικροί άνθρωποι μπορούν να το κάνουν αυτό – μια μικρή προσπάθεια με τον εαυτό του ο καθένας».
Η παράσταση Ποιητικά να κατοικεί ο άνθρωπος των Μιχάλη και Παντελή Καλογεράκη βασίζεται στην ποίηση και στον αναστοχασμό των ποιητών από διαφορετικές γενιές και τόπους. Μουσικές, τραγούδια, λόγος και εικόνες δημιουργούν έναν ιστό από διαχρονικές ιστορίες για την ποικιλομορφία της φύσης και την επίδρασή της στον ψυχισμό και την εξέλιξη του ανθρώπου. Αφού κυριάρχησε στη γη, έπειτα στα ζώα και τέλος στον ίδιο τον συνάνθρωπο, έρχεται τώρα αντιμέτωπος με τις συνέπειες των πράξεών του, που απειλούν την κλιματική ισορροπία. Η διαχείριση της κλιματικής κρίσης από τον άνθρωπο αποτελεί το σύγχρονο ισχυρό διακύβευμα. Το μάταιο της ύπαρξης να γίνει όχι αιτία καταστροφής και εκμετάλλευσης, αλλά αφορμή για προσφορά, σεβασμό και εκτίμηση της φθαρτότητας των πραγμάτων. Η τέχνη φωτίζει τον δρόμο της αλλαγής της αντίληψης και της συμπεριφοράς μας προς τη φύση.
Το νέο μουσικό-εικαστικό έργο με τίτλο In memoriam του μουσικού και συνθέτη Panú (Παναγιώτης Μανουηλίδη) είναι ένα ηχητικό ρέκβιεμ για ένα κόσμο που χάνεται, μια αιολική ηχητική εμπειρία. Εμπνεόμενος από τους ανεμόμυλους στη Χώρα της Αμοργού, ο Panú σχεδιάζει και κατασκευάζει 90 μοναδικά κεραμικά αντικείμενα, μέλη ενός οργάνου, κουρδισμένα σε πεντατονικές κλίμακες. Τα αντικείμενα τοποθετούνται γύρω από τους ανεμόμυλους και αφήνονται στον άνεμο που οργανώνει την μουσική σύνθεση, άλλοτε δυνατά και εκστατικά και άλλοτε ήσυχα σαν μοιρολόι. Κάθε στιγμή ο ήχος αλλάζει μεταμορφώνοντας τον χώρο και τον χρόνο.
Ο επισκέπτης αφήνεται στην μαγεία του ηχοτοπίου, περιηγείται, παρατηρεί, αφουγκράζεται, ονειροπολεί…καλείται όμως και να παίξει, να πειραματιστεί, να αλληλεπιδράσει με την εγκατάσταση και τα μουσικά όργανα. Τοποθετεί το σώμα του σε διαφορετικά σημεία και επίπεδα στο χώρο, αλλάζει θέση ή κατεύθυνση στα αντικείμενα
Έρευνες έχουν αποδείξει ότι η ποδηλασία, έναντι της μετακίνησης με αμάξι, εξοικονομεί 150 γραμμάρια CO2/χιλιόμετρο και, αναμφίβολα, είναι μια από τις μεγαλύτερες ελπίδες της ανθρωπότητας προς ένα μέλλον μηδενικών εκπομπών άνθρακα. Έχοντας αυτό κατά νου η ομάδα Τικ Τακ Ντο παρουσιάζει ένα πρωτότυπο μουσικό παραμύθι με περιπετειώδη πλοκή για παιδιά, εμπνευσμένο από τον μοναδικό κατασκευαστή ποδηλάτων στην Ελλάδα Γιώργο Βογιατζή.
Στην παράσταση Ένας ποδηλάτης αλλάζει τον κόσμο, ο Διαγόρας χρησιμοποιεί το ποδήλατο για τις καθημερινές μετακινήσεις του. Μια μέρα, συναντά τον Δήμαρχο και βάζουν ένα στοίχημα: Αν ο Διαγόρας κάνει τον γύρο της Ευρώπης με το ποδήλατο, ο Δήμαρχος θα φτιάξει ποδηλατοδρόμους! Έτσι, ξεκινά ένα ταξίδι γεμάτο περιπέτειες και απρόβλεπτες γνωριμίες! Ένα μουσικό παραμύθι ως μια μαγευτική περιήγηση στα χαρακτηριστικά και τις παραδόσεις των ευρωπαϊκών πολιτισμών αλλά και μια επισήμανση για τα οφέλη των πράσινων μετακινήσεων.
Το έργο Τα σώματα επιπλέουν στη στεριά είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας του μουσικού Μιχάλη Καλκάνη, της χορογράφου Δέσποινας Σανιδά-Κρεζία και της γλύπτριας και περφόρμερ Δέσποινας Χαριτωνίδη και πραγματεύεται την προστασία της βιοποικιλότητας στη Μεσόγειο Θάλασσα και τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής σε ανθρώπινους και μη ανθρώπινους οργανισμούς. Την επιμέλεια του έργου διασφαλίζει η επιμελήτρια του Γραφείου των Υδάτινων Κοινών Ελένη Ρήγα, υπό την Καλλιτεχνική Διεύθυνση του Βασίλη Ζηδιανάκη, συν-ιδρυτή του ATOPOS cvc.
H παράσταση αντλεί πληροφορίες από επιστημονικές και ανθρωπολογικές έρευνες και τις μετουσιώνει σε μια εικαστική, χορογραφική και μουσική σύλληψη με ανατρεπτικό χαρακτήρα. Η περφόρμανς εστιάζει στην προστασία της βιοποικιλότητας στη Μεσόγειο Θάλασσα και στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής σε ανθρώπινους και μη ανθρώπινους οργανισμούς. Με αφετηρία τα εισβλητικά ξενικά είδη, όπως λεοντόψαρα, λαγοκέφαλοι, μοβ μέδουσες κ.ά., τα οποία μεταφέρονται στις ειδικές δεξαμενές των πλοίων μαζί με το θαλασσινό νερό που χρησιμοποιούν για να διατηρήσουν τη σταθερότητά τους, στοχαζόμαστε πάνω στην ευαλωτότητα όλων των «θαλάσσιων σωμάτων». Το έργο ενημερώνεται από την τοποθεσία που λαμβάνει χώρα – εδώ, ο σκληροτράχηλος θεός της θάλασσας αποκτά θετικό πρόσημο ως θαυματουργός γιατρός. Ο συμβολικός χαρακτήρας της θεραπείας μεταφέρει μηνύματα ελπίδας για το μέλλον του πλανήτη και παρηγοριάς απέναντι στην περιβαλλοντική θλίψη.
Στον μαγικό αρχαιολογικό χώρο της Δήλου, η Ελληνίδα εικαστικός Κατερίνα Καρατζαφέρη εμπνέεται από την ιαπωνική παράδοση Κομομάκι και την ελληνική υφαντουργία και ο Αιγύπτιος συνθέτης και μουσικός Αχμέντ Σαλέχ φαντάζεται τη σύγχρονη Αλεξάνδρεια να βυθίζεται κάτω από την ανερχόμενη στάθμη της θάλασσας προκειμένου να συναντήσει την ελληνιστική πρόγονό της.
Οι δύο καλλιτέχνες για πρώτη φορά συνεργάζονται σε μια εικαστική / ηχητική εγκατάσταση και περφόρμανς σε διαφορετικά πολιτισμικά αφηγήματα για την προστασία και τους κινδύνους του φυσικού περιβάλλοντος. Οι ιαπωνικές και ελληνικές παραδόσεις συνομιλούν και, μέσα από τη γλυπτική εγκατάσταση της πρώτης και τις προσωπικές ακουστικές μνήμες του δεύτερου, ξεκινά ένας ιδιαίτερος διάλογος με την αρχαιολογία, την ιστορική μνήμη, τη φύση και τον μύθο όπως αυτά εντυπώνονται στον ιστορικό και συμβολικό χώρο της Δήλου.
Ο Σωκράτης Σινόπουλος και ο Βασίλης Κώστας, δυο από́ τους σημαντικότερους και διεθνώς αναγνωρισμένους Έλληνες μουσικούς, καταθέτουν μια δυναμική́ και πρωτότυπη μουσική παράσταση με τίτλο Στροβιλισμοί στο Αιγαίο, στην οποία εξερευνούν τις δυνατότητες συνδυασμού́ δύο ιστορικών για τον ελληνικό́ χώρο μουσικών οργάνων, της λύρας και του λαούτου. Με αφετηρία τις μεσογειακές παραδόσεις και όχημα τις αυθεντικές συνθέσεις και τους διαδραστικούς αυτοσχεδιασμούς τους, δημιουργούν σύγχρονα μουσικά́ τοπία σε πραγματικό́ χρόνο, προσφέροντας μια σπάνια ακουστική́ εμπειρία.
Το ντουέτο συνοδεύεται με εντυπωσιακό live drawing από τον Soloύp, ο οποίος αποτυπώνει και συμπληρώνει τις ιστορίες και τους τόπους από τους οποίους εμπνέονται οι μουσικές συνθέσεις. Με τα σκίτσα του δημιουργεί και καταστρέφει σε πραγματικό χρόνο μπροστά στα μάτια του θεατή και τοποθετεί μια ιστορία εικόνων παράλληλα και σε αντιπαράθεση.
Το τελικό αποτέλεσμα αποτυπώνει τη γόνιμη σύγκρουση του νέου με το παλιό, καθώς και τη δημιουργική αντιπαράθεση, αλληλεπίδραση και εντέλει συγχώνευση σε ένα ομογενοποιημένο σύνολο, διαφορετικών μουσικών παραδόσεων και τεχνοτροπιών.
Η καλλιτεχνική σύγκρουση που γνώρισε η ρομαντική εποχή, ανάμεσα στους συνθέτες της, με έντονες κοινωνικές προεκτάσεις, αναδεικνύεται μέσα από ένα σπάνιο ρεσιτάλ πιάνου του Γιώργου-Εμμανουήλ Λαζαρίδη σε συνδυασμό με την πρωτότυπη κινησιολογική συνερμηνεία δύο χορευτριών επί σκηνής, της Θεανώς Ξυδιά και της Ναταλίας Μπάκα.
Η παράσταση Ο πόλεμος των ρομαντικών επιχειρεί να ταξιδέψει το κοινό στα μέσα του 19ου αιώνα, με άξονα τη σύγκρουση ανάμεσα στη μουσική αισθητική του Γιοχάννες Μπραμς και του Φραντς Λιστ.
Στο πλαίσιο αυτό θα παρουσιαστούν δύο εμβληματικά έργα του πιανιστικού ρεπερτορίου, οι τέσσερις μπαλάντες του Μπραμς και η σονάτα σε σι ελάσσονα του Λιστ, που απηχούν δύο εντελώς διαφορετικές, ενδεχομένως αντικρουόμενες μουσικές προσεγγίσεις, οι οποίες έπαιξαν καίριο ρόλο στη μετέπειτα εξέλιξη της μουσικής. Η συνθήκη του ιστορικού χώρου, του Πύργου Μπαζαίου, μνημείου του 17ου αιώνα στην ενδοχώρα της Νάξου, θα λειτουργήσει ως το πλαίσιο όπου θα αναπτυχθεί ο διάλογος μουσικής και σώματος, σε ένα ενιαίο σύνολο.
Ο Οδυσσέας, αυτή η μυθική αλλά και τόσο σύγχρονη σύνθετη προσωπικότητα, είναι, πέρα από όλα τα άλλα, το σύμβολο του ακατάβλητου ανθρώπου. Αυτού που εμπλέκεται σε συνεχείς συγκρούσεις, εσωτερικές και εξωτερικές, και βρίσκεται σε διαρκή αναμέτρηση με προκλήσεις που τον υπερβαίνουν.
Στο έργο Ταρώ του Οδυσσέα ξανακοιτάξαμε την Οδύσσεια μέσα από το πρίσμα των καρτών Ταρώ της Μασσαλίας, οι οποίες προσεγγίζουν την ανθρώπινη συνθήκη, όπως και ο Μύθος, η Ποίηση και η Μουσική: απευθυνόμενες στα άδυτα του εαυτού, τα προστατευμένα από τον χρόνο, τον τόπο, τη λογική και τις βεβαιότητες. Κάθε «τράβηγμα»» των Ταρώ δίνει στους ήρωες της Οδύσσειας διφορούμενους «χρησμούς», αντιμαχόμενους μεταξύ ηθικής και επιθυμίας, λογικής και συναισθήματος. Ένας διαχρονικός διάλογος μεταξύ δυο πολιτισμών ανοίγει. Απ’ τη μία η Αναγέννηση και ο Ουμανισμός με τα Ταρώ κι απ’ την άλλη ο αρχαίος ελληνικός στοχασμός με την Οδύσσεια· στην πιο παιγνιώδη, ποιητική και αρχετυπική τους μορφή.
* Την παράσταση θα ανοίξει η Πειραματική Σκηνή Μήλου, σε διδασκαλία της Καλλιρρόης Μυριαγκού, πάνω σε πρωτότυπο ποιητικό κείμενο της Παυλίνας Παμπούδη, με θέμα την Οδύσσεια.