Ο Εγγονόπουλος έχει αφήσει το αποτύπωμά του στο παλίμψηστο της νεοελληνικής ταυτότητας με ένα έργο που αντέχει στον χρόνο. Οξύτητα ποιητικού λόγου, εικαστική διεισδυτικότητα, αποθέωση του χρώματος, ελευθερία, γενναιότητα, «τρέλα» για ζωή και έρωτα. Υπερασπίστηκε το ρεύμα του υπερρεαλισμού με πάθος και πείσμα, συνομίλησε με την παράδοση με γνώση και τόλμη, οδεύοντας αέναα σε μια συνεχή υπέρβαση.
Δανειζόμαστε τον στίχο του «Δεν είναι εποχή για ποίηση…» για μια παράσταση γεμάτη μουσική και ποίηση, στο επισκέψιμο μνημείο της Ιεράς Μονής Κοιμήσεως Θεοτόκου Τορνικίου, κοντά στη Δεσκάτη Γρεβενών. Ο Σωκράτης Σινόπουλος υπογράφει την πρωτότυπη μουσική και συνδράμει μουσικά με το κουαρτέτο του. Ο αρχέγονος ήχος της λύρας συναντά την τζαζ και τη σύγχρονη μουσική.
Η σπουδαία Ρένη Πιττακή και ο Κώστας Βασαρδάνης ερμηνεύουν και συνομιλούν με τους μουσικούς, στις όχθες του Αλιάκμονα, λουσμένοι σε ένα μαγικό φως με φόντο αγριολούλουδα, ήχους πουλιών, αντανακλάσεις νερού.
Ο ξεριζωμός αποτελεί μια τραυματική εμπειρία από το παρελθόν που συνεχίζεται μέχρι σήμερα, επηρεάζοντας γενιές ολόκληρες και διαμορφώνοντας τις ταυτότητες και τις ιστορίες τόσο των ατόμων όσο και των κοινωνιών. Η μουσική οπτικοακουστική δράση Μνήμης περάσματα εξερευνά τον διαχρονικό δεσμό του ελληνισμού με τον εκπατρισμό. Μέσα από έναν συνδυασμό τραγουδιών, αφηγήσεων και ψηφιακής οπτικοακουστικής τέχνης, ανασύρονται ιστορικές μνήμες και ο πόνος του ξεριζωμού, μετατρέποντας τα τραγούδια σε ζωντανά ντοκουμέντα της συλλογικής μνήμης.
Η μουσικοθεατρική παράσταση Τραγούδι αχειροποίητο: Ο κυρ Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης ανάμεσά μας έχει ως θέμα την ανάδειξη της διαχρονικότητας του παπαδιαμαντικού έργου μέσα από τον συνδυασμό της θυμοσοφικής και παράλληλα λόγιας διάστασης του λόγου του και της πέραν των ορίων του χρόνου διηνεκούς προσληψιμότητάς του από τις παλιότερες, τις τωρινές και τις μέλλουσες γενιές των Ελλήνων. Ορχηστρικά και μελοποιημένα ποιήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, του Ηλία Κατσούλη και του Θωμά Κοροβίνη, κείμενα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και του Ανδρέα Εμπειρίκου, καθώς και αποσπάσματα από τη νουβέλα του Θωμά Κοροβίνη Το αγγελόκρουσμα. Η τελευταία νύχτα του κυρ-Αλέξανδρου σε πρωτότυπες μουσικές δημιουργίες του συνθέτη Ανδρέα Κατσιγιάννη.
Τα λουλούδια είναι σιωπηλοί μάρτυρες της θυσίας από την αρχή του κόσμου. Στα μοιρολόγια, στις μπαλάντες του Μεσαίωνα, στις λαϊκές δοξασίες, άνθη αιώνια γεννιούνται από ιστορίες αγάπης και αίματος. Από τον Νάρκισσο και τα ρόδα του Μεσαίωνα μέχρι την παπαρούνα (σύμβολο μνήμης του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου μεταξύ άλλων), τα λουλούδια, με τις ιστορίες που βλέπουν, μας διαμορφώνουν, μας εμπνέουν, μας οδηγούν στις καινούριες, δικές μας ιστορίες. Από τα δημοτικά τραγούδια έως τους μεσαιωνικούς θρύλους, τα λουλούδια αναδύονται εκεί όπου η θυσία χαράζει ανεξίτηλα τη μνήμη.
Οι Alcedo Folk Band μας οδηγούν σε ένα ηχητικό και αφηγηματικό μονοπάτι, όπου η λαϊκή παράδοση συναντά τη σύγχρονη μουσική δημιουργία. Ο ελληνικός και ο ευρωπαϊκός πολιτισμός γεφυρώνονται με πολύτιμα υλικά από τη δημοτική ποίηση, τη μυθολογία και τη μεσαιωνική παράδοση.
[…] Ο μύθος προσπαθεί να εξηγήσει το ανεξήγητο.
Μιας και προέρχεται από ένα αίτιο αληθινό, πρέπει και πάλι να τελειώσει στο ανεξήγητο.
Προμηθέας του Φραντς Κάφκα _ Μτφ.: Γ. Καρτάκης (2018)
Σε μια εποχή όπου ο χρόνος επιταχύνεται, η συλλογικότητα θρυμματίζεται και η βιωμένη εμπειρία υποκαθίσταται από την πληροφορία, η σκηνική μουσική σύνθεση Ιώ: στο βουνί των μεγάλων θεών εμπνέεται και εφορμάται από το μυστήριο του νησιού της Σαμοθράκης και διερευνά την πίστη ως τόπο ιδεών, συγκρούσεων και συνδέσεων. Μια σύγχρονη διαβατήρια τελετουργία για τη φωτιά του πολιτισμού μας, την απανθρωπιά του ανθρώπου και την αλληλεγγύη, με βασικό υλικό τον Προμηθέα δεσμώτη του Αισχύλου. Εκκινώντας από εθιμοτυπικά σχήματα ενός παραδοσιακού γάμου συναντάμε έναν έρημο πια Προμηθέα. Ο ιερός γάμος που προορίζεται για τη νύφη-Ιώ δεν είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί. Καμιά και κανένας από τους παρευρισκομένους δεν γνωρίζει πια το τελετουργικό.
Ο κορυφαίος του Χορού τραγουδά την αδυναμία των ανθρώπινων κοινωνιών και τους πόνους του Τιτάνα που τιμωρείται για τα δώρα που έδωσε στην ανθρωπότητα. Οι μουσικές συνθέσεις των People of the Wind δίνουν το έδαφος στα μέλη του Χορού να αναζητήσουν νέες ερμηνείες του μύθου και της ιστορίας. Υπάρχουν άραγε άλλοι τρόποι συσχέτισης πέρα από αυτούς που αναπαράγουμε;
Μέσα στο Ιτς Καλέ, κοντά στον τάφο του Αλή Πασά, πέντε γυναίκες αφηγούνται την ιστορία της Κυρα-Φροσύνης και των δεκαεπτά δολοφονημένων γυναικών στη λίμνη των Ιωαννίνων. Τέσσερις γυναίκες, μόνο με τις φωνές τους, τραγουδούν ηπειρώτικα τραγούδια, ενώ μια ερμηνεύτρια αναλαμβάνει τον ρόλο της Ευφροσύνης, εξιστορώντας μας τη ζωή που δεν έζησε, τα όνειρα και τα βιώματά της.
Ο διάλογος αυτός ξεδιπλώνει το κουβάρι της ιστορίας, φτάνοντας στο αύριο, εκεί όπου οι πέντε γυναίκες ελπίζουν να ζήσουν τη ζωή που στερήθηκαν. Στο τέλος, η ίδια η Ευφροσύνη μονολογεί για την ομορφιά της ζωής, κάνοντας μια έκκληση κατανόησης για τα λάθη που έκανε όσο ζούσε. Ακολουθώντας την ηπειρώτικη παράδοση, παρακολουθούμε έναν διάλογο μουσικής και αφήγησης, που σκοπό έχει τη θύμηση γεγονότων τα οποία μπορούν να γίνουν στο σήμερα έμπνευση και διδαχή, ενώ ταυτόχρονα φέρνουν τις νεότερες γενιές σε επαφή με την ιστορία του τόπου μας.
* Στην παράσταση ακούγονται τα κομμάτια: «Μόλις κοιμηθεί το κύμα» (παραδοσιακό Β. Ηπείρου), «Κίνησα να ρθω ένα βράδυ» (παραδοσιακό Πολύτσανης Πωγωνίου), «Άσπρη κατάσπρη βαμβακιά» (παραδοσιακό Πολύτσανης Πωγωνίου), «Έβγα μάνα δες τον ήλιο» (παραδοσιακό Κόνιτσας).
Η μουσική παράσταση Παρόλες: Πώς τα τραγούδια του χθες συνομιλούν με το σήμερα; από το μουσικοθεατρικό σχήμα «Κατά-φωνή» καταπιάνεται με τη θεσμική και κοινωνική λογοκρισία σε τραγούδια από το 1930 ως το 1980. Ένα σύγχρονο μουσικό σύνολο συναντά ένα μπουλούκι «από τα παλιά». Κουβεντιάζουν μεταξύ τους για τη λογοκρισία, την ελευθερία έκφρασης και την πολιτική ορθότητα στα τραγούδια.
Το ρεπερτόριο περιστρέφεται γύρω από ερωτήσεις όπως: Τι σκέφτεται μια προσφυγούλα μασουλώντας ανθούς κανέλας; Γιατί μια μαύρη Φορντ περιμένει την Αλεξάνδρα και την Ευλαμπία; Πώς ακούστηκαν τα μαλαματένια λόγια, όταν νύχτωσε χωρίς φεγγάρι; Γιατί θα κλείσω τα μάτια; Πώς οι οπερέτες και τα ρεμπέτικα φλερτάρουν με τον σεξισμό, την πατριαρχία και τον σουρεαλισμό; Στίχοι, εικόνες και ήχοι πλέκονται με ζωντανή μουσική και αφηγήσεις, γεμάτες άβολες σιωπές και ηχηρές παρόλες. Άραγε, όταν η Χασκίλ, ο Βαμβακάρης και ο Τσιτσάνης είπαν «άσε πλέον τις παρόλες, σου ’ξηγήθηκα», αναρωτήθηκαν αν οι παρόλες τους θα λογοκριθούν, θα αλλάξουν ή θα παραμείνουν ίδιες, παρ’ όλα αυτά;
* Παρόλες: λέξη με λατινικές ρίζες, συνώνυμη με τις «παχιές λέξεις» και τις «φλύαρες κουβέντες».
Ο Μανώλης Μητσιάς κάλεσε την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, την κορυφαία Ελληνίδα ηθοποιό, να αποδώσουν μαζί τραγούδια που συνθέτουν τη συλλογική μας μνήμη και την εμψυχώνουν στους καλούς και στους σημερινούς δυστοπικούς καιρούς. Ένα αφιέρωμα από καρδιάς στους ποιητές των τραγουδιών και μέσα από αυτό μια ολοκάθαρη μουσική διαδρομή στην ιστορία και τον πολιτισμό της νεότερης Ελλάδας.
O αξεπέραστος Μανώλης Μητσιάς συναντιέται στη σκηνή με την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, η οποία απαγγέλλει στίχους των ποιητών και τραγουδά για πρώτη φορά επί σκηνής. Τραγούδια σε στίχους των Νίκου Γκάτσου, Οδυσσέα Ελύτη, Γιώργου Σεφέρη, Γιάννη Ρίτσου, Μάνου Ελευθερίου, Λευτέρη Παπαδόπουλου, των ποιητών που έδωσαν τον κανόνα του καλού ελληνικού τραγουδιού.
Έχοντας εμπνευστεί και μελοποιήσει μοναδικά ποιήματα σπουδαίων Ελλήνων δημιουργών, το θρυλικό συγκρότημα Υπόγεια Ρεύματα θα πραγματοποιήσει μια ξεχωριστή συναυλία η οποία, με στόχο τη συνολική παρουσίαση αυτών των εξαιρετικών πρωτότυπων συνθέσεων, νέων και παλαιότερων, ειδικά διαμορφωμένων για τη «μυστική» συναυλία, θέτει τις βάσεις για συζήτηση, έμπνευση και εξέλιξη της λογικής σύνδεσης της κλασικής μας κληρονομιάς με τη σύγχρονη καλλιτεχνική έκφραση. Παράλληλα, η εικαστικός Ρένα Παπαγεωργίου εκθέτει τις δημιουργίες της, απεικονίζοντας τις προσωπογραφίες σπουδαίων ποιητών και ποιητριών μας με τη μοναδική αφηρημένη αλλά γεμάτη σεβασμό και ενδιαφέρον τεχνοτροπία της. Οι καλλιτέχνες, με τις μελοποιημένες ποιητικές συνθέσεις και τις εικαστικές απεικονίσεις, αντιμετωπίζουν το παρελθόν ως μια δημιουργική συνθήκη η οποία αποτελεί την έμπνευση αυτής της δράσης αφιέρωμα στην ποίηση και στην καλλιτεχνία, μέσω μιας ατμοσφαιρικής συναυλίας που θα προσφέρει μια μοναδική εμπειρία στο κοινό.
Ο πρώτος Κυβερνήτης επιστρέφει σήμερα στο Ναύπλιο, προσπερνά την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα και ανεβαίνει στο Παλαμήδι. Κρατά στα χέρια του μια επιστολή. Τρεις ηθοποιοί και μια ομάδα μουσικών δημιουργούν ένα σπονδυλωτό θέαμα –μια «μουσικοθεατρική Βαβυλωνία»– και μας μεταφέρουν στην ταραγμένη εποχή του Καποδίστρια, με άξονα τα κείμενα που στηρίζονται σε αυθεντικά γραπτά και διαλόγους της εποχής (Ιστορικές αναμνήσεις του Νικολάου Δραγούμη, Απόλογα για τον Καποδίστρια του Γεωργίου Τερτσέτη, Στρατιωτικά ενθυμήματα του Νικολάου Κασομούλη, Ιστορική ανθολογία του Γιάννη Βλαχογιάννη, Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως του Θωμά Γόρδωνος και άλλα), όπως και πρωτότυπα κείμενα.