Το νέο χορογραφικό έργο Η ανάσα του κόσμου της Μαριέλας Νέστορα / YELP danceco. εστιάζει στην αναπνοή ως τη βιωματική σχέση του σώματος με τον κόσμο. Σε έναν κλιματικά μεταβαλλόμενο κόσμο, τα φυτά είναι οι πιο σημαντικοί μας συν-κάτοικοι. Βρισκόμαστε σε μια σχέση καθολικής αμοιβαιότητας μαζί τους. Εισπνέουμε το οξυγόνο που εκπνέουν και εισπνέουν το διοξείδιο που εκπνέουμε. Πώς μπορούμε να ανακινήσουμε τις οικολογικές συγγένειες που καλλιεργούν τις έννοιες της φροντίδας και της αμοιβαιότητας;
Τρεις χορευτές και τρεις μουσικοί συνυφαίνουν τη δημιουργία που αναδεικνύει την αναπνοή ως κόμβο βιολογικό, ψυχολογικό, υπαρξιακό και πνευματικό καθώς διερευνά τρόπους συνύπαρξης και αλληλεπίδρασης μεταξύ διαφορετικών σωμάτων. Η ανάσα του κόσμου συντονίζεται χρονικά με τη δύση του ηλίου, ευαισθητοποιεί την ενσυναίσθηση και υπογραμμίζει το μοναδικό της αντίληψης του κάθε θεατή. Ο εφήμερος «οργανισμός» της παράστασης γίνεται αντιληπτός ως μέρος ενός άλλου μεγαλύτερου οικοσυστήματος και η ανάσα του κόσμου ενεργοποιείται ως εμπειρία αλλά και ως σύναξη διαφορετικών ειδών.
Συναυλία με δημιουργική χρήση πολυμέσων που, με γέφυρα την Αποκάλυψη του Ιωάννη και ψηφιακές μεταλλάξεις πορτρέτων Φαγιούμ, ψηλαφεί το ψυχικό τραύμα της εξακολουθητικά επικείμενης μες στους αιώνες καταστροφής, που στις μέρες μας ονομάζεται κλιματική κρίση. Χρησιμοποιούνται πολλαπλές προβολές και surround ήχος, σε πραγματικό χρόνο διαμόρφωση οπτικοακουστικών ψηφίδων, δρώσα ηθοποιός και ζωντανή μουσική, αντιμαχόμενοι επιστημονικοί διάλογοι σε αντιδιαστολή με ιερά κείμενα, πολύγλωσσες καταγραφές λειτουργικών ανά την υφήλιο τελετών, καθώς και μια αιρετική εκφορά λόγου από την ηθοποιό παράλληλα με αντίστοιχα απρόσμενη χρήση ηχητικών τοπίων από τον μουσικό και το Studio 19st. Η παράσταση θεμελιώνεται στη θέση πως ο άνθρωπος δεν είναι το κέντρο, μα ένας ακόμα φιλοξενούμενος, αυτού του σύμπαντος, και πως η κλιματική κρίση είναι μια ουρανομήκης ευκαιρία εμπέδωσης στον παρόντα χρόνο μιας κουλτούρας Ιερού Ακατάλυτου για το κοινό μας σπίτι.
Oι Χορευτές του Βορρά παρουσιάζουν τη νέα παράσταση Commedia Divina σε χορογραφία και σκηνοθεσία Τατιάνας Παπαδοπούλου, όπου μεταγράφουν σκηνικά το ταξίδι του Δάντη στους τρεις μεταιχμιακούς προορισμούς Κόλαση – Καθαρτήριο – Παράδεισος υπό το πρίσμα της κλιματικής αλλαγής.
Το εμβληματικό έργο της παγκόσμιας λογοτεχνίας Θεία Κωμωδία του Δάντη αποτελεί μια σύγχρονη περιβαλλοντική αλληγορία. Πρόκειται για μια συγκλονιστική αποτύπωση της άρρηκτης σχέσης του ανθρώπου με τη φύση. Το ταξίδι του ποιητή στα τρία Βασίλεια των νεκρών της καθολικής κοσμοθεωρίας περιλαμβάνει «περιηγητικές» περιγραφές του κόσμου των νεκρών. Οι σύγχρονες κοινότητες αισθάνονται πλέον τις περιβαλλοντικές πιέσεις και αναζητούν διέξοδο, έτσι όπως και ο ποιητής αναζητά την έξοδο. Μεταβαίνοντας από την υπερθερμασμένη Κόλαση στο Καθαρτήριο, όπου η φύση «ομαλοποιείται», καταλήγει στον Παράδεισο, την απόλυτη εναρμόνιση, την επανασύνδεση του ανθρώπου με τη φύση.
«Κι όμως, η γη γυρίζει!» ανακάλυψε ο Γαλιλαίος το 1610 και έπρεπε η ανθρωπότητα να συμφιλιωθεί με την ιδέα ότι η γη κινείται. Το 2023 όμως πρέπει να αποδεχτούμε ότι η γη τρέμει και αντιδρά στις ανθρώπινες ενέργειες.
Στη διατομή τέχνης και τεχνολογίας, εικαστικού και μουσικού περφόρμανς, η ΓΑΙΑ παράγει μια άλλη αφήγηση για τη Γη και για το πώς να την κατοικήσουμε. Εμπνευσμένη από το πλούσιο θεωρητικό έργο των Bruno Latour και Frédérique Aït-Touati, η νέα αυτή –εικαστική και σκηνική– αφήγηση για τη Γη, αφορά τόσο τον άνθρωπο όσο και τους μη ανθρώπινους παράγοντες, χωρίς όμως να παραμερίζει το ανθρώπινο – όπως συχνά προτείνει ο μετα-ανθρώπινος λόγος. Ναι, βιώνουμε μια καταστροφή. Αλλά αυτό μπορεί να αντιστραφεί. Χρειάζεται να παραγάγουμε μια νέα κοσμοπλασία, ανανεώνοντας τις αναπαραστάσεις μας για τον επίγειο, βιοτικό και αβιοτικό κόσμο.
Στη δημιουργία του έργου συμμετέχουν οι φοιτητές και νέοι καλλιτέχνες των πολυμέσων του Τμήματος Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου του ΕΚΠΑ.
Με οδηγό τον μεγάλο γεωγράφο Στράβωνα, μια περιπλάνηση στη Βόρεια Ελλάδα για μια συνάντηση με το κλίμα και τα έργα των ανθρώπων της εποχής του αλλά και της σημερινής. Την αλλοίωση του κλίματος περιγράφει με χαρακτηριστικό τρόπο όχι ο ίδιος ο Στράβων αλλά ο «Ψευδο-Στράβων»: «Βρε θάλασσα τα έχω κάνει / Μ’ έχει πλακώσει το τσουνάμι / Και θα κυκλοφορώ στο σπίτι / Με μάσκα και στολή του δύτη».
Δύο ηθοποιοί και ένας μουσικός επί σκηνής συνομιλούν, τραγουδούν και αυτοσχεδιάζουν με κείμενα του παρελθόντος και βιώματα του παρόντος. Ένας υπερευαίσθητος πολίτης με ιδιαίτερες οικολογικές ανησυχίες είναι ο μοναδικός που δηλώνει συμμετοχή στο πρόγραμμα επιμόρφωσης «Διά βίου μάθηση, περιβάλλον, κλιματική αλλαγή και υγεία». Μια έγκριτη πανεπιστημιακός αναλαμβάνει το δύσκολο έργο της εκπαίδευσής του με εντυπωσιακά επακόλουθα.
Μια παραλλαγή των αρχαίων μύθων με σκοπό την αφύπνιση όλων για την κλιματική κρίση. Η Περσεφόνη, θεά του βλαστικού κύκλου, έχει φυλακιστεί σε έναν καινούριο λαβύρινθο, από τον επιστήμονα Δαίδαλο, εκπρόσωπο της ανθρωπότητας, με στόχο να του παρέχει τον απόλυτο έλεγχο των πόρων της γης. Η δεύτερη αρπαγή της όχι μόνο της απαγορεύει την επαφή με τη μητέρα της Δήμητρα, προσωποποίηση της Γης, αλλά και την επιστροφή της στο βασίλειό της, τον Κάτω Κόσμο. Η Δήμητρα, θρηνώντας την εξαφάνιση της κόρης της, την αναζητά ξανά παντού, και στο πέρασμά της δημιουργεί ακραία και καταστροφικά καιρικά φαινόμενα. Βοήθεια θα δώσει ο «Καιρός», σύμβολο της ευκαιρίας, που θα της φανερώσει πού είναι φυλακισμένη η κόρη της. Εκεί η Δήμητρα θα προσπαθήσει να πείσει τον Δαίδαλο να την ελευθερώσει, όμως εκείνος τυφλωμένος από αλαζονεία θα παραμείνει αμετακίνητος. Τότε οι δυο τους θα ανταλλάξουν κατηγορίες σε έναν αγώνα λόγου. Θα έρθει η συμφιλίωση ή θα οδηγηθούν και οι δύο στην ύβρη και την καταστροφή;
Η Ορχήστρα Δωματίου Θεσσαλονίκης παρουσιάζει τις Τέσσερις εποχές του Αντόνιο Βιβάλντι, ένα διαχρονικό αριστούργημα που υμνεί τις εναλλαγές της φύσης και την κυκλικότητα του χρόνου, σε μια συναυλία που συνδυάζει τη μουσική με τον χορό. Στόχος η επανασύνδεση του κοινού με τη διαφορετική αίσθηση που θα έπρεπε να έχουν οι εποχές του έτους, μέσω του φίλτρου ενός τόσο πασίγνωστου και εμβληματικού μουσικού έργου όπως αυτό του Βιβάλντι.
Για τις ανάγκες της παραγωγής, έχουν συμπράξει δώδεκα κορυφαίοι επαγγελματίες μουσικοί ορχήστρας και τέσσερις σολίστες μουσικοί και χορευτές. Το έργο αποτελεί «περιγραφική» ή «προγραμματική» μουσική. Στο κάθε κοντσέρτο του, ο πρωτοποριακός συνθέτης περιγράφει και μία εποχή. Στην παραγωγή συνδυάζονται δύο τέχνες, αυτή της μουσικής και αυτή του χορού, με στόχο τον προβληματισμό του κοινού αναφορικά με την καταστροφή του περιβάλλοντος, που έχει ως αποτέλεσμα τη διατάραξη της φυσικής ισορροπίας μεταξύ των τεσσάρων εποχών. Το κοινό ως παρατηρητής ακούει ήχους της φύσης όπως το κελάηδισμα των πουλιών ή η καταιγίδα και είναι σε θέση να οπτικοποιήσει αυτή την αίσθηση παρακολουθώντας την καλλιτεχνική έκφραση στον σύγχρονο χορό.
Η Alcedo folk band, μια ομάδα καταξιωμένων μουσικών που ιδρύθηκε το 2018 από τον Κώστα Κωνσταντάτο (ιδρυτικό μέλος των Εncardia), παρουσιάζει μια πρωτότυπη οπτικοακουστική μουσική παράσταση με τίτλο Η κατάρα του πεύκου, βασισμένη στο ομώνυμο ποίημα του Ζαχαρία Παπαντωνίου. Πρόκειται για ένα μουσικό παραμύθι που συνομιλεί με εμπνευσμένες εικόνες και βίντεο που θα προβάλλονται ταυτόχρονα με την πρωτότυπη μουσική και τα τραγούδια τους. Λαϊκές και λόγιες μουσικές με ιστορίες για τη φύση και το περιβάλλον από την Αναγέννηση και τον Μεσαίωνα σε Ανατολή και Δύση μέχρι τον τεχνολογικό κόσμο τού σήμερα. Η Alcedo folk band συχνά εμφανίζεται με απροσδόκητους τρόπους και στα βίντεο. Η παράσταση αποτελείται από είκοσι μία εικόνες, όπως το ποίημα του Ζαχαρία Παπαντωνίου.
O Γιάννης είναι αγρότης και δουλεύει τα κτήματά του. Έχει ταυτίσει τη ζωή του με τη ζωή ενός πεύκου που είχε φυτέψει ο παππούς του και απολαμβάνει για χρόνια τα πλούσια δώρα του. Όμως κάποια στιγμή αρχίζει να το πελεκάει για το ρετσίνι του κι έπειτα το «κουτσουρεύει» τελείως και πουλάει τα κούτσουρα. Ύστερα το δέντρο με τη μυστική του δύναμη τον εκδικείται…
Σπάνια στρατοπεδικά εκθέματα παρίστανται στον ιστορικό χώρο Κόδρα της Καλαμαριάς στη Θεσσαλονίκη. Με τη συνδρομή μιας πεπειραμένης ξεναγού θα υπάρξει περιήγηση στα διάφορα «νεκροταφεία δωματίων». Η σιωπή των συμμετεχόντων είναι επιθυμητή – τα δωμάτια μαρτυρούν τα μυστικά τους και τους πόθους τους υπό τον όρο της απόλυτης σιωπής. Στη συνέχεια, θα ακολουθήσει άλλο δρώμενο, η κατάθεση στεφάνου στο μνημείο του «άγνωστου» στρατιώτη. Είναι η στιγμή που ο «άγνωστος» μάρτυρας θα εξομολογηθεί σε άγνωστους περιηγητές το αναπάντεχο τέλος της διαδρομής του. Σύντομη στάση μπροστά στον Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ. Το μόνο έκθεμα του στρατοπέδου που επιτρέπεται να συνομιλεί με τα πουλιά και τα συρματοπλέγματα. Τέλος της διαδρομής, αρχή μιας νέας. Ελπίδα και ευχή, η τέχνη να ξορκίσει τα κουφάρια και να αναθερμάνει ειρηνικά την ανθρώπινη συλλογικότητα σ’ εκείνα τα γηραλέα στρατόπεδα της πόλης που την προσδοκούν καρτερικά εδώ και πολλά χρόνια. Τα παλιά στρατόπεδα ομολογούν ανάσταση στον καθημερινό επικήδειο των πόλεών μας.
Βασισμένη στο ομώνυμο ποίημα του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, η περφόρμανς Ο βιασμός της Λουκρητίας παραπέμπει στα πάθη του πλανήτη. Η ευγενής Λουκρητία βιάζεται από τον γιο του ηγεμόνα. Για να περισώσει την τιμή της, καλεί φίλους και συγγενείς της και τους αφηγείται τι έχει συμβεί. Μετά αυτοκτονεί μπροστά τους. Το νεκρό σώμα της Λουκρητίας εκτίθεται σε κοινή θέα, ο λαός της Ρώμης επαναστατεί, ο ηγεμόνας εκδιώκεται και η μοναρχία αντικαθίσταται από τη δημοκρατία. Η Λουκρητία στην παράσταση συμβολίζει τη διαρκώς βιαζόμενη Γη από τους ισχυρούς της εξουσίας και του χρήματος. Το μουσικό και εικαστικό περιβάλλον που συνοδεύει τον ποιητικό λόγο υπογραμμίζει την ανάγκη να βρεθεί ένας νέος τρόπος συνύπαρξης στον πλανήτη μέσα από το πρίσμα της υπευθυνότητας, του σεβασμού και της συνείδησης των συνεπειών κάθε πράξης.